Jak uprawiać sałatę przez cały sezon?
Sałata zawiera wiele witamin (A, C, D, E, B1, B2, B6, B9) i minerałów (wapń, żelazo, fosfor, cynk, potas). Stanowi ona dodatek, który wzbogaca i urozmaica posiłki. Najlepiej jednak hodować sałatę samodzielnie – i to bez używania chemii. Jak ją uprawiać, aby móc z niej korzystać przez cały sezon?
Wymagania uprawowe sałaty
Sałata rośnie szybko, jest niezbyt wymagająca jeśli chodzi o warunki glebowe czy klimatyczne. Najlepiej rozwija się na glebach gliniasto-piaszczystych, nawożonych obornikiem lub kompostem. Sałata nie lubi rosnąć jedynie na ziemi piaszczystej i suchej. W początkowej fazie wzrostu potrzebuje sporo światła, potem nie ma już takich wymagań i rośnie zarówno w słońcu (poza zbyt dużymi upałami), jak i w cieniu czy półcieniu. Najlepszy i najbardziej delikatny smak mają sałaty uprawiane na próchniczej i wilgotnej ziemi. Na glebie zbyt suchej – sałata staje się twardsza i gorzkawa.
Po ścięciu, liście sałaty ponownie odrastają, choć z czasem stają się one coraz mniej smaczne, roślina zaczyna zmierzać do kwitnienia i tworzenia gniazd nasiennych. Sałata nie wymaga specjalnie dużo miejsca, dlatego można ją z powodzeniem uprawiać w doniczkach, skrzynkach czy innych pojemnikach, ustawianych na balkonach, tarasach – od wiosny do późnej jesieni. Zimą wystarczy przenieść pojemniki do wnętrza, ustawić np. na parapetach okiennych w domu.
Wydłużanie okresu zbiorów
Możemy uprawiać sałatę w gruncie od wczesnej wiosny. Sałata lubi kiełkować w chłodniejszych temperaturach, zaczynamy więc wysiewy wczesną wiosną. Na początku warto ją obficie podlewać, a po 2-3 dniach można już dostrzec pierwsze wschodzące rośliny. Sałatę można samodzielnie wysiać z nasion albo, dla przyspieszenia wzrostu, kupić gotowe sadzonki i umieszczać co około 20 cm w wilgotnej ziemi. Na grządkach możemy wysiewać sałatę dość gęsto, a w miarę wyrywania liści, puste miejsca obsiewać ponownie.
Sałata jest rośliną jednoroczną o stosunkowo krótkim okresie wegetacji. Stopniowe wysiewanie małych ilości kolejnych partii nasion sprawia, że unikniemy okresowej obfitości, oraz, co za tym idzie, późniejszych deficytów tego cennego warzywa. Najbardziej sprawdza się metoda gęstego sadzenia sałaty i zbierania jej tzw. metodą liściową. Nadają się do tego zwłaszcza odmiany dębolistna oraz lollo. Ich nasiona wysiewamy począwszy od kwietnia (przez kolejne miesiące) co kilka dni, siewki przerywamy, zostawiając odstępy co 5 cm. Po około 4 (do 8) tygodniach zbieramy liście poprzez ścinanie ich na wysokości około 2 cm nad ziemią. Przycięta roślina szybko odbija i po kolejnych 8 (w przybliżeniu) tygodniach gotowy jest kolejny jej zbiór. Taki cykl możemy powtarzać 2, 3 razy w roku.
Sałata świetnie nadaje się do wypełniania luk po zbiorach innych roślin. Zawczasu możemy więc przygotować sobie zapas sałatkowych sadzonek przezornie wysianych w tym celu w rozsadniku.
Pamiętajmy jednak, że sałata nie lubi ani braku, ani też nadmiaru wody, a także zbyt wysokich temperatur. Uzupełniających wysiewów sałaty nie powinniśmy dokonywać w upalne dni.
Odmiany sałaty
Istnieje wiele odmian sałaty o rożnych barwach, smakach, czy pokrojach liści, można wybierać w zależności od gustu i właściwości albo też korzystać z całej gamy odmian.
Warto wiedzieć, że sałata tworzy główki tylko do czasu swego kwitnienia. Przy uprawie powinniśmy dążyć do jak największego opóźniania okresu pojawiania się pędów kwiatostanowych. Nie należy np. wysiewać odmian szybko kwitnącej sałaty zbyt późno, gdy jest dużo światła i wysoka temperatura.
Popularne odmiany, nadające się do wysiewu w okresie długiego sezonu to m.in.:
- sałata masłowa, najbardziej w Polsce popularna, łatwo wybija pędy, posiada odmiany wczesne, ale także specjalne późne,
- sałata rzymska ma liście bardziej sztywne, mięsiste, ale jej cechy uprawowe są podobne do masłowej,
- sałata krucha, jej przedstawicielką jest np. sałata lodowa, jasnozielona, możliwa do wysiewów przez cały sezon, w mniejszym stopniu wybija pędy, tworzy twarde, zwarte główki,
- dębolistna, lollo – odmiany nadające się do upraw przez cały sezon, mają powycinane, ozdobne liście o barwach zbliżonych do czerwonej, są kruche, posiadają subtelny smak.