Narzędzia i technika przycinania drzew owocowych
Czasami naturze trzeba pomóc, dlatego jeśli chcemy cieszyć z większej ilości owoców, musimy zadbać, by wydające je rośliny miały odpowiednie warunki wzrostu. Osiąga się to choćby przez właściwe ukierunkowanie ich rozwoju za pomocą strategicznego przycinania gałęzi. Jak i czym to robić?
Sprzęt i sposób cięcia
Do wycinania gałęzi niezbędne będą następujące przyrządy:
- siekiera, ewentualnie piła łańcuchowa,
- piła, najlepiej ręczna, kabłąkowa,
- sekator,
- nożyce,
- osłona ust i oczu
- maść ochronna lub farba z dodatkiem ochronnym.
Technika cięcia jest niezwykle ważna, ponieważ im dokładniejsze i czystsze przerwanie gałęzi, tym krótszy czas potrzebny do zabliźnienia, co oznacza mniejsze ryzyko infekcji. Powierzchnia po cięciu powinna być możliwie gładka. Gałęzie powinniśmy wycinać tuż za miejscem przynasadowego zgrubienia od pnia (obrączką). Pędy natomiast skracamy tuż za zdrowym pąkiem, tak aby powierzchnia cięcia była nachylona ku jego nasadzie pod kątem 45°.
Przy piłowaniu pamiętajmy, by podcinać gałęzie najpierw od dołu, a następnie piłować wierzch drewna. Krawędzie powinniśmy wyrównać ostrym nożem. Sekatora i nożyc używamy z jak największą siłą, jednym silnym pociągnięciem. Powstałą ranę smarujemy specjalną maścią ochronną, która ma też właściwości gojące, lub malujemy emulsyjną farbą z dodatkiem środka przeciwgrzybicznego. Pamiętajmy – im dokładniej to uczynimy, tym lepsze efekty osiągniemy.
Termin cięcia
Usuwanie zbędnych gałęzi powinno mieć miejsce w jednym z dwóch okresów wzrostu drzewa.
- zimą w okresie spoczynku,
- latem w okresie wegetacji.
W tym pierwszym wypadku możemy zabrać się za przycinanie z początkiem lutego, pod warunkiem, że nie nastąpią już silne i dotkliwe mrozy. Jeżeli prognozy nie są optymistyczne, zaczynamy później, jednak miejmy na uwadze, że musimy zdążyć przed kwietniem. Aby unikać narażania roślin na zbędne przeciążenia, zaczynamy cięcie od najodporniejszych na zimno gatunków, te delikatniejsze przycinając możliwie blisko okresu wiosennego. Jest to termin odpowiedniejszy dla młodych drzew – tymi starszymi, ze względu na ryzyko infekcji i chorób, zajmijmy się latem. Dlatego wiśnie czy czereśnie, rośliny narażone na choroby kory, będziemy przycinać tylko w cieplejszych warunkach, najlepiej tuż po zbiorze owoców. Termin zimowy wymusza na nas oszczędne usuwanie pędów i gałęzi, ponieważ pobudzenie drzewa do zbyt intensywnego wzrostu może zwiększyć ryzyko zarażenia.
Dla konkretnych gatunków drzew i ich pielęgnacji terminy cięcia przedstawiają się następująco (pamiętajmy jednak, że niektóre odmiany mają swoje własne przyzwyczajenia):
Styczeń: jabłonie, brzoskwinie,
Luty: jabłonie, grusze, morele, śliwy,
Marzec: brzoskwinie,
Kwiecień: usuwanie gałęzi uszkodzonych w okresie zimy,
Maj: przycinanie gałęzi bocznych – w celu wzmocnienia struktury drzewa,
Czerwiec: termin przycinania większości drzew owocowych,
Lipiec: – wrzesień: przycinanie w celu wyeliminowania suchych i obumarłych gałęzi,
Listopad – grudzień: jabłonie, grusze, morele i śliwy.
Pamiętajmy, by cięcia dokonywać w dni, kiedy temperatura przekracza 0 stopni Celsjusza.
Typy drzew
Cięcie konkretnych gatunków drzew różni się dość mocno między sobą, dlatego wyróżnimy dwa podejścia do kształtowania korony roślin owocowych. W zależności od ich wieku, wyróżniamy:
- cięcie drzew starych
W przypadku solidnie rozwiniętych drzew możemy podzielić nasze zadanie na dwa etapy:
1. Cięcie grubych konarów
Naszym zadaniem będzie usunięcie starych, przesłaniających światło do środka korony gałęzi. Wybieramy te, na których znajduje się najmniej owocujących i liściastych pąków. Jeżeli drzewo jest zbyt wysokie, usuńmy cały wierzchołek – uchroni je to przed infekcjami. Uważajmy jednak przy usuwaniu ciężkich konarów – ich upadek może poważnie nas zranić.
2. Cięcie drobnych gałęzi
Naszym zadaniem jest następnie stworzenie odpowiednich warunków wzrostu poprzez przerzedzenie korony i dopuszczenie światła do głębi. Szukajmy krzyżujących, nakładających i zarastających się wzajemnie gałęzi, które następnie usuniemy za pomocą sekatora. Nie obawiajmy się usuwać większej ilości drewna – stare drzewo potrzebuje impulsu do rozwoju, inaczej nie wyda owoców.
- cięcie drzew młodych
W przypadku dopiero wzrastających organizmów naszym zadaniem będzie nie tyle pobudzenie ich do rozwoju, co jego ukierunkowanie. Ograniczamy je więc do formowania i kształtowania korony. Szukajmy martwych, uszkodzonych i rosnących do wewnątrz gałązek, nie zapomnijmy o zabezpieczeniu miejsca wycięcia maścią lub farbą.