Jakie rośliny egzotyczne uprawiać w ogrodzie?

Uprawa roślin egzotycznych dawniej i dziś

Zmiany, jakie następują w naszym klimacie, polegające na ociepleniu klimatu, skutkują między innymi większą średnią temperaturą w miesiącach letnich. To sprzyjająca okoliczność dla tych spośród właścicieli ogrodów, którzy chcą uzyskać na swoich terenach zielonych połacie wypełnione roślinami egzotycznymi. Próby uprawy gatunków spoza naszego regionu geograficznego lata temu były udane, o ile właściciel terenu posiadał ogród zimowy. Wcześniej miejsce tego ostatniego zajmowała oranżeria.

Oranżeria, której nazwa nieprzypadkowo wiąże się z pomarańczą, była pomieszczeniem w dworku szlacheckim lub magnackim, w którym uprawiane były rośliny egzotyczne. Budynek ten, wyposażony najczęściej w obszerne okna wychodzące na południową stronę, stanowił nie tylko siedlisko pełne zielonych okazów flory pochodzącej z odległych krain, ale również był miejscem towarzyskich spotkań i kwitło w nim życie kulturalne.

Niezwykłe dla polskiego klimatu otoczenie roślinne było w ubiegłych wiekach naturalną (właściwie: naturalizowaną) dekoracją rozwoju życia literackiego, przyjęć, zabaw i przedstawień teatralnych. Szczególnie wystawne i architektonicznie wartościowe oranżerie stanowią dzisiaj zabytki, takie choćby jak Stara Pomarańczarnia w Łazienkach Królewskich w Warszawie.

Podłoże Substral Premium do Orchidei 3 l

Miejscami przystosowanymi do uprawy roślin egzotycznych były w ubiegłych dekadach szklarnie i tunele foliowe – te pierwsze wyposażone były w system ogrzewania, wytwarzający temperaturę odpowiednią do uprawy roślin nienawykłych do klimatu panującego w naszym kraju. Obecnie dostęp do wielu gatunków hodowanych na innych kontynentach jest ułatwiony, a w połączeniu z ociepleniem polskiego klimatu skutkuje coraz częściej spotykaną obecnością gatunków egzotycznych rosnących nie tylko w specjalnych pomieszczeniach, ale również pod gołym niebem, zwłaszcza tych okazów, które wykazują naturalną odporność na przymrozki.

Torf odkwaszony OPP pH 5,5 - 6,5 80 l

Rośliny egzotyczne, czyli jakie?

Cytryny, pomarańcze, mandarynki, kiwi – to owoce roślin, które traktujemy jako egzotyczne z racji tego, że od lat dostępne były tylko w sklepach (najczęściej w miesiącach zimowych, choć okres ich wzrostu i zbioru przypadał na porę zasobną w wysoką temperaturę), a nie w ogrodowych sadach i przydomowych ogrodach. Tymczasem nie tylko one są roślinami egzotycznymi, ale również gatunki, które dzisiaj traktujemy jako rodzime, choć naturalnym terenem ich wzrostu są tereny Bliskiego i Dalekiego Wschodu, południa Europy (basen śródziemnomorski) i Północnej Afryki.

Za równie egzotyczne w naszym kraju uznawane są zarówno drzewo oliwne, jak i eukaliptus. Pierwsze z nich jest powszechnie spotykane we Włoszech, drugi przynależy do krajobrazu Australii. Kolejnymi przykładami są agawa – sukulent pochodzący z Ameryki Południowej i bambus, nieprzypadkowo kojarzący się z Chinami. „Egzotyczność” oznacza po prostu niewystępowanie danego gatunku w naszym kraju, bez rozróżnienia na rodzaj naturalnego środowiska danej rośliny, czy jest to tropikalna dżungla, tereny pustynne czy nawet rejony górzyste na innych kontynentach.

Przykładami roślin egzotycznych, które z powodzeniem można uprawiać w naszych warunkach klimatycznych, są:

- drzewa: laur szlachetny, cedr, palma, oliwka europejska,
- krzewy: kawa arabska, figa, granat,
- pnącza: marakuja, męczennica,
- byliny: gunnera olbrzymia,
- rośliny idealne do oczka wodnego – papirus,
- rośliny przystosowane do uprawy na przydomowych tarasach – bananowiec.

Porada eksperta: Bananowiec jest przykładem rośliny, której uprawa nie przebiega jedynie w warunkach zewnętrznych, ale czasowo może zostać wystawiony na działanie słońca i niskich temperatur. To ważne, ponieważ w przeważającej większości czasu bananowiec nie powinien opuszczać swojego domowego legowiska, poza którym marnieje. W miesiącach letnich z powodzeniem może zostać wystawiony na warunki zewnętrzne, o ile zostanie on osłonięty od bezpośredniego działania promieni słonecznych.

