Jak zamontować oświetlenie zewnętrzne? Wszystko, co powinieneś wiedzieć
O czym należy pamiętać, wybierając oprawy oświetleniowe przeznaczone do użytku zewnętrznego? Przedstawiamy dostępne rodzaje instalacji i podpowiadamy jak samodzielnie zamontować oświetlenie posesji. Zobacz nasze wskazówki!
Oświetlenie zewnętrzne zapewnia wiele korzyści. Ułatwia nocne powroty do domu, zniechęca potencjalnych złodziei, a jednocześnie gwarantuje przyjemny klimat w ciepłe, letnie wieczory, tworząc imponujące efekty światłocienia w przestrzeni ogrodu. Zarówno z praktycznych powodów, jak i tych estetycznych warto wyposażyć swoją posesję w oświetlenie, które zadba o bezpieczeństwo domowników, a także godną prezencję budynku, komfort i atmosferę w strefach ogrodowych. Różne elementy otaczające dom wymagają różnego sprzętu, a ten – odmiennych sposobów montowania. Chcesz samodzielnie zaprojektować posesję, wybrać odpowiednie produkty i rozświetlić ścieżki, podjazd, furtkę, oczko wodne, a nie wiesz jak to zrobić? Oto kilka wskazówek i uwag dotyczących montażu oświetlenia zewnętrznego.
Oświetlenie domu na zewnątrz - LED, halogen czy bateria słoneczna?
Decydując się na wybór konkretnej lampy, kinkietu, plafonu czy reflektora, szczególną uwagę należy zwrócić na źródło światła, jakie zastosowano w danym urządzeniu. W przypadku oświetlenia wykorzystywanego na zewnątrz warto stawiać przede wszystkim na żarówki halogenowe i diody elektroluminescencyjne, czyli tak zwane LED-y.
Pierwsze z nich dobrze oddają barwy i z dużą intensywnością rozświetlają wybrane powierzchnie. Żarówki typu LED gwarantują przede wszystkim jasne światło i są wykorzystywane najczęściej jako oświetlenie dekoracyjne, którego szczególnie na przydomowej czy ogrodowej posesji nie może zabraknąć. Są też energooszczędne. Intensywne światło zapewniają również świetlówki kompaktowe, które jednak są dłuższe od tradycyjnych żarówek, przez co nie stosuje się ich w płytkich oprawach.
Alternatywę dla wyżej wymienionych źródeł światła stanowią lampy solarne korzystające z energii słonecznej. Dają jednak bardzo słabe światło, przez co stosowane są głównie w celach dekoracyjnych.
Warto przyjrzeć się bliżej różnym oprawom wykorzystującym powyższe źródła, aby dowiedzieć się, jakie urządzenie wybrać w przypadku poszczególnych stref działki.
Oświetlenie elewacji
Jeśli budynek posiada elewację, którą można się pochwalić, warto ją oświetlić. W ten sposób uwypukla się strukturę ściany, co atrakcyjnie wygląda zarówno w przypadku tynku, jak i ozdobnego kamienia czy cegły. Oświetlenie ścian zewnętrznych domu wymaga niewielkich reflektorków (zazwyczaj halogenowych). Mogą one rzucać światło na elewację z dołu lub z góry. W pierwszym przypadku montuje się je w kostce brukowej lub w trawniku, a w drugim – w podsufitce okapu dachowego.
Oświetlenie drzwi wejściowych i tarasowych
Drzwi to jeden z najważniejszych elementów wymagających instalacji oświetleniowej na zewnątrz domu – odpowiednie oprawy znacznie ułatwią Ci nocne powroty. W tym celu najczęściej wykorzystuje się kinkiety montowane bezpośrednio nad drzwiami wejściowymi lub obok nich. Lampy tego typu powinny znaleźć się również w okolicach drzwi tarasowych. Jeśli w tych miejscach posiadasz zadaszenie, zamiast kinkietów możesz zdecydować się na lampy wiszące lub plafoniery, które poza wydajnym oświetleniem zapewnią Ci także ozdobę ganków.
Oświetlenie furtki i bramy
Oświetlenie bramy wjazdowej oraz furtki to obowiązkowy element każdej zewnętrznej instalacji. Z jednej strony pozwala wygodnie poruszać się po działce po zmroku, a z drugiej -dostrzec, kto zbliża się do domu. Ze względu na konieczność intensywnego oświetlenia w tych miejscach często wykorzystuje się mocne reflektory z żarówkami tradycyjnymi bądź halogenowymi. Niezależnie od tego, na jaki rodzaj opraw postawisz, zadbaj o podłączenie ich do czujników ruchu. Zdecydowanie ułatwi to korzystanie z furtki czy bramy każdemu, kto się do nich zbliży.
