Ogród owocowy – jakie drzewa i krzewy wybrać?
Drzewa i krzewy owocowe należy sadzić od października do pierwszych przymrozków albo bardzo wczesną wiosną, zanim rozpocznie się ich wegetacja.
Gatunki wybierane do ogrodu owocowego powinny dobrze znosić polską zimę. Ważna jest też odporność roślin na choroby grzybowe – dzięki temu nie będziemy musieli stosować szkodliwych dla naszego zdrowia oprysków. Do gatunków najbardziej uodpornionych zalicza się zwykle stare odmiany drzew owocowych.
Owocowanie, zapylacze, wymagania glebowe
Kolejnym kryterium jest ciągłość owocowania – najlepiej dobrać gatunki tak, aby dawały plony od wiosny do późnej jesieni. Najwcześniej zaowocuje jagoda kamczacka – już pod koniec maja. W czerwcu można zbierać agrest i porzeczki. Najpóźniej owocują jabłonie oraz grusze, zaś aronię i żurawinę zbiera się nawet po przymrozkach. Nie bez znaczenia jest również rodzaj podkładki – w małych ogrodach sprawdzą się podkładki skarlające, w dużych poleca się podkładki silnie rosnące.
Wybierając drzewa i krzewy owocowe , sprawdźmy, czy dana odmiana jest samopylna, czy obcopylna. Mniej kłopotów sprawią nam te pierwsze – nie potrzebują obecności innych drzew, które muszą je zapylić. Samopylne są m.in. morele, brzoskwinie i niektóre odmiany śliw oraz wiśni. Równie ważne są wymagania glebowe – takie gatunki jak żurawina czy borówka amerykańska potrzebują kwaśnego podłoża i dużej wilgotności. Z kolei inne drzewa i krzewy owocowe, np. jabłonie czy grusze, wymagają regularnego nawożenia. Zupełnie niewymagająca pod tym względem jest jagoda kamczacka.
Odporne odmiany najpopularniejszych gatunków
Drzewa owocowe
- jabłonie – sadzimy w drugiej połowie marca. Pierwsze owoce pojawiają się najwcześniej po dwóch latach, najpóźniej po pięciu (jest to uzależnione od odmiany i podkładki). Zbiory z kolei zaczynają się w pierwszej połowie lipca i trwają do połowy września. W lipcu i sierpniu zbiera się odmiany wczesne (papierówka, primula, close, james grieve), we wrześniu i październiku odmiany późne (antonówka, freedom, red wealthy, złota reneta i szara reneta);
- grusze – są dość wymagające, lubią stanowiska umiarkowanie słoneczne i osłonięte od wiatru, źle też znoszą przymrozki. Na pierwsze owoce możemy liczyć po dwóch, trzech latach od posadzenia. Do najłatwiejszych odmian w uprawie należą klapsa, konferencja i komisówka;
- śliwy – są łatwe w uprawie i niezbyt podatne na choroby. Owocują w lipcu i w sierpniu – śliwki trzeba zbierać, jak tylko dojrzeją, inaczej zjedzą je robaki i ptaki. Najpopularniejsze odmiany hodowane w Polsce to: herman, węgierka dąbrowicka, cacańska lepotica, węgierka zwykła;
- wiśnie – lubią rosnąć na stanowiskach nasłonecznionych, są dość wrażliwe na wiosenne przymrozki. Kwitnienie rozpoczynają na początku maja, a pierwsze owoce można zbierać już na początku czerwca. W przydomowych ogródkach sprawdzą się odmiany northstar i pandy 103;
- czereśnie – do prawidłowego rozwoju potrzebują stanowiska jasnego, dobrze nawodnionego i na wzniesieniu. Zaczynają kwitnąć już w marcu, a owoce są gotowe do zbioru w pierwszej połowie lipca. W cieplejszych rejonach Polski można uprawiać buttnerę czerwoną;
- brzoskwinie – mają duże wymagania cieplne, więc możnaje sadzić w rejonach Polski o najłagodniejszym klimacie. Takie warunki dobrze znoszą: reliance, velvet, rakoniewicka, harnaś.
Krzewy owocowe
- porzeczki – najlepiej sadzić na początku jesieni, a pierwsze owoce będziemy mogli zbierać pod koniec czerwca. W przydomowym ogródku możemy posadzić odmianę czarną (bona i ceres), czerwoną (detvan, heros, rondom) i białą (z Jüterbog);
- agrest – wymaga stanowiska słonecznego i żyznej gleby, w zamian za to na początku lipca wynagrodzi nam to owocami. Smaczne owoce zapewnią nam odmiany: biały triumf, resistenta, pax;
- maliny – potrzebują żyznej gleby i jasnego, słonecznego stanowiska, owocują od lipca. Dobrze sprawdzają się odmiany polana (odmiana powtarzająca) i poranna rosa (owoce koloru żółtego);
- jeżyny – najbardziej odporne są odmiany polskie bezkolcowe, trzeba im zapewnić warunki takie jak malinom. Polecane odmiany to orkan lub gazda;
- borówka wysoka (amerykańska) – jej zaletą jest to, że można ją sadzić przez cały rok, owoce pojawią się w drugim roku od posadzenia. Popularne odmiany to: earliblue, bluecrop, bluetta, patriot i spartan;
- żurawina wielkoowocowa – lubi rosnąć na wilgotnym podłożu, a owoce można zbierać dopiero jesienią. W uprawie dobrze sprawdza się odmiana pilgrim.