Jak zrobić domek dla ptaków?
Domek dla ptaków zwany fachowo skrzynką lęgową jest imitacją dziupli, schronieniem przed zimnem i drapieżnikami oraz daje sposobność założenia gniazda. Jest więc czymś innym niż karmnik, z którym często jest mylony. Własnoręczne skonstruowanie skrzynki lęgowej nie jest zadaniem trudnym, ale musimy wiedzieć, jakich użyć materiałów i jaką domek powinien mieć budowę, aby najlepiej spełniał swoją rolę.
Krok 1 – wybieramy materiał
Ptakom należy stworzyć warunki, które są jak najbardziej zbliżone do naturalnych, dlatego skrzynkę wykonujemy z drewna nieheblowanego, najlepiej sosnowego lub świerkowego. Nie mogą to być sklejki, ponieważ już po pierwszym deszczu napuchną i mogą nie dotrwać do końca sezonu. Dlatego używamy litych desek, których grubość powinna wynosić przynajmniej 2 cm. Mamy wtedy pewność, że będą tłumiły dźwięki z zewnątrz i stanowiły dobrą izolację cieplną. Poszczególnych części nie łączymy za pomocą kleju, tylko zbijami przy pomocy gwoździ lub używamy do tego celu wkrętów do drewna.
Krok 2 – dobieramy wymiary
Wielkość domku zależy od gatunku ptaków, które chcemy zachęcić do zasiedlenia skrzynki. Dla ptaków małych (np. sikorki i wróbla) bok podstawy powinien mieć co najmniej 12 cm długości, natomiast dla większych (np. dudka czy szpaka) około 15 cm, a dla pustułki i kawki nawet 20 cm. Przednia ścianka powinna mieć okrągły otwór, którym ptaki będą dostawały się do środka i to od jego średnicy w dużym stopniu zależy, jaki gatunek zasiedli domek. Rozpiętość otworu wlotowego może wahać się od 2,5 cm do nawet 6 cm, jednak nie powinien być większy z uwagi na możliwość dostania się do środka drapieżników.
Ochronę przed nimi w pewnym stopniu zapewni odpowiednie usytuowanie wlotu. Jego odległość od dna powinna wynosić 20 cm dla ptaków mniejszych i 25-30 cm dla większych, co sprawi, że wyniesienie jaj czy piskląt ze skrzynki będzie bardzo trudne.
Krok 3 – budujemy
Domek zaczynamy budować od zrobienia otworu w ściance frontowej. Możemy to zrobić frezem lub otwornicą, ale jeżeli brakuje nam odpowiedniego sprzętu, wlot zrobimy dłutem, a jego krawędzie wygładzimy papierem ściernym. Następnie łączymy ze sobą wycięte uprzednio piłą lub wyrzynarką ścianki. Wszystkie deski powinny dokładnie do siebie przylegać, żeby wnętrze było należycie zabezpieczone przed przeciągami. Jedną ściankę dobrze będzie zamocować w ten sposób, aby można było ją po sezonie lęgowym zdemontować i wyczyścić wnętrze domku.
Dach z kolei powinien być dłuższy niż ścianki, aby do środka nie wpadał deszcz, a zimą u wylotu nie zalegał śnieg. Na wierzch nie musimy przybijać papy, jednak dach można zaimpregnować i tym sposobem nieco przedłużymy żywotność domku. Skrzynki lęgowej nie powinno się natomiast malować intensywnymi substancjami do konserwacji drewna, ponieważ mogą one zagrażać zdrowiu ptaków i ich piskląt. Nie lubią one zapachu tego rodzaju preparatów, dlatego może okazać się, że żadna ptasia rodzina nie zdecyduje się zamieszkać w wykonanej przez nas skrzynce.
Na dno przybijamy listwy o trójkątnym przekroju, które tworzą namiastkę zagłębienia, jakie znajduje się w gnieździe. Zabezpiecza to również w pewnym stopniu przed zgnieceniem jaj.
Przy wlocie nie montujemy również żadnej podpórki, która ma ułatwić ptakom wchodzenie do środka. Ten niewielki element może okazać się idealnym wsparciem dla drapieżników, a ptaki zamieszkujące domek doskonale sobie bez niego poradzą.
Na koniec przybijamy listewkę do tylnej ścianki, która będzie wystawała kilka centymetrów zarówno z góry, jak i dołu – posłuży do zamontowania ptasiego domku na drzewie.
Dowiedz się też: Jak zrobić karmnik dla ptaków z butelki?
Krok 4 – przymocowanie do drzewa
Po zakończeniu prac nie ma potrzeby mościć dna skrzynki lęgowej trawą czy liśćmi, ponieważ ptaki zrobią to za nas zdecydowanie lepiej.
Domek wieszamy na drzewie najpóźniej do połowy marca, bowiem to wtedy niektóre gatunki ptaków rozpoczynają swój okres lęgowy. Skrzynkę przybijamy bezpośrednio do pnia na wysokości około 4 m, najlepiej w miejscu zacienionym. Domek nie może również być umiejscowiony zbyt blisko gałęzi, aby siedzący na niej drapieżnik nie stanowił dodatkowego zagrożenia. Pamiętajmy także, że otwór wlotowy powinien znajdować się od wschodu lub południowego wschodu, co najbardziej będzie ptakom odpowiadać.
Nie zaleca się umieszczania dużej ilości skrzynek lęgowych w niewielkiej odległości od siebie, ponieważ ptaki nie lubią zbytniego zagęszczenia. Stąd 2-3 domki w ogrodzie to maksymalna ilość na jaką powinniśmy się zdecydować. Niektórzy zalecają nawet odległość minimum 100 m między nimi, jednak zależy to również od gatunku ptaków.
Data aktualizacji: 27/02/2024