Oświetlenie schodów i podjazdu
Oświetlenie schodów pełni dwojaką funkcję. Po pierwsze uatrakcyjnia tę konstrukcję, co na wielu posesjach może dać bardzo ciekawy efekt. Po drugie zwiększa bezpieczeństwo poruszania się po nich po zmroku. W tym celu stosuje się często specjalne oprawy najazdowe, które montuje się bezpośrednio w powierzchni stopni. Nie dają co prawda mocnego światła, ale wystarczą, aby korzystanie ze schodów było wygodne. W podobny sposób oświetla się podjazd - oprawy montuje się po obu jego stronach, co daje kierowcy pojęcie co do szerokości i kształtu tej przestrzeni.
Oświetlenie ścieżek ogrodowych
Oprawy montowane w ogródku i oświetlające ścieżki także pomagają w poruszaniu się po działce, ale pełnią też oczywistą funkcję dekoracyjną. Dlatego w tym przypadku stawia się na niewielkie reflektorki, zazwyczaj w postaci niskich lampek stojących. Mają one za zadanie rzucać delikatne światło w dół i nie razić w oczy. Montuje się je wzdłuż ścieżki, po obu jej stronach. Wybór często pada na lampy solarne, które za dnia magazynują energię potrzebną im do świecenia nocą.
Dekoracyjne oświetlenie w ogrodzie
Oświetlić możesz także oczka wodne oraz rośliny w ogrodzie. Jako, że elementy te warto podświetlać od dołu, reflektorki można wbić w ziemię. Wyposażone są one w specjalną ostrą końcówkę, która ułatwia taki montaż. Dają słabe światło pełniące funkcję dekoracyjną.
Montaż oświetlenia zewnętrznego
Każdy z zaprezentowanych wyżej rodzajów opraw wymaga nieco innego montażu. Instalacja niektórych jest banalnie prosta, innych – zdecydowanie trudniejsza. Z jednymi poradzisz sobie samodzielnie, w przypadku pozostałych możesz potrzebować pomocy ekspertów.
Najłatwiejszy montaż cechuje lampki przeznaczone do zastosowania w ogródku. Wybierając urządzenia solarne, nie musisz nawet martwić się przewodami. Po prostu stawiasz lub wieszasz oprawy tam, gdzie uznasz za stosowne. Nieco trudniej jest z lampami zasilanymi z sieci i montowanymi na przykład przy drzwiach, bramach czy furtkach. Jeszcze wyższy stopień trudności charakteryzuje instalacje opraw najazdowych, które wymagają poważnej ingerencji w konstrukcję schodów czy podjazdu.
1. Bezpieczeństwo to priorytet
Ważne, aby przed rozpoczęciem prac montażowych sprawdzić przepisy dotyczące bezpiecznej instalacji elektrycznej i okablowania.
Zanim rozpoczniesz jakąkolwiek pracę związaną z elektryką zadbaj o bezpieczeństwo: nie zapomnij o wyłączeniu zasilania w rozdzielnicy i przygotuj tester gniazdek (lub tester napięcia obwodów oświetleniowych), dzięki któremu upewnisz się, że obwody są wyłączone, co pozwoli na bezpieczne działanie. Za jego pomocą sprawdź każde nowe źródło światła.
Ze względu na bezpieczeństwo, oświetlenie należy montować stosując się do lokalnych przepisów budowlanych. Jeśli masz wątpliwości, skontaktuj się z osobą mającą uprawnienia do prac przy instalacjach elektrycznych.
Warto wiedzieć:
Prawo budowlane obowiązujące w Polsce wymaga wykonania projektu poprowadzenia instalacji elektrycznej, zarówno wewnątrz budynku, jak i po jego zewnętrznej stronie. Jego realizacja może być zaś wykonana tylko przez uprawnionych elektryków. Jeśli nie posiadasz odpowiednich kwalifikacji, musisz ograniczyć swoją pracę do robót wstępnych i wykończeniowych.
2. Wybór oświetlania zewnętrznego
Pierwsza rzecz, na którą należy zwrócić uwagę, to przystosowanie sprzętu elektrycznego do wymagających warunków meteorologicznych. W wyborze odpowiedniego produktu do zastosowania zewnętrznego pomoże oznakowanie znajdujące się na oprawach oświetleniowych. Szczególnie ważne są:
-
klasa ochronności izolacji elektrycznej (wybierać powinniśmy klasę II lub III w przypadku oczek wodnych),
-
znak bezpieczeństwa „B”, zgodnego z polską normą,
-
a także symbol IP z odpowiednią wartością.
