Co warto wiedzieć o czyszczeniu i impregnacji kominków

Przyczyny zabrudzeń kominków

W czasie spalania, na wewnętrznych częściach kominka, a także na jego szybie, osadza się zwykle lepka sadza. Powstaje ona zwykle wtedy, gdy dochodzi do rozkładu termicznego zawartych w drewnie substancji. Sadza składa się z cząstek węgla, grafitu i pozostałości innych substancji organicznych, takich jak tłuszcz i popiół. Sadza kominkowa jest niestety trudna do usunięcia i wymaga specjalnych zabiegów i środków czyszczących. Przyczynami zwiększonej intensywności zanieczyszczania może być rodzaj i jakość stosowanego opału, a także słaba drożność przewodu kominowego.

Zapobieganie zabrudzeniom kominka

Aby ułatwić wygodne czyszczenie kominka, pamiętajmy:

- nie stosujmy do palenia w kominku mokrego drewna, obniża ono temperaturę spalania, przez co osmala wnętrze kominka, zwiększa ilość sadzy w kominie i osłabia ciąg;

- unikajmy spalania drewna iglastego np. sosnowego, świerkowego, jodłowego czy modrzewiowego, gdyż posiada ono dużą zawartość żywic. Ich kaloryczność jest wyższa niż drewna liściastego, jednak bardzo szybko się spalają, a żywice mocno zanieczyszczają przewody i powierzchnie wewnątrz kominka. Powstająca sadza zwiększa też ryzyko powstania pożaru;

- nie przymykajmy zbyt mocno szybra, który reguluje szybkość spalania. Może on przyduszać ogień i zwiększać okopcanie;

- zapewnijmy odpowiedni dopływ powietrza do paleniska kominka;

- zadbajmy o dobry ciąg – przewody kominowe nie mogą być zbyt krótkie, komin nie powinien być też przysłonięty np. drzewami;

- zadbajmy o dobrą jakość stosowanego wkładu kominowego, jeśli to możliwe, to wybierzmy wkład z dodatkowymi funkcjami umożliwiającymi łatwiejsze czyszczenie (specjalne powłoki, kurtyny powietrzne, samoczyszczenie szyb).

Czyszczenie kominka

Czyszczenie kominka powinniśmy przeprowadzać w rękawicach ochronnych, gdyż środki do jego oczyszczania mają silnie zasadowy odczyn, przez co są mocno żrące i wymagają zachowania środków ostrożności. Substancje takie łatwiej nanosić, jeśli do ich aplikacji zastosujemy specjalne pistolety czy opakowania pod ciśnieniem. Jeśli chcemy czyścić pionowe powierzchnie, najlepiej sprawdzą się gęste środki lub w postaci gęstej piany. Przy zastosowaniu większości preparatów do czyszczenia kominków po nałożeniu odczekujemy nieco na rozpuszczenie nalotu, przecieramy powierzchnie mokrą gąbką lub szmatką, potem spłukujemy ciepłą wodą. Na koniec wycieramy do sucha. Pamiętajmy, by nie stosować ostrych skrobaków czy myjek, szczególnie na szybach kominkowych.

Uwaga: Jeśli kominek jest wykonany z elementów kwasoodpornych, do jego czyszczenia powinno się stosować preparaty tworzone na bazie kwasów. Żaden ze stosowanych do kominka środków czyszczących nie powinien zawierać sody kaustycznej (wodorotlenku sodu), której działanie może być zbyt agresywne.

Impregnacja kominka

Po oczyszczeniu kominka warto utrwalić ten stan i zapobiec późniejszemu wnikaniu sadzy i innych zanieczyszczeń we wszelkie powierzchnie kominkowe – najlepiej wykonać to przez zastosowanie impregnatów. Nawet porowate kamienie, cegły czy beton można zabezpieczyć specjalnymi preparatami impregnującymi. Na rynku dostępne są środki impregnujące odpowiednie do wielu rodzajów powierzchni kominkowych. Impregnaty chronią powierzchnie przed osadzaniem się brudu i sadzy, zapobiegają plamom oraz ułatwiają późniejsze czyszczenie. Warto powtarzać impregnację po każdym czyszczeniu kominka. Możemy znaleźć niedrogie preparaty impregnujące doraźnie, ale dostępne są także nieco droższe i bardziej radykalne środki o znacznie dłuższym działaniu.

Impregnat nanosimy obficie na wybrane powierzchnie kominka, najlepiej za pomocą płaskiego pędzla. Gdy wyschnie, staje się bezbarwny. Jakość impregnacji sprawdzamy skrapiając impregnowane powierzchnie wodą – jeśli będą pozostawały mokre ślady, zabieg należy  powtórzyć. Po powierzchniach dobrze zaimpregnowanych woda powinna spływać.

Dodatkowa ochrona kominka

Nowsze wkłady kominkowe bywają wyposażone w specjalne samoczyszczące szyby, z naniesioną powłoką metaliczną od strony paleniska. Nazywane są one szybami z warstwą pirolityczną. Ich mycia nie należy często powtarzać, ponieważ podczas palenia zachodzi proces pirolizy – cząsteczki sadzy są odrywane od szyby i dopalane w palenisku. Tego typu szyby myjemy jedynie okresowo, najlepiej łagodnym detergentem lub wilgotną szmatka z popiołem. Nie powinno się zarysowywać ich powierzchni.

Inną ochronę stanowią szyby z kurtyną powietrzną, które ulegają okopceniu w mniejszym stopniu. Zimne powietrze zasysane jest z zewnątrz, przez otwory wokół szyby lub tuż nad nią. Przepływające powietrze odpycha od szyby cząsteczki sadzy. Zmniejsza to nieco częstotliwość mycia szyb kominkowych, ale nie eliminuje jej całkowicie.

Specjalne fabryczne powłoki ograniczające brudzenie się szyb po około 2 czy 3 latach niestety z czasem zwykle się wypalają.