Pełna kontrola nad temperaturą – jak wybrać głowicę termostatyczną?

Głowice i zawory termostatyczne – możliwości i obszary zastosowania

Zanim zaczniemy wskazywać możliwości zastosowania poszczególnych produktów, warto poświęcić kilka słów na temat terminologii. Zawór grzejnikowy, montowany jest na grzejniku centralnego ogrzewania. Jego obecność jest niezbędna, by móc korzystać z głowicy termostatycznej. Tę montuje się z kolei na zaworze – za pomocą umieszczonego na niej pokrętła będziemy mogli ustawić wybraną wartość odpowiadającą temperaturze pomieszczenia, którą chcemy osiągnąć. Taki zestaw nazywamy zaworem termostatycznym.

Zawór wraz z głowicą umożliwiają więc regulowanie temperatury panującej w pomieszczeniu na skutek zmiany przepływu wody przez grzejnik. Takie zestawy są dziś standardowym wyposażeniem grzejników centralnego ogrzewania, zapewniającym nam wyższy komfort codziennego życia oraz możliwość ograniczenia kosztów ogrzewania. Głowica pozwala nam bowiem za pomocą jednego ruchu ustalić wybrany poziom temperatury, do jakiej chcemy ogrzać nasze pomieszczenie. Co więcej, poziom ten może być zupełnie inny dla każdego z pomieszczeń znajdujących się w naszym domu. Nie musimy więc ogrzewać wnętrz, w których nie przebywamy lub w których temperatura może być niższa niż w innych partiach domu. Głowice, przyczyniają się także do oszczędności energii poprzez sposób działania, dzięki któremu utrzymują w pomieszczeniu stały poziom temperatury. Większość głowic daje możliwość regulacji temperatury w pomieszczeniach w zakresie od 6 do 28 stopni Celsjusza, co odpowiada poszczególnym trybom pracy zaznaczonym na pokrętle. Dzięki temu możemy łatwo dostosować temperaturę powietrza do każdego z pomieszczeń domowych, ale także korytarzy, holu, przedsionka czy klatki schodowej. Wybrane ustawienia możemy w każdej chwili zmienić, dostosowując je do warunków pogodowych, pory dnia czy dłuższej nieobecności w domu. Głowice chronią także nasze grzejniki przed zamarznięciem – ochronę taką gwarantuje poziom oznaczony na pokrętle gwiazdką.

Głowice – budowa i zasada działania

Głowice termostatyczne charakteryzują się w większości prostą budową. Składają się z korpusu z pokrętłem, mieszka wypełnionego przeważnie cieczą, czujnika cieczowego, trzpienia, popychacza zaworu, sprężyny i grzybka zaworu.

Głowice wyposażone są w mieszek sprężysty wypełniony gazem, cieczą albo woskiem. Pod wpływem działania temperatury, każde z tych mediów ulega sprężaniu i rozprężaniu, które przenoszone są na trzpień zaworu termostatycznego. Element ten odpowiada natomiast za regulację grzybka znajdującego się w zaworze. Gdy temperatura pomieszczenia rośnie, zwiększa się ciśnienie i medium zaczyna się rozprężać, a trzpień dociskać grzybek, który z kolei ogranicza przepływ wody, zamykając zawór. W efekcie tego temperatura w pomieszczeniu ulega obniżeniu. Kiedy temperatura powietrza w pomieszczeniu spada poniżej tej, którą ustawiliśmy, medium kurczy się, powodując, że trzpień unosi grzybek do góry i tym samym zwiększa przepływ wody, wpływając w ten sposób na ponowny wzrost temperatury. Mówiąc w skrócie: zawór reguluje dopływ ciepłej wody do grzejnika, powodując zwiększenie lub obniżenie temperatury panującej w danym pomieszczeniu.