Trawa Miscantus C2

Jakie warunki zapewnić roślinom egzotycznym?

Gatunki egzotyczne lubią stanowiska jasne, chociaż nie oświetlone bezpośrednio. Ponieważ w warunkach dla nich naturalnych panuje wysoka wilgotność powietrza, warto je często nawilżać – nie tylko bezpośrednio wodą do donicy lub ziemi, w której zostały zasadzone, ale również na liście, na przykład za pomocą zraszacza. Nastanie miesięcy zimowych będzie dla nich trudnym do przeżycia okresem, o ile nie okryjemy ich dolnej części, przez co ochronimy je przed bezpośrednim działaniem mrozu. Zwróćmy uwagę również wiosną, czy słońce za dnia zbyt intensywnie nie oddziałuje na odkryte części roślin – te po zapadnięciu nocy i po gwałtownym spadku temperatury są narażone na pęknięcia.

Wybierając do ogrodu rośliny egzotyczne, zwróćmy uwagę, by gatunki, które szczególnie są dla nas cenne, były odporne na mróz. Odpowiednia ich pielęgnacja zapewni nam stałą obecność roślin egzotycznych na naszym terenie zimowym.

Rośliny egzotyczne uprawiane w ogrodach – przykłady

Oprócz wspomnianych wyżej czynności związanych z uprawą roślin egzotycznych w przypadku niektórych z nich, które charakteryzuje intensywny wzrost, ważne będzie również przycinanie. Tak będzie z eukaliptusem niebieskim – odmiana ta jest odporna na gwałtowne spadki temperatury w miesiącach zimowych, a nazwa związana jest z kolorystycznym odcieniem liści, które sytuuje się pomiędzy barwą niebieską i szarą. Eucalyptus gunni jest odporny na mróz, o ile nie jest młodą rośliną, świeżo zasadzoną (niezwykle płytko, bo nie więcej niż 5 cm w głąb gleby). Ponieważ silnie wzrasta, należy go rokrocznie przycinać.

Rośliną egzotyczną, którą można z powodzeniem zaprosić do naszego ogrodu, jest agawa, a konkretnie odmiana Agave Neomexicana. Wyhodowana z odpowiednim staraniem jest zdolna przetrwać siarczyste mrozy (temperaturę nawet do minus 30 stopni Celsjusza). Jednym z jej wyróżników jest kształt liści – pozostanie on niezmienny przez całe życie rośliny, jeśli zapewnimy jej odpowiednie do wzrostu stanowisko, czyli w pełni nasłonecznione.

Czy wiesz, że...? Agawa, która wzrasta powoli i długo, kwitnie tylko jeden jedyny raz w swoim życiu, a zamiera zaraz po zakończeniu tej fazy rozwoju.

Podłoże do kaktusów Compo 5 l

Gatunkiem, który preferuje podobne co agawa stanowisko, jest bambus. Oprócz nasłonecznienia wymaga również ochrony przed wiatrem – jest to o tyle zrozumiałe, że należy do rozległej rodziny traw. W przeciwieństwie do agawy, azjatycki gatunek bardzo silnie wzrasta i nie tylko toleruje przycinanie, ale wręcz go wymaga, odwdzięczając się rozwijającymi się bujnie nowymi pędami. Tuż przed nastaniem zimy wymaga osłonięcia i podsypania ziemią z kompostem, a w miesiącach letnich przydatna jest mu dawka nawozu azotowego, podobnie jak woda – aplikowana mniejszymi porcjami, za to sukcesywnie i często.

Ciekawą propozycją wśród roślin egzotycznych są cytrusy. Te – podobnie jak wymienione powyżej gatunki – wymagają nawożenia. Jeśli zaopatrzymy się w preparat aplikowany w granulkach i przez to stopniowo uwalniający do gleby składniki mineralne, nawożenie możemy powtarzać zaledwie 2-4 razy do roku. Więcej starań każdego sezonu wymagać będą od nas młode egzemplarze, które przesadzamy co rok do doniczki o jeden rozmiar większej i co ważne – w przeciwieństwie do większości roślin w nowej doniczce, podlewamy cytrusy bardzo oszczędnie. Podobnie z nawożeniem, którego zaprzestajemy aż do 2 miesięcy po umieszczeniu w nowej porcji ziemi.

Jagoda Goji In My Garden karton

Pozostałe rośliny egzotyczne do naszego ogrodu

Oprócz powyżej wymienionych przedstawicieli roślin egzotycznych, w naszych warunkach klimatycznych uprawiane być mogą między innymi wybrane gatunki następujących okazów:

- paprocie,
- palmy,
- kamelie,
- czystki,
- albicja,
- araukaria,
- różanecznik,
- mandarynka,
- laur,
- oleander,
- kawa,
- tojeść,
- hortensja,
- kiwi.

Data publikacji: 20.02.2017