Rodzaje szpadli

Krótka historia szpadli

Szpadle stanowią jedną z odmian łopat. Są to narzędzia tak skonstruowane, żeby umożliwiały kopanie i przenoszenie ziemi – pierwsze szpadle wykonywano z drewna, ale odkąd poznano metale, początkowo zaczęto z nich wytwarzać samo ostre zakończenia szpadla. Dopóki narzędzia do kopania ziemi nie były ostre, konieczne było używanie dłuta rozkruszającego ziemię, a szpadlem ją tylko przenoszono. Bez szpadla praca była znacznie wolniejsza i bardziej uciążliwa.

Rodzina łopat

Szpadel, jako przedstawiciel rodziny łopat, należy do jednej z dwóch ich zasadniczych odmian wyodrębnionych ze względu na zastosowanie:

Pierwszą grupę łopat stanowią narzędzia używane do prac, gdzie niezbędne jest kopanie i rycie, by pozyskać materiał do przeniesienia w inne miejsce. Tu właśnie zaliczane są szpadle i rożnego rodzaju saperki. Szpadle znajdują zastosowanie przede wszystkim w budownictwie, ogrodnictwie, oraz robotach drogowych. Mogą one także zastępować łopaty z drugiej grupy, choć pracuje się nimi z mniejszą wydajnością.

Druga grupa to łopaty służące do załadunku, przemieszczania materiałów sypkich i ziarnistych. Łopaty te posiadają część roboczą, zwaną łyżką lub czerpakiem, wykonaną z twardej blachy, tworzyw sztucznych czy aluminium. Często łyżki mają wygięte krawędzie, żeby zapobiegać zsuwaniu się z nich zawartości. Do tej grupy należą np. szufle do zbóż, gruzu, piaskówki, węglarki, łopaty do śniegu i inne.

Łopaty mogą występować w wydaniu uniwersalnym, ale też bardziej specjalistycznym, zaprojektowanym do określonego rodzaju czy środowiska pracy. Spotykamy się z rożnymi ich odmianami. Podobnie jak łopaty, tak i ich podgrupa w postaci szpadli ma w ten sposób wyróżniane swoje rodzaje.

Rodzaje szpadli

Istnieje wiele wzorów, kształtów i rodzajów szpadli. Powstawały one do różnorodnych celów i prac wykonywanych przy ich użyciu:

Szpadel ogrodowy, typ chyba najbardziej rozpowszechniony, stanowi jedno z podstawowych narzędzi ogrodniczych. Często zwany jest także sztychówką. Posiada długie stylisko, jest dość szeroki, umożliwia postawienie na nim stopy, żeby naciskiem nogi ułatwić zagłębianie szpadla w ziemię. Najczęściej ma punktowo zakończone ostrze i łukowate krawędzie. Służy głównie do prac gruntowych, kopania i rozbijania grud ziemi. W ogrodnictwie zastępuje pług, stosowany jest do ręcznych zabiegów agrotechnicznych i zwalczania chwastów.

Szpadel irlandzki jest podobny do ogrodowego, ale ma cieńsze zakończenie.

Szpadel żelazny do trawy posiada krótką, zaokrąglona końcówkę, służy głównie do przycinania i odrzucania trawy.

Szpadel szkółkarski jest wydłużony, specjalnie skonstruowany dla ułatwienia prac przy przesadzaniu roślin, krzewów i zasadzaniu drzewek.

Szpadel do wkopywania rur i drenów ma wydłużony kształt i jest specjalnie wzmocniony, by mógł służyć do robót drenarskich.

Szpadel damski – prosty lub spiczasty, tak skonstruowany, żeby jego użycie było łatwe i proste, nawet dla – tak zwanej – płci słabszej.

Inne szczegółowe odmiany szpadli mogą być określane ze względu na ich kształt, surowiec czy formy wykończenia np.: szpadle proste, spiczaste, tulejowe, wzmocnione, hartowane.