Dodatkowo zaleca się również wykorzystanie opraw wykonanych z materiałów takich jak szkło, poliwęglan czy stal nierdzewna. W przypadku braku optymalnego zabezpieczenia powinno się zapewnić osłonę w postaci na przykład daszku dla oświetlenia ściennego.
3. Wybór zasilania
Oprócz doboru odpowiedniego rodzaju źródła światła (LED, halogen, bateria słoneczna), równie istotne jest dopasowanie napięcia, jakim będzie ono zasilane. Pomiędzy napięciem sieciowym (230V), a niskim (12 lub 24V) wybrać można na podstawie indywidualnych potrzeb, wielkości oświetlanego terenu i liczby podłączonych urządzeń.
Napięcie sieciowe wymaga przewodu posiadającego odporność napięciową izolacji do 1 kV i umieszczonego w gruncie na głębokości przynajmniej 50 cm. Zapewni to moc dla nieograniczonej liczby źródeł światła, jak i dla dodatkowych urządzeń elektrycznych.
Zasilanie o napięciu 12 lub 24 V możliwe jest do zrealizowania przy użyciu dowolnego przewodu, umieszczonego w gruncie już od 30 cm głębokości, jednak nadaje się do oświetlenia niewielkiego obszaru i pozwala na podłączenie ograniczonej liczby punktów świetlnych.
4. Wyprowadzenie odgałęzienia z obwodu zasilania
W przypadku instalacji naświetlaczy o dużej mocy konieczne będzie wyprowadzenie przewodów zewnętrznego kinkietu z obwodu zasilania głównego. W tym celu najpierw wybierz odpowiednie gniazdo, z którego poprowadzisz odgałęzienie. Obwód musi być wyposażony w wyłącznik różnicowoprądowy.
Aby było możliwe używanie oświetlenia zewnętrznego, konieczne jest wyprowadzenie z budynku przewodu elektrycznego, który połączony jest z instalacją znajdującą się wewnątrz domu. Warto jednak zastanowić się nad stworzeniem oddzielnego obwodu dla instalacji świetlnej w ogrodzie. W ten sposób unikniemy awarii wewnątrz budynku, jeśli na zewnątrz dojdzie do zwarcia.
krok 1:
Poprowadź odgałęzienie w postaci przewodu dwużyłowego o przekroju 2,5 mm² z uziemieniem do gniazdka z bezpiecznikiem 5A. Jeśli urządzenie jest wyposażone w przełącznik, można go używać do włączania i wyłączania światła. W przeciwnym razie konieczne będzie użycie oddzielnego przełącznika.
krok 2:
Z zacisków obciążeniowych gniazdka z bezpiecznikiem poprowadź dwużyłowy przewód o przekroju 1 mm2 z uziemieniem bezpośrednio do lampy (jeśli urządzenie jest wyposażone w przełącznik) lub do 4-stykowej puszki połączeniowej, z której można poprowadzić osobne odgałęzienie wyłącznika i przewody zasilające oświetlenia.
5. Jak zamontować oświetlenie ścian zewnętrznych domu?
krok 1:
Wywierć otwór w ścianie, w której planujesz umieścić lampę, wiertło kierując nieco ku górze, a następnie przeprowadź przez niego kabel.
krok 2:
Połącz żyły przewodu z zaciskami wewnątrz urządzenia bądź używając listwy zaciskowej. Oklej je taśmą izolacyjną z PVC w celu ochrony przed wilgocią.
krok 3:
Przymocuj lampę do ściany, stosując niewielką ilość uszczelniacza silikonowego.
krok 4:
Poprowadź przewód zasilający lampę do wnętrza domu, by móc go przyciąć i połączyć z przewodem obwodu głównego oświetlenia, posługując się czterostykową puszką połączeniową.
krok 5:
Zamontuj przełącznik i poprowadź przewód dwużyłowy z uziemieniem o przekroju 1 mm² z powrotem do puszki połączeniowej.
krok 6:
Wyłącz zasilanie i sprawdź za pomocą testera napięcia, czy obwód na pewno odłączony jest od prądu, po czym przytnij kabel obwodu głównego i połącz odpowiednie przewody w puszce.
