Kubatura budynku – co to jest i jak ją obliczyć?

Spis treści:

• Co to jest kubatura budynku?
• Kubatura budynku: prawo budowlane
• Do czego potrzebna jest kubatura budynku brutto?
• Kubatura brutto budynku: jak liczyć
• Kubatura budynku a powierzchnia użytkowa: czego nie wliczać do wartości brutto?
• Kubatura budynku: jak liczyć? Podsumowanie

Co to jest kubatura budynku?

Kubatura budynku to pojęcie, które odgrywa ważną rolę już na samym początku inwestycji budowlanej. To techniczny parametr, który mówi, jak duża jest objętość całego budynku wyrażona w metrach sześciennych. Kubatura ma istotny wpływ na przyszłe koszty związane z budową, a także z późniejszym użytkowaniem obiektu, np. z jego ogrzewaniem.

Wszystkie informacje dotyczące kubatury możesz znaleźć w projekcie architektonicznym, gdzie są szczegółowo wymienione obok innych ważnych danych, takich jak:

• powierzchnia użytkowa,
• wymiary budynku. 

Prawo budowlane wyróżnia dwa rodzaje tej wartości:

• kubatura budynku brutto, która obejmuje całkowitą objętość budynku, mierzoną po zewnętrznych brzegach ścian;
• kubatura budynku netto, która mówi o faktycznej, użytkowej przestrzeni wewnątrz tych ścian. 

Obie wartości są ważne, ponieważ dają pełny obraz przestrzeni, którą planujesz zbudować i użytkować.

Kubatura budynku: prawo budowlane

Proces określenia kubatury jest ściśle regulowany przez prawo budowlane oraz normy takie jak ISO 9836. Przepisy zapewniają, że obliczenia są dokładne oraz zgodne z wymaganiami technicznymi. 

Mimo że kubatura nie stanowi bezpośredniego ograniczenia w Miejscowych Planach Zagospodarowania Przestrzennego, często jest elementem, który musi zostać dostosowany do istniejącej zabudowy, zwłaszcza w obszarach o szczególnych wymogach konserwatorskich.

Prawo budowlane szczegółowo reguluje również kwestie zmian w projekcie budowlanym, które mogą wpłynąć na kubaturę budynku. Zmiany te, jeśli przekroczą ustalone progi (powierzchnia zabudowy – 5%, wysokość, długość, szerokość – 2%, liczba kondygnacji), wymagają uzyskania nowego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia w odpowiednim urzędzie. To pokazuje, jak istotne jest precyzyjne planowanie na etapie projektowym, aby uniknąć konieczności dokonywania zmian, które mogą opóźnić realizację inwestycji.

W praktyce każda – nawet najmniejsza rozbudowa czy przebudowa, która wpływa na kubaturę budynku, tak jak dodanie lukarny czy zmiana konstrukcji dachowej – musi być rozważana w kontekście obowiązujących przepisów. 

Do czego potrzebna jest kubatura budynku brutto?

Jak już wiesz, kubatura brutto odnosi się do całkowitej objętości budynku, mierzonej wraz z grubością ścian zewnętrznych. To suma objętości wszystkich kondygnacji budynku, włączając w to nie tylko przestrzenie mieszkalne czy użytkowe, ale również takie elementy jak:

• podcienia, 
• balkony,
• przejścia,
• werandy,
• przejazdy bramowe,
• garaże,
• piwnice.

Dzięki temu, że uwzględnia całą bryłę, kubatura brutto budynku pozwala na dokładne oszacowanie ilości materiałów potrzebnych do budowy, co bezpośrednio przekłada się na kosztorys inwestycji.

Ma również duże znaczenie dla przyszłych kosztów eksploatacji budynku, zwłaszcza tych związanych z ogrzewaniem czy chłodzeniem. Większa objętość budynku może oznaczać większe zużycie energii, dlatego już na etapie projektowania warto zastanowić się nad optymalizacją kubatury brutto, aby przyszłe koszty były jak najniższe.

