Podstawy uprawy winorośli
Winorośl to niezwykle cenna roślina. Możemy ją wykorzystać jako ozdobę ogrodu, której pnącza wiją się po pergolach, siatach, trejażach. Duże liście elegancko prezentują się na oplecionych nimi uformowanych konstrukcjach. Winorośl jest równie piękna jak i przydatna. Cechuje się wydawaniem jadalnych owoców, które możemy wykorzystać do soków, win, ale też spożywać bezpośrednio. Warto przepłukać je chłodną wodą, nabierają wtedy orzeźwiającego smaku idealnego w cieple, letnie wieczory, co na pewno przekona nas do ich uprawy.
Wybór sadzonki
W Polsce mamy dość trudny klimat do uprawy winorośli. Pnącza te lubią ciepłe i zaciszne miejsca do wzrostu. Warto zatem taką sadzonkę, która ma dość dużą odporność na mróz i w miarę szybki czas dojrzewania owoców, by pierwsze jesienne przymrozki nie uszkodziły ich jeszcze przed zbiorem. Niezmiernie istotne jest też zwrócenie uwagi na podatność odmiany na choroby. Wybierzmy te, które są w miarę odporne na mączniaki (prawdziwy, rzekomy) oraz szarą pleśń.
Sadzonki sprzedawane są w pojemnikach, które są wygodne w sadzeniu, oraz z odkrytymi korzeniami. Oczywiście te drugie też będą dobrze rosnąć, ale musimy być bardziej ostrożni przy transporcie i wkładaniu ich do ziemi.
Sadzonka powinna być dobrej jakości, bez oznak chorób i innych niepokojąco wyglądających przebarwień. Dobrze, gdy pnącze ma co najmniej 30 cm wysokości, a pęd główny ponad 4mm grubości.
Wybór miejsca
Winorośl rośnie najlepiej, gdy jest osłonięta od północy i wschodu. Warto posadzić ją w pobliżu elewacji budynku, ale zachowując odpowiednią odległość (ok. 30 cm). Pnącze to lubi słoneczne, spokojne stanowisko o w miarę żyznej, lekko próchniczej glebie, gdzie pH oscyluje w granicach 6,5 - 7,0. Dobrze jest przeprowadzić w sezonie nawożenie obornikiem lub kompostem, który zresztą możemy zrobić sami (więcej w artykule „Które odpadki domowe najlepiej posłużą w kompoście?”).
Winorośli musimy zapewnić podporę. Sprawdzi się wszystko, zaczynając od siatek, palików i innych konstrukcji, po elewacje budynku. Możemy też poprowadzić pnącze po metalowych szkieletach o wybranym kształcie, np. w formie bramy lub niskiego łuku, co ubogaci nasz ogród.
Odmiany winorośli
Wybór odmiany winorośli zależy od celów, do których planujemy je przeznaczyć:
- Odmiany deserowe – winorośl wydająca owoce do spożycia na surowo, bez przetworzenia. Ma spore grona, owoce są twarde, kruche, jędrne, o niewielkiej ilości soku (moszczu). Dobre jako składniki potraw (np. do sałatek) i w postaci bez dodatków. Nie nadają się do wyrobu wina ze względu na niską zawartość cukru i nieodpowiednią zawartość kwasów organicznych. Są to odmiany Prim, Nero, Wiktoria.
- Odmiany uniwersalne (ogólnoużytkowe) – owoce nadają się zarówno do spożycia na surowo, jak i do produkcji wina czy soków, np. odmiana Kristal.
- Odmiany przerobowe – grona niezbyt duże, owoce o twardej skórce ze sporymi pestkami. Moszcz zawiera więcej kwasów i cukru niż przy odmianach deserowych. Odmiany tego typu są idealne do produkcji wina lub soków, są to np. Solaris, Regent, Rondo.
Sadzenie
Winorośl możemy sadzić wiosną w maju lub na jesień (wrzesień-październik). Sadzonki z odkrytym korzeniem przed sadzeniem moczymy przez jakieś 10 godzin w wodzie. Następnie delikatnie wkładamy je do wykopanego na głębokość ok. 30 cm dołka. Sadzonki doniczkowe natomiast wyciągamy jedynie z doniczki i układamy w dole, przysypując. W przypadku sadzonek szczepionych miejsce wykonania szczepienia powinno znajdować się parę centymetrów nad ziemią. Po sadzeniu dokładnie podlewamy roślinę.Niektórzy stosują w czasie sadzenia obornik. Kopiemy wtedy znacznie większy dołek, na jakieś 60 cm głębokości, kolejno wysypujemy naturalny nawóz i na niego ziemię (tak, by korzenie nie stykały się bezpośrednio z obornikiem) i dopiero wtedy wkładamy roślinę oraz przysypujemy.Przy każdej nowo posadzonej roślinie wtykamy palik potrzebny do prowadzenia winorośli.
Zabezpieczanie sadzonek przez zimą
Przed nadejściem mrozów musimy odpowiednio przygotować sadzonki. Warto przez zimą przyciąć je nad 2. lub 3. oczkiem. Na drugi rok wydadzą silniejsze pędy. Następnie musimy zabezpieczyć sadzonki przed przemarznięciem. Najlepiej przysypać je ziemią, tworząc kopczyk.
Winorośl to taka roślina, która ma zarówno zastosowanie konsumpcyjne, jak i estetyczne. Od lat doceniana jest i wykorzystywana w ogrodach oraz winnicach. Warto więc, nie mając jej u siebie, zastanowić się nad uprawą tej niezwykle przydatnej rośliny.