Rodzaje płytek do stosowania w łazienkach

Szukając płytek do łazienki, warto zwrócić uwagę zarówno na ich wygląd, jak i na parametry. Jakie są rodzaje płytek i co warto brać pod uwagę podczas ich wyboru?

Przejdź do następnych akapitów:

Najpopularniejsze rodzaje płytek

Od wielu lat największą popularnością cieszą się płytki ceramiczne. Decydują o tym ich liczne zalety. A są nimi:

naturalne składniki (wypalana glina, kaolin, skalenie i inne mineralne dodatki),
łatwość w montażu oraz ewentualnej miejscowej naprawie,
duża odporność na wodę i chemikalia,
trwałość,
różnorodność barw, wzorów, faktur, stylów,
zróżnicowane wielkości płytek,
duża dostępność na rynku.

Czym są płytki ceramiczne?

Glazura

Są to dość cienkie płytki zrobione z fajansu (nieco cieńsze od terakoty i pozostałych) i bardziej kruche.

Przeznaczenie – najlepiej nadają się na okładziny ścian albo obudowę urządzeń sanitarnych z uwagi na niską nasiąkliwość, ale i średnią wytrzymałość. Najchętniej stosowane są na ściany.
Wykończenie – powierzchnie pokryte szkliwem, krawędzie są wyrównane, łatwe w układaniu.
Cechy – wiele różnych wzorów i dekorów, zachowują trwałość podczas kontaktu z wieloma środkami chemicznymi. Są dość odporne na pękanie szkliwa, wysoką temperaturę, ale nieodporne na mróz. Często można je nabyć z terakotą o podobnym wzorze, tak aby uzyskać jednolity efekt.

Terakota

Są to płytki kamionkowe, wytwarzane z oczyszczonej drobnoziarnistej gliny.

Przeznaczenie – częściej wykłada się nimi podłogi niż ściany, ponieważ są wytrzymałe i odporne na nacisk.
Wykończenie – powierzchnie płytek wykonanych z terakoty mogą być pokryte szkliwem, nadającym im wykończenie błyszczące, półmatowe lub matowe.

Rzadziej są nieszkliwione, wówczas bywają matowe lub polerowane. Płytki mogą być wykańczane gładko lub fakturą. Mają różnorodne wzory i kolory, mogą także imitować drewno, dobrze pasując do wnętrz rustykalnych.

Cechy – odporność na uderzenia terakoty jest nieco mniejsza niż gresu i klinkieru, ale jak na posadzki ma wystarczająco dużą wytrzymałość. Ma niską nasiąkliwość, jest odporna na kwasy i ługi.

Gres

Gres ma wiele odmian w zależności od użytych surowców oraz sposobu wykończenia. Tworzony jest z glinek, mielonego kwarcu, skaleni, kaolinu, mineralnych barwników i innych dodatków, a wszystko to stosowane jest w różnych proporcjach. Gres cechuje się jednorodną masą na całym przekroju.

Przeznaczenie – gres najczęściej stosuje się do wykładania podłóg, niektóre jego odmiany sprawdzają się nawet w bardzo trudnych warunkach (np. w laboratoriach, warsztatach). Może być także stosowany na ściany.
Wykończenie – tzw. gres techniczny jest nieszkliwiony, posiada trwałą ale często szarą barwę, nie jest nasiąkliwy i nie wchłania plam. Jego odmianę stanowić może gres polerowany, który posiada jednak niższą odporność na plamy.

Inne z gresów chętnie stosowanych w łazienkach – mogą być szkliwione, po czym dodatkowo szlifowane albo polerowane. Gres szkliwiony czy też tzw. porcelanowy (mocno sprasowany) znacznie łatwiej przyjmuje kolory oraz wzory, w tym także potrafiące dobrze imitować np. kamień czy drewno. Płytki te zdobione są masami, solami, barwnikami mineralnymi.

Cechy – gres techniczny jest bardzo twardy, odporny na ścieranie, nisko nasiąkliwy (poniżej 0,5 %) odporny na zabrudzenia, działanie kwasów i zasad. Gres polerowany (nie będący aż tak odporny na plamy) w czasie intensywnego użytkowania może matowieć. Gres szkliwiony, a zwłaszcza porcelanowy – ma małą porowatość, niską nasiąkliwość, dużą odporność na łamanie, choć jego szkliwo może odpryskiwać przy uderzeniach. Jest dość podatny na zaplamienia.

Płytki szklane

Mogą występować w formie dekoracyjnej mozaiki, paneli lub efektownych dekorów – często z rozmaitymi grafikami i wzorami, w połączeniu z elementami wykonanymi np. z kamienia. Występują w bogatej palecie kolorystycznej.

Przeznaczenie – zazwyczaj są stosowane na ścianach, ale niektóre modele można układać także na posadzkach. Mogą być stosowane jako dekor lub też do obudowy wanny, brodzika lub całej ściany.
Wykończenie – zwykle na wysoki połysk, choć można znaleźć modele o zmatowionej powierzchni lub mix różnych faktur.
Cechy – są łatwe w czyszczeniu, mają wiele ciekawych kolorów i wzorów. Dostępne są także z różnymi grafikami. Są odporne na wilgoć, jednak należy chronić je przed dużym naciskiem, gdyż mogą pojawić się odpryski.

Cechy szczególne płytek ceramicznych

Płytki ceramiczne, w zależności od sposobu wykończenia powierzchni możemy podzielić na:

szkliwione (z widocznym połyskiem),
nieszkliwione (surowe, matowe),
angobowane (zewnętrzna strona płytki pokrywana jest zaprawą o nazwie angoba, dającą efekt matowy),
polerowane (gdy zewnętrzna warstwa otrzymuje połysk).

Rektyfikowanie płytek – jest to swoiste ulepszanie płytek. Polega na dodatkowej obróbce mechanicznej: dokładnym docinaniu, wykańczaniu krawędzi płytek, aby potem po ich ułożeniu uzyskać wrażenie jak największej jednolitości powierzchni. Rektyfikowane płytki można układać z bardzo wąską fugą (np. 1 mm) lub bezspoinowo. Ułożone powierzchnie są idealnie równe i gładkie. Ma to szczególne znaczenie np. przy:

układaniu płytek o dużych formatach,
w łazienkach urządzanych w stylu minimalistycznym,
przy kombinacji elementów różnej wielkości,
w przypadku mozaiki ciętej.

Płytki rektyfikowane są droższe od typowych, czyli tzw. kalibrowanych (z zaokrąglonymi krawędziami o mniej ujednoliconych rozmiarach), ale dzięki precyzji wykonania dają większe możliwości aranżacyjne.

Najważniejsze parametry płytek ceramicznych

Do najważniejszych parametrów płytek zaliczymy ich nasiąkliwość, ścieralność, antypoślizgowość, twardość, wytrzymałość na zginanie, odporność chemiczną.

Nasiąkliwość

Jest oznaczana symbolem E, który określa stopień chłonności, zależny od ilości mikroporów. Od nasiąkliwości zależy też odporność na zginanie i mrozoodporność, która jest istotna szczególnie w przypadku płytek znajdujących się na zewnątrz. Wyróżnia się 3 grupy nasiąkliwości płytek ceramicznych:

E równe lub mniejsze od 3% – nasiąkliwość mała, np. płytki gresowe–mogą być stosowane na zewnątrz, gdyż przetrwają zarówno opady, jak i mrozy.
E większe niż 3%, mniejsze niż 10% – nasiąkliwość średnia, te płytki mogą być wykorzystane jako wewnętrzna okładzina ścienna lub podłogowa.
E powyżej 10% – nasiąkliwość duża. Przeznaczone tylko do wnętrz, głównie jako okładzina ścienna.

Nasiąkliwość płytek stosowanych w łazienkach powinna być co najmniej średnia.

Odporność na ścieranie

Parametr szczególnie ważny w przypadku płytek podłogowych. Efekt ścierania ujawnia się poprzez pojawianie się zmatowień i rys na powierzchni, szczególnie widoczny jest na płytkach błyszczących i ciemnych. Im wyższą płytki mają klasę ścieralności – tym są bardziej odporne na uszkodzenia wierzchniej warstwy.

