Pnącza na budynku – zalety i wady
Pnącza są roślinami długowiecznymi, większość z nich może rosnąć kilkadziesiąt lat w jednym miejscu (np. glicynia - Wisteria nawet ponad 100 lat). Dlatego przed posadzeniem warto rozważyć korzyści i przeciwskazania wynikające z ich obecności w ogrodzie. Weźmy pod uwagę to, że za kilka lat wszystkie rośliny w naszym ogrodzie się rozrosną i będą potrzebować więcej miejsca, podobnie jak silnie rosnące pnącza. Warto zostawić im więcej przestrzeni dla swobodnego rozwoju w przyszłości.
Korzyści posiadania pnączy w naszym ogrodzie
Pnącza niewątpliwie polepszają wygląd nawet bardzo brzydkiej elewacji. Często zasłaniają to, co chcielibyśmy ukryć, np. nieestetycznie wyglądający bok zniszczonego schowka na narzędzia czy ścianę budynku. Tworzą także enklawy bujnej zieleni. Wiele gatunków pięknie i obficie kwitnie (glicynia chińska Wisteria sinensis, powojniki Clematis– zwłaszcza odmiany wielkokwiatowe, wiciokrzewy Lonicera, milin amerykański Campsis radicans). Liście niektórych pnączy efektownie przebarwiają się jesienią, np. na żółto, pomarańczowo i purpurowo (dławisz okrągłolistny Celastrus orbiculatus, winorośle Vitis, winobluszcz pięciolistkowy Parthenocissus quinquefolia). Dzięki temu nadają się świetnie jako tło dla innych roślin, stanowią dla nich kontrast lub podkreślają walory gatunków posadzonych przed nimi.
Przeczytaj także: Zagrożenia płynące z zastosowania nieodpowiedniej ziemi do roślin balkonowych
Tak jak inne rośliny poprawiają mikroklimat: wytwarzają tlen, pochłaniają dwutlenek węgla, zatrzymują zanieczyszczenia powietrza i zwiększają jego wilgotność. Świetnie sprawdzą się na małych działkach, gdzie zakłada się niewielkie ogródki, w których zazwyczaj jest miejsce jedynie dla drzew karłowych i małych krzewów oraz części warzywnej. Pnącza są tu doskonałym rozwiązaniem, ponieważ, wspinając się po ścianach, wykorzystują miejsca niedostępne dla innych roślin. Dzięki nim ogród sprawia wrażenie zdecydowanie bardziej bujnego. Do życia nie potrzebują wiele, wystarczy im kawałek żyznej gleby, dostateczna ilość wody i podpora, na której mogą się rozrastać. Świetnie sprawdza się tu właśnie elewacja budynku czy konstrukcje umieszczone na ścianach.
W zależności od gatunku i odmiany, pnącza mogą rosnąć praktycznie wszędzie – na nasłonecznionych ścianach budynków, ale i w ciemnych rogach ogrodu. Powiększają one aktywną biologicznie powierzchnię zieloną, wpływając korzystnie na klimat przestrzeni, która nas otacza.
Minusy wynikające z posadzenia pnączy
Pnącza oprócz swoich wielu zalet mają też wady, na które warto zwrócić uwagę przy planowaniu ich posadzenia. Szkodliwość pnączy wynika z ich szybkiego i bujnego wzrostu. To rośliny błyskawicznie wspinające się po elewacji lub innych konstrukcjach. Silne pędy mogą zarastać rynny, a co za tym idzie, powodować gromadzenie się w ich wnętrzu suchych liści i innych odpadków. Utrudnia to, a nawet uniemożliwia odpływ wody. Jeśli pnącza porosną dach kryty dachówką, mogą unosić lekko poszczególne elementy. Może to doprowadzić do uszkodzenia dachu i rozluźnienia poszczególnych jego części. Nie dopuśćmy też, by pnącza wspinały się po instalacji odgromowej oraz po liniach wysokiego napięcia czy innych przewodach. Musimy też zwrócić uwagę na to, że bujnie rosnące pnącze jest ciężkie (szczególnie po obfitym deszczu) i może zerwać lub naderwać rynny, lub instalacje. Dobrze jest więc regularnie, co roku na wiosnę, przycinać silnie wspinające się pnącza. Nada to roślinie konkretnego kształtu, ale też ochroni nasz dom przed niebezpieczeństwem związanym z jej niekontrolowanym wzrostem.
Sprawdź również: Żywopłot w ogrodzie – wysokość, rośliny i rodzaje żywopłotów
Wadą porastania pnączy po elewacji jest też niewątpliwie brudzenie jej, przykładem jest efektowna roślina – winobluszcz trójklapowy Parthenocissus tricuspidata. Ma duże, błyszczące liście, które przebarwiają się jesienią na intensywnie czerwony kolor. Wspina się po ścianach bez pomocy podpór, ponieważ ma przylgi, którymi przyczepia się bez trudu do powierzchni. Niestety ma to też swoją wadę – jeżeli winobluszcz za bardzo się rozrośnie i będziemy chcieli go usunąć, zostaną po nim urwane przylgi. Trudno jest je wyczyścić, zwłaszcza na nierównej elewacji np. w formie tynku strukturalnego. Musimy więc systematycznie kontrolować wzrost tej rośliny.
Pnącza mają wiele zastosowań, a co za tym idzie – zalet. Zawsze jednak są jakieś minusy. Pomimo tych niechlubnych cech, przy odpowiednim regulowaniu ich wzrostu nie będą kłopotliwymi roślinami. Świetnie wypełnią lukę w kącie ogrodu, ale też nadadzą się jako okazałe tło dla innych roślin oraz zakryją to, czego nie chcemy pokazać.