Rodzaje głowic termostatycznych

Głowice termostatyczne dostępne są jako samodzielne produkty bądź jako jeden z elementów zestawów grzejnikowych obejmujących także zawory. Głównym kryterium podziału produktów tego typu jest sposób podłączenia grzejników, do których chcemy je zamontować. Z tego względu wyróżniamy głowice do grzejników dolnozasilanych (typu V) i bocznozasilanych. Znajdziemy też głowice przeznaczone do grzejników łazienkowych i dekoracyjnych. Rozróżnia się również głowice z gwintem bądź zatrzaskiem – będzie to miało znaczenie szczególnie wtedy, gdy nasz grzejnik jest już wyposażony w zawór. Możemy także zdecydować się na modele regulowane ręcznie bądź sterowane elektronicznie za pomocą zegara sterującego. Również czujnik głowicy, o czym wspomnieliśmy powyżej, może być wypełniony różnymi mediami – albo cieczą, albo gazem. Dodatkowo, poza najczęściej spotykanymi modelami z czujnikami wbudowanymi, znajdziemy też produkty z czujkami wyniesionymi. Głowice różnią się między sobą również pod względem projektu i rodzaju wykończenia. Do najczęściej spotykanych modeli należą elementy utrzymane w bieli bądź chromowane.

Jak dobrać głowicę do grzejnika?

Dobór odpowiedniej głowicy powinien uwzględniać przede wszystkim rodzaj grzejnika. Modele dolnozasilane mają już zwykle wbudowany zawór, do którego należy zamocować głowicę, uwzględniając sposób jej mocowania (na zatrzask lub nakręcana). Do grzejników bocznozasilanych wymagane są zawory obudowane w korpusie z pokrętłem. Produkt z czujką wyniesioną sprawdzi się w sytuacji, gdy z grzejnik zasłonięty jest np. firanką. Element dokonujący pomiaru temperatury znajdzie się wtedy w innym miejscu, pozwalając na rzetelne wskazanie panującej we wnętrzu temperatury (zamiast tej, jaka panuje pomiędzy ściana a tkaniną). Głowice z wbudowanymi czujkami znajdą zastosowanie tam, gdzie nie będą narażone np. na przeciągi. Jeżeli poszukujemy trwałego produktu, który sprawdzi się w miejscach publicznych, np. na klatce schodowej, warto zdecydować się na produkt wzmacniany, bardziej odporny na uszkodzenia w wyniku uderzeń. Do grzejników pionowych oraz o charakterze dekoracyjnym wybierzmy natomiast model o odpowiednim wizerunku – do tego typu grzejników przeznaczone są także dostępne w wielu kolorach głowice dekoracyjne.

Jeszcze jednym ważnym kryterium doboru właściwej głowicy jest wartość wielkości skoku trzpienia – jest to o tyle ważne, że nieprawidłowo dobrana głowica będzie powodowała zbyt wczesne zamknięcie dopływu czynnika grzewczego albo nie będzie domykała go w całości. W efekcie tego będziemy mogli zaobserwować problem z nagrzewaniem się pomieszczeń do odpowiedniej temperatury lub sytuację, w której nasz grzejnik będzie ciepły, podczas gdy położenie głowicy wskazywać powinno na brak przepływu czynnika.

Montaż głowicy termostatycznej

Montaż głowicy na zaworze jest zadaniem prostym, które możemy wykonać samodzielnie. Wystarczy wkręcić gwint głowicy w gwint zaworu lub wkładki albo połączyć oba elementy metodą na click. Należy jednak przestrzegać w tej kwestii kilku zasad:

- głowicę termostatyczną montujemy zawsze w pionie;
- powinna być zlokalizowana w takim miejscu, by nie była niczym zasłonięta, a powietrze mogło swobodnie ją opływać;
- jeśli nie ma takiej możliwości, podczas montażu głowicy z czują wyniesioną wyciągamy kapilarę z obudowy czujnika na co najmniej 2 m i mocujemy w odpowiednim - miejscu do ściany (np. obok zasłon albo przy listwy przypodłogowej, jeśli nie przebiegają tamtędy rury);
- większość zaworów montuje się na przewodach zasilających, jednak w grzejnikach łazienkowych można zamontować go również na powrocie.

Uwaga! Obecność głowic termostatycznych pozwala na potwierdzenie prawidłowego działania naszego systemu centralnego ogrzewania. Jeśli temperatura pomieszczenia jest taka, jaką ustawiliśmy na głowicy, system działa prawidłowo – nawet jeśli stopień nagrzania grzejników sugeruje inaczej. Z tego powodu nigdy nie należy oceniać wydajności naszej instalacji na podstawie temperatury dotykanego grzejnika.