Jak działa piorunochron?

Jeśli zastanawiasz się, czy warto zamontować w swoim domu piorunochron, ten poradnik pomoże Ci rozwiać ewentualne wątpliwości przed podjęciem ostatecznej decyzji. Na początku opowiemy nieco o sposobie działania tego urządzenia, następnie przejdziemy do omówienia budowy całej instalacji odgromowej. Na koniec podamy wszystkie powody, dla których naszym zdaniem montaż piorunochronu jest dobrym pomysłem.

Jak działa piorunochron?

Porażenie piorunem może być opłakane w skutkach – i to zarówno dla człowieka, jak i instalacji elektrycznej wewnątrz budynku. Wyobraź sobie, co stałoby się ze wszystkimi sprzętami RTV i AGD, gdyby błyskawica trafiła bezpośrednio w Twój dom.

Umieszczenie na dachu instalacji odgromowej minimalizuje ryzyko uszkodzenia sprzętu elektronicznego i innych dóbr. Samo działanie piorunochronu jest bardzo proste: umieszczony na dachu metalowy pręt przejmuje na siebie uderzenie pioruna, odprowadzając wyładowanie elektryczne wprost do ziemi. Jak widzisz, zasada działania piorunochronu nie jest skomplikowana, a korzystanie z niego może uratować Ciebie i Twoją posiadłość.

Czy wiesz, jak powstał piorunochron? To niepozorne urządzenie zostało wynalezione przez dwóch odkrywców jednocześnie – a właściwie prawie jednocześnie, bo mowa tu o jednym roku. Pierwszy był Dalibard, a później Benjamin Franklin. Na kartach historii zapisał się jednak ten drugi, który jako pierwszy zaczął stosować tego typu konstrukcje w praktyce.

Piorunochron – jak działa?

Jak działa piorunochron w praktyce? Urządzenie umieszczone na dachu przyciąga pioruny, sprawiając, że trafiają one w metalowy pręt, zamiast bezpośrednio w dach. Wyładowanie elektryczne jest następnie kierowane pod powierzchnię ziemi. W ten sposób instalacja odgromowa chroni budynek przed uderzeniem pioruna. Warto wiedzieć, że takie wyładowanie może mieć natężenie kilkunastu tysięcy amperów, jest to więc ogromna siła, która mogłaby wyrządzić w budynku niemałe szkody.

Najprostszy piorunochron to po prostu zaostrzony pręt wykonany z metalu, który montuje się w najwyższym punkcie na dachu. Urządzenie połączone jest z podłożem za pomocą przewodów oplatających budynek. Dzięki temu wyładowanie elektrostatyczne skierowane zostaje bezpośrednio pod powierzchnię ziemi.

Już wiesz, jaka jest zasada działania piorunochronu. Urządzenia tego typu zakładane są z myślą o przeciwdziałaniu skutkom uderzenia tzw. piorunów linowych, czyli takich, które najczęściej widoczne są podczas burzy. Te pioruny chcą jak najszybciej dostać się na ziemię, dlatego szukają maksymalnie krótkiej drogi, która ich do niej doprowadzi. Innymi słowy, chodzi im o jak najwyższe obiekty w okolicy. Jeśli tym obiektem będzie odpowiednio założony piorunochron, to nie ma się czego obawiać – konstrukcja na pewno ochroni budynek przed niszczycielską siłą wyładