Renowacja mebli PRL - odnawianie kultowych mebli

Renowacja mebli PRL wpisuje się w nurty zero waste oraz upcycling. Naprawa i odzyskiwanie mebli z poprzedniej epoki pomaga więc ochronić środowisko naturalne przed zalewającą masową produkcją. Co więcej, meble z czasów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej stanowią dziś prawdziwe arcydzieła sztuki wnętrzarskiej, które dodadzą Twojemu mieszkaniu charakteru. W artykule tym podpowiadamy, jak wykonać renowację mebli na wysoki połysk oraz jakie narzędzia i produkty będą Ci do tego potrzebne. Zobacz, jak odnowić meble z PRL na przykładzie komody „jamnika”. 

Meble PRL − perły wzornictwa przemysłowego

Zanim przejdziemy do tego, jak krok po kroku łatwo możesz samodzielnie odświeżyć meble z ubiegłego wieku, warto podkreślić, jak cenny stanowią one nabytek. Meblościanki, krzesła, fotele czy komody z lat 50., 60. i 70. nie tylko powracają do mody, ale i zyskują na wartości. Dziś hobby, jakim jest renowacja mebli PRL może przerodzić się w dochodowy biznes. Cena niektórych okazów zachowanych w dobrym stanie może sięgać nawet kilku tysięcy złotych. 

Czasy socrealizmu nie były łaskawe dla produkcji − projektanci borykali się z barkami materiałowymi i musieli dostosowywać swoje pomysły do z góry wyznaczonej linii ideologicznej partii. Dotykała ona także kwestii estetyki. 

Do historii polskiego wzornictwa zaliczyć należy modele takie jak fotel „zajączek” projektu Józefa Chierowskiego, fotel „Lisek” Henryka Lisa, krzesło „Wars” Zenona Bączyka z ratanowym siedziskiem, linkowy fotel Teresy Kruszewskiej produkowany przez Spółdzielnie „Kolor” w Piasecznie, krzesło „patyczak” znane także jako typ A-5910 czy w końcu komodę typu jamnik taka jak słynna Violetta. 

Meble z tego okresu wykonywane były z naturalnego drewna lub skejki. Motywem przewodnim we wzornictwie była prostota i minimalizm, a przede wszystkim funkcjonalność. Zbędne ozdoby, ornamenty i kolory były niepraktyczne w produkcji − chodziło przecież o to, aby każdy polski obywatel otrzymał swój zestaw mebli. Wyposażenie wnętrz powinno też być praktyczne − budownictwo mieszkaniowe z wielkiej płyty przewidywało raczej skromne metraże. Warto też tu przypomnieć, że osoby urządzające swoje własne M, na które trzeba było zapisać się w spółdzielni mieszkaniowej, nie mieli zbyt wielkiego wyboru, co znajdzie się w ich wnętrzu. Ze sklepu brano to, co właśnie dostarczono. Być może właśnie stąd zbieranina mebli u Twojej babci czy rodziców, które z pozoru do siebie nie pasują. 

Dziś meble PRL idealnie wpisują się w nurty takie jak bauhaus, skandynawski minimalizm czy po prostu styl retro. Odnowione meble dobrze prezentować będą się w nowoczesnych, urbanistycznych wnętrzach. Kredensy z przesuwanymi szybkami oraz fotele zajączki wprowadzić możesz także do pomieszczeń wykończonych w stylu rustykalnym czy prowansalskim. Na rynku znaleźć też możesz ciekawe meble kuchenne czy nawet meble ogrodowe pochodzące z epoki Gierka. 

A gdzie szukać okazów z czasów PRL? Wszędzie! Wiele osób nie zdaje sobie nawet sprawy z tego, że w ich mieszkaniach znajdują się małe dzieła sztuki meblarskiej. Ludzie bardzo często wystawiają je na śmietnik. Mebli takich szukaj w piwnicach i na strychach u starszego pokolenia. Przeszukiwać możesz także pchle targi oraz aukcje internetowe. Niech nie zaskoczą Cię wysokie ceny. Podkreślamy raz jeszcze: meble PRL, zwłaszcza oryginalne modele, od kilku lat bardzo zyskują na wartości!

Renowacja mebli PRL − podstawowe zasady

Dobrze zaplanowana renowacja mebli PRL nie różni się od odnawiania każdego innego mebla drewnianego. Sprawdź, jak wygląda renowacja starych mebli. 

Zanim przystąpisz do renowacji, dobrze zaplanuj swoją pracę. Na początek dowiedz się, z czego wykonany jest dany mebel. Obejrzyj go dokładnie i zdiagnozuj wszystkie ubytki, skazy czy wady. Jeżeli jest to możliwe, rozkręć go. 

Następnym etapem będzie oczyszczenie mebla z zabrudzeń, warstw kurzu, tłuszczu i powierzchniowych zanieczyszczeń. Możesz zrobić to za pomocą lekko zwilżonej szmatki z mydłem lub innym detergentem do mebli drewnianych. Ale pamiętaj! Drewno nie lubi wody. Politurę czyści się zazwyczaj specjalnymi olejami. Lakier jest dużo bardziej odporny i możesz przetrzeć go szmatką z wodą.

Jeżeli mebel ma urwane uchwyty, niestabilne nóżki, niesprawne zawiasy, to dobry moment na ich naprawę. Nie skręcaj jednak jeszcze mebla!

Jeżeli przedmiot tego wymaga, czas na zdjęcie wierzchnich warstw lakieru lub politury. Dokonasz tego metodami mechanicznym lub chemicznymi − wszystko zależy od rodzaju powłoki wierzchniej. Lakiery i lakierobejce usuwa się najczęściej środkami chemicznymi. Możesz też usunąć je szpachelką lub szlifierką oraz papierem ściernym o różnej grubości. Pamiętaj, że im wyższy numer papieru, tym jest on grubszy i mniej delikatny (bardziej szorstki). Jeżeli rozkręciłeś mebel, oczyścić z powłok trzeba każdy element.

Po zdjęciu powłok, czas na wyrównanie powierzchni, a potem na położenie nowych warstw lakieru, farby lub politury. Drewno czy fornir będzie prawdopodobnie wymagało położenia kilku warstw powłoki. Pamiętaj o szlifowaniu między warstwami. Przyda Ci się do tego papier ścierny o różnej grubości. Tu także odnawiaj każdy rozkręcony element oddzielnie. Na koniec, jeżeli zachodzi taka potrzeba, złóż mebel w całość. To ogólne zasady renowacji mebli, także tych z okresu PRL.

W przypadku renowacji foteli, krzeseł czy kanap nie zapomnij także o wymianie tapicerki oraz wypełnieniu siedzisk na świeże. Choć obijanie mebli nowym materiałem może Cię przerastać, nie jest to wcale czynność trudna. Potrzebujesz jedynie odpowiedniego kawałka tkaniny oraz tapera. Tapicerkę należy zmieniać na końcu, po renowacji elementów drewnianych. 

Meble na wysoki połysk PRL − z czego są wykonane?

Z mebli na wysoki połysk charakterystycznych dla lat 70. i 80. często się śmiano. Dziś poddając je renowacji, wiele osób chce uzyskać dokładnie ten sam efekt. Skąd brało się drewno gładkie i lśniące jak tafla lustra? Meble PRL wykonane były najczęściej z forniru lub sklejki, dużo rzadziej z prawdziwego drewna. Fornir to materiał, który w swojej wierzchniej warstwie posiada szlachetne drewno. Meble są więc niejako oklejane cienkim (ok. 0,6 mm) płatem drewna, z jego naturalnym kolorem i słojami. Jednak materiałem budulcowym mebla jest tańszy wypełniacz. 

Meble PRL na wysoki połysk pokrywane były chemoutwardzalnym lakierem. To on tworzył unikatowy efekt, po którym rozpoznać można polskie meble z okresu lat 70. i 80. 

Renowacja komody PRL na wysoki połysk − krok po kroku

Jak poprawnie przeprowadzić renowację mebli z PRL, aby znów uzyskały wysoki połysk? Dowiedz się na przykładzie komody jamnika.

Potrzebne będą Ci:

• skrobak,

• opalarka, 

• szlifierka,

• żel do rozpuszczania lakieru,

• różne grubości papieru ściernego,

• szpachla do drewna 

• lakier do drewna lub lakierobejca,

• bejca, 

• gąbka do bejcy,

• wałek lub pędzel do lakieru.

1. Oczyszczanie

Zacznij od dokładnego oczyszczenia mebla. Jeżeli jest to komoda lakierowana, śmiało możesz przetrzeć ją wodą z mydłem. 

2. Rozkręcanie

Rozłóż komodę na tyle elementów, na ile to możliwe. Ściągnij drzwiczki, wysuń szuflady, odkręć zawiasy. Jeżeli pojawiły się jakieś wady, np. nóżka się chwieje, to dobry moment na naprawę. 

3. Usuwanie lakieru

Teraz czas na usunięcie powłok lakieru. Przy meblach na wysoki połysk to wyjątkowo uciążliwa warstwa do zdjęcia. Możesz przetestować kilka metod jego ściągnięcia. Nałóż na lakier specjalny żel chemiczny. Kiedy preparat wejdzie w reakcję, możesz zacząć ściągać powłokę skrobakiem, szlifierką lub opalarką. Uważaj jednak − 2 ostatnie narzędzia wymagają dużej precyzji. Szlifierka może zniszczyć fornir. Z kolei opalarka jest w stanie spalić drewno. Opalany lakier dość szybko zastyga, aby go zdjąć musisz podważać go skrobakiem.

Lakier możesz spróbować zdejmować także papierem ściernym (zacznij od tego o największej grubości). Takie działanie wymagało będzie od Ciebie długich godzin pracy. 

4. Szlifowanie i uzupełnianie ubytków

Kiedy cały lakier jest już zdjęty, czas na wyrównanie powierzchni. Pomoże Ci w tym papier ścierny o średniej grubości ziarnie. Szlifowanie należy zakończyć papierem ściernym o najdrobniejszym ziarnie. 

Jeżeli na komodzie pojawiły się ubytki, możesz wypełnić je szpachlą do drewna. Nałóż ją szpachelką lub rękami zabezpieczonymi rękawiczkami. 

5. Bejcowanie

Ten etap nie jest konieczny. Jeżeli jednak chcesz nadać meblowi głębszego koloru, wetrzyj w niego bejcę. Do forniru poleca się bejcę typu nitro. Najprościej nałożyć ją tradycyjną gąbką. Możesz nałożyć więcej niż jedną warstwę, ale pamiętaj, aby ostatnią powłokę zawsze wcierać zgodnie z kierunkiem słojów. 

6. Nakładanie lakieru

Chcesz mieć w domu mebel na wysoki połysk? Nałóż na niego grubą warstwę lakieru lub lakierobejcy (w tym przypadku możesz pominąć bejcowanie, ponieważ lakier będzie zawierał w sobie już pigment). Lakier nakładaj pędzlem, z dobrze osadzonym włosiem lub specjalnym wałkiem. Produkt także nakłada się zgodnie z kierunkiem słojów. 

Aby osiągnąć efekt zbliżony do oryginału, nałożyć musisz co najmniej 3 warstwy lakieru. Po każdej warstwie należy wykonać szlifowanie drobnoziarnistym papierem ściernym (o wysokiej gradacji). Odczekaj aż warstwa lakieru dobrze wyschnie − instrukcję znajdziesz na opakowaniu.

7. Skręcanie

Kiedy mebel będzie już odnowiony, czas na skręcenie wszystkich elementów. 

Renowacja mebli PRL − czy jest dla Ciebie?

Odnawianie mebli z poprzedniej epoki to gratka dla majsterkowiczów. Sam proces nie jest wcale trudny. Wymaga jednak czasu oraz przygotowania wszystkich potrzebnych produktów i narzędzi. W rozpuszczaniu twardego lakieru na meblach z PRL przyda się przede wszystkim dobry skrobak oraz opalarka. Wszystkie potrzebne akcesoria znajdziesz na Castorama.pl. 

Jeżeli renowacja mebli PRL nie jest dla Ciebie, nowe wyposażenie domu znajdziesz w dziale z meblami i zabudową wnęk Castoramy. 

 

Data aktualizacji: 07/03/2024