Uprawa i zastosowanie nagietka lekarskiego

Cechy nagietka lekarskiego

Jego lokalne nazwy to: pazurki (Mazowsze), paznokietki (krakowskie) czy miesięcznica (Wielkopolska). Prawdopodobnie wywodzi się z krajów śródziemnomorskich. Nagietek jest rośliną dość odporną, mało wymagającą, a także szybko rosnącą. Kwitnie przez okres całego lata. Kwiaty nagietka są bardzo efektowne, mają regularny kształt, występują w ciepłych kolorach: kremowym, żółtym, morelowym czy pomarańczowym.

Nagietek nadaje się do uprawy w ogrodzie oraz jako kwiat cięty na bukiety. Poza walorami estetycznymi nagietek posiada cenne właściwości lecznicze, jest także ceniony w kosmetyce oraz jako przyprawa.

Przeczytaj także: 5 metod, jak pozbyć się koniczyny trawnika

Uprawa nagietka

Nagietki lubią stanowiska od słonecznych do półcienistych. Chociaż nie mają specjalnych wymogów, to jednak najlepiej rosną na żyznym, próchniczym podłożu. Lubią średnio wilgotną glebę, wzbogacaną głównie kompostem, bez nadmiaru składników odżywczych. Na zbyt zasobnym podłożu pojawiają się przesadnie wyrośnięte nagietki, które mają tendencję do pokładania się.

Nagietki wysiewamy na początku kwietnia bezpośrednio do ziemi, w rzędach oddalonych o 20 – 30 cm, zasypując nasiona warstwą ziemi o grubości około 1 - 1,5 cm. Siewki potem przerywamy, pozostawiając rośliny co 15 – 20 cm. Nasiona możemy wysiewać co kilka tygodni od kwietnia aż do lipca, dzięki czemu przez długi czas będziemy się cieszyć jego kwiatami.

Nagietki same się rozsiewają i bez większego wysiłku z naszej strony mogą gościć w naszych ogrodach, przez długie lata. Wystarczy je jedynie okresowo odchwaszczać i w razie potrzeby podlewać.

Pamiętajmy, że nagietki są podatne na mszyce oraz szkodniki zwane mączniakiem – warto zapobiegać ich pojawieniu się.

Właściwości i zastosowanie nagietka

Od bardzo dawna stosowano nagietek jako roślinę leczniczą. Początkowo, traktowano go jako odtrutkę na wszelkim trucizny w organizmie. Jako surowiec leczniczy wykorzystuje się głównie pomarańczowe kwiatki, a dokładnie – ich języczkowate płatki oraz całe koszyczki kwiatowe. Suszy się je w przewiewnych, pozbawionych światła oraz wilgoci pomieszczeniach. Zebrane kwiaty rozkłada się na sicie lub papierze i suszy w temperaturze do 40°C.

Składniki biologicznie aktywne zawarte w kwiatach nagietka posiadają działanie przeciwzapalne, rozkurczowe i obniżające poziom cholesterolu. Pobudzają też wydzielanie żółci i są antyoksydantami. Natomiast olejki eteryczne nagietka mają cenne właściwości bakterio- oraz grzybobójcze.

Zewnętrznie nagietek może być stosowany przy leczeniu trudno gojących się ran, wrzodów, zapalenia skóry, podrażnienia oczu, błon śluzowych czy przy odmrożeniach.

W formie naparu stosujemy nagietek przy nieżycie jelit, żołądka, owrzodzeniach wewnętrznych czy bolesnych skurczach. Napar łagodzi stany zapalne dróg żółciowych i niedomagania wątroby.

Nagietki są także roślinami stosowanymi jako przyprawy. Ich kwiatostany, dzięki zawartości barwnika zwanego kalenduliną, stosowane są np. do barwienia masła, ryżu czy serów. Stanowić mogą również dodatek do sałatek, sosów i zup.

Sprawdź też: Mikoryza: co to jest i jak działa w Twoim ogrodzie?

Właściwości kosmetyczne nagietka pozwalają na stosowanie go w kremach, tonikach, maseczkach czy olejkach. Nagietek jest składnikiem szamponów, past, a ponadto także szeregu preparatów homeopatycznych.

Jako roślinę ozdobną nagietki wykorzystujemy w ogrodach, na rabatkach, w donicach, a także – w zminiaturyzowanej formie – jako oryginalną obwódkę, np. na balkonie czy tarasie.

Ciekawostki

Wielowiekowa tradycja przypisuje nagietkowi magiczne właściwości. Jego wysuszone płatki, rozsypane pod łóżkiem lub umieszczone pod poduszką, miały przynosić spokojny sen. Noszone w pomarańczowym woreczku w okolicach splotu słonecznego miały odpędzać zwidy, lęki i strachy.

Do dziś płatki nagietka służą wróżeniu pogody. Jeśli z rana są one rozchylone i ułożone równolegle do ziemi – tego dnia nie będzie padał deszcz.