Warto mieć też świadomość, że w wielu miejscach przepisy budowlane i plany zagospodarowania przestrzennego określają maksymalne kubatury dla nowych budynków. Wynika to z obowiązku zapewnienia odpowiedniej przestrzeni i światła dla wszystkich mieszkańców.

Oprócz tego kubatura brutto pozwala na:

• zaplanowanie wydajnej klimatyzacji i wentylacji;
• zaplanowanie technologii izolacyjnych; 
• dobór mocy urządzeń grzejących;
• określenie wysokości podatku od nieruchomości;
• planowanie audytu energetycznego.

Kubatura brutto budynku: jak liczyć

Obliczanie kubatury budynku może na pierwszy rzut oka wydawać się zadaniem skomplikowanym. Jednak… jest to zaskakująco proste! To nic innego jak suma objętości wszystkich pomieszczeń w budynku — od kuchni, przez pokoje aż po łazienki i korytarze, a także różnorodne inne przestrzenie, np. wnęki czy pomieszczenia gospodarcze.

Sprawdzi się tutaj znany ze szkoły wzór matematyczny, który pozwala obliczyć objętość prostopadłościanu: mnożymy długość, szerokość i wysokość danego pomieszczenia. 

Objętość = długość x szerokość x wysokość

W Internecie znajdziesz także gotowe kalkulatory, które po uzupełnieniu danych wyświetlą wynik z kubaturą Twojego budynku. Pamiętaj też, że dokładne wytyczne wraz z instrukcjami, jak obliczyć kubaturę brutto oraz netto, znajdziesz w normie PN-ISO 9836:1997.

Kubatura budynku a powierzchnia użytkowa: czego nie wliczać do wartości brutto?

Przy okazji rozważań o kubaturze obiektu, wiele osób ma wątpliwości, czego nie trzeba wliczać do wartości brutto. Do listy należą np. ławy i stopy fundamentowe, które są znaczące dla stabilności oraz wytrzymałości budynku. Dlaczego? Chociaż są integralną częścią konstrukcji, znajdują się poniżej poziomu terenu i nie wpływają bezpośrednio na użytkowaną objętość przestrzeni.

Podobnie jest w przypadku kanałów i studzienek instalacyjnych oraz studzienek przy oknach piwnicznych. Te przestrzenie techniczne są zazwyczaj ukryte i nie są częścią przestrzeni, którą można by zagospodarować w inny sposób. Ich główną funkcją jest umożliwienie instalacji lub dostępu do infrastruktury budynku, a nie zwiększenie przestrzeni użytkowej.

Kubatura brutto nie zawiera też:

• zewnętrznych schodów,
• ramp,
• pochylni.

Ich funkcja ogranicza się do zapewnienia dostępu, a nie zwiększenia przestrzeni mieszkalnej czy użytkowej.

Ostatnie elementy z tej grupy to np. daszki, osłony, kominy i attyki wystające ponad dach. Mogą być dekoracyjne lub pełnić określone funkcje praktyczne, jak ochrona przed deszczem czy śniegiem, ale ponieważ nie tworzą zamkniętej przestrzeni użytkowej, są pomijane w obliczeniach.

Kubatura budynku: jak liczyć? Podsumowanie

Mimo że hasło kubatura budynku brzmi dość niepozornie, jest to ważny element, który powinien być obliczony na wczesnym etapie planowania inwestycji – czy to prywatnej, czy publicznej. Może się bowiem okazać, że Twój wymarzony dom, salon czy sklep niestety będzie generował wysokie koszty eksploatacyjne lub nie spełniał narzuconych w danym terenie wymogów prawa budowlanego.

Na szczęście wystarczy kilka minut, kalkulatora oraz kartka papieru, aby wyliczyć kubaturę. Pamiętaj też, że wartość ta dzieli się na brutto oraz netto, a każdy z rodzajów może mieć inne funkcje.

Data publikacji: 05.07.2024