Klasy odporności na ścieranie, oznaczane przez parametr PEI:

I do II (PEI 1. oraz PEI 2.) w tej klasie znajdują się płytki, które nadają się do pomieszczeń mało intensywnie użytkowanych jak np. sypialnie, gościnne łazienki, pokoje dzienne, gdzie nosi się delikatne, domowe obuwie,
III i IV klasa płytek (PEI 3. i PEI 4.) – PEI 3 zalecane są do salonów, a PEI IV to takie, które mogą już być z powodzeniem stosowane w domowych łazienkach, a także korytarzach, kuchniach – miejscach o średnim natężeniu ruchu,
V klasa ścieralności (PEI 5.) – to płytki najbardziej odporne na ścieranie i niszczenie wierzchniej warstwy. Nadają się do miejsc bardzo intensywnie użytkowanych, także publicznych, np. przy ruchliwych wejściach, holach czy korytarzach.

Antypoślizgowość

W łazienkach, parametr R – oznaczający antypoślizgowość, ma duże znaczenie dla bezpieczeństwa posadzek, kabin, wanien. R przybiera wartości od R 9 do R 13, im większa liczba – tym mniejsza śliskość płytek. W domowych łazienkach wystarczające mogą być płytki oznaczone R 9, ale w okolicach stref mokrych bezpieczniej będzie zastosować płytki oznaczone antypoślizgowością R 12, czy nawet R 13.

Twardość

Twardość mierzona i podawana jest w skali Mohsa od 1 (tu np. talk) do 10 (diament). Sprawdzana jest poprzez próby zarysowania powierzchni materiału, począwszy od śladów po zarysowaniu paznokciem, poprzez czynione przez szkło czy ostrze stalowe. Minimalna zalecana na płytki łazienkowe twardość – to 5 w skali Mohsa (zarysowania czynione dopiero ostrzem stalowym). Gres zazwyczaj ma twardość co najmniej 8.

Wytrzymałość na zginanie i nacisk

Odporność na zginanie i nacisk jest istotna bardziej dla płytek podłogowych i określa, przy jakim naprężeniu płytki się łamią. Im mniejszy format płytki i większa grubość – tym większa wytrzymałość mechaniczna. Wytrzymałość płytek podłogowych powinna być nie mniejsza niż 35 N/mm2. W przypadku płytek ściennych – wystarczy 15 N/mm2. Przykładowo płytki gresowe mają ponad 45 N/mm2).

Odporność na detergenty, domowe środki czystości

Niezbędne jest zapewnienie łatwego utrzymania płytek łazienkowych w czystości. Stąd potrzebna jest odporność płytek na zastosowanie środków, służących do utrzymania higieny i czystości. Wszystkie rodzaje płytek w łatwy sposób powinny dawać się zmywać przy użyciu najpopularniejszych środków. Warto tez używać dedykowanych środków do czyszczenia i konserwacji płytek, gdyż zapewnią one im odpowiedni połysk i ochronę przed wnikaniem brudu i rozwojem grzybów czy pleśni.

Fugi i układanie płytek

Do płytek należy dobrać odpowiednie kleje oraz fugi, nie zapominając o dopasowaniu ich do miejsca i podłoża. Fugi mogą zwiększać trwałość płytek, ograniczać rozwój pleśni, grzybów oraz minimalizować osadzanie się brudu. W łazience powinno się stosować fugi o podwyższonej odporności na ścieranie oraz niskim poziomie wchłaniania wody. Warto zawczasu zastosować preparat gruntujący, zapobiegający brudzeniu się i wykruszaniu fug.

Do płytek łazienkowych o większym formacie znacznie bardziej pasują fugi wąskie, natomiast przy małych elementach – np. mozaikach – lepiej sprawdzają się fugi szersze.

Ważny jest dobór zarówno wielkości, barw, kształtów a także sposobu układania płytek. W małych łazienkach słabo sprawdzą się płytki o dużych wymiarach czy ciemnych barwach. Lepsze mogą okazać się mniejsze płytki czy mozaiki i to raczej w jasnych kolorach.

Kształt łazienki można optycznie korygować, układając odpowiednio płytki. Położenie wzorów (odpowiednich kształtów) płytek w poziomie – rozciąga wizualnie ścianę, natomiast układ w pionie – wydłuża ją i zwęża.

Data aktualizacji: 4/04/2024