6. Jak zamontować oświetlenie w ogrodzie?
krok 1:
Przygotuj wykop. Powinien on biec wzdłuż przewidzianych w projekcie punktów świetlnych. Jego optymalna głębokość wynosi około 50 cm. Może być głębszy, jeśli chcesz zasilać napięciem 230 V większą liczbę elementów oświetleniowych.
krok 2:
Wyprowadź przewód elektryczny z budynku. Trzyżyłowy kabel o przekroju 1,5mm poprowadź ze skrzynki bezpiecznikowej do ogrodu i umieść go w przygotowanym wykopie.
krok 3:
Zasyp przewód w wykopie warstwą ziemi. Nie zapomnij oznaczyć jego położenia kolorową folią ochronną. W ten sposób zminimalizujesz ryzyko uszkodzenia kabla podczas użytkowania posesji.
krok 4:
W miejscach, gdzie przewód wyprowadzony jest z ziemi, osadź betonowe bloczki. Zaplanowane punkty świetlne będą potrzebowały twardego podłoża. W tym celu wykonaj mały podkop i zastosuj betonową wylewkę bądź od razu osadź w nim gotowy bloczek. Przez jego środek powinien przechodzić otwór na kabel.
krok 5:
Podłącz przewód do lampy zewnętrznej. Zacznij od przymierzenia oprawy do betonowego bloczku i odrysowania miejsc, w których znajdą się śruby. Wywierć otwory i umieść w nich kołki rozporowe. Następnie otwórz kostkę podłączeniową lampy i umieść w niej druty z przewodu głównego. Gdy oprawa będzie podłączona do instalacji, przykręć ją dokładnie do betonowej powierzchni.
7. Sterowanie oświetleniem
Jeśli decydujesz się na nowoczesne rozwiązanie wieloelementowego oświetlenia obejmujące między innymi: kinkiety, plafony czy lampy wiszące, nie będzie konieczne wykonywanie wykopu. Wystarczy, że poprowadzisz po elewacji zwykły przewód elektryczny, do którego podłączysz punkty świetlne. Wymagane będzie wykonanie bruzdy w ścianie, najlepiej zastosować w tym celu korytko rozdzielające przewód na wyjście do lampy i wyjście do włącznika.
Włącznik możesz umieścić zależnie od preferencji wewnątrz lub na zewnątrz domu. W przypadku drugiej opcji należy użyć włączników hermetycznych. Możesz również poprowadzić przewód z punktu świetlnego do skrzynki bezpiecznikowej, co da Ci możliwość podłączenia czujnika ruchu, automatu zmierzchowego lub programatora czasowego.
Zastosowanie tego typu rozwiązań nie tylko pozwala zaoszczędzić energię, ale też daje większą kontrolę nad własną posesją, poczucie bezpieczeństwa i spokoju w razie krzątających się wokół nieproszonych gości. Czujniki ruchu aktywują się po wykryciu przemieszczającego się człowieka lub pojazdu w obrębie 15 metrów. Czujniki zmierzchowe włączają oświetlenie przy zmroku, a wyłączają je po wschodzie słońca. Programator czasowy natomiast umożliwia użytkownikowi samodzielny wybór ustawień oświetlenia.
8. Alternatywne instalacje oświetleniowe – niskonapięciowe oświetlenie w ogrodzie
W przypadku oświetlenia ogrodowego najlepszą i najbezpieczniejszą opcją jest instalacja niskopoziomowa. Najczęściej lampy tego typu umieszczone są na palikach wbitych w ziemię, zasilane z transformatora 12V poprzez zwykły przewód dwużyłowy.
Aby zainstalować tego typu lampę, należy poprowadzić od niej przewód do transformatora umieszczonego ze względu na warunki pogodowe w domu, garażu bądź szopie. W tym celu wystarczy wywiercić otwór w ścianie lub przeprowadzić kabel przez lukę w ramie drzwi czy okna. Pozostałą przestrzeń wokół przewodu powinno się wypełnić silikonem. Ze względu na niskie napięcie kabel można pozostawić na ziemi lub ze względu na własne bezpieczeństwo i estetykę zakopać go płytko pod powierzchnią.
Ekologiczną, oszczędną i łatwą w montażu alternatywą są lampy solarne, akumulowane energią promieni słonecznych. Nie wymagają one instalacji przewodów elektrycznych i nie przyczyniają się do wzrostu rachunków za prąd.
Montaż oświetlenia zewnętrznego - podsumowanie
Dzięki naszemu poradnikowi z łatwością poradzisz sobie z doborem oraz instalacją zewnętrznych opraw oświetleniowych. Bogaty ich asortyment znajdziesz w sklepach Castorama. Pamiętaj, by podczas prac montażowych ograniczać się jedynie do czynności, w zakresie których posiadasz niezbędne kompetencje. W pozostałych przypadkach zawsze korzystaj z pomocy fachowców.
Data publikacji: 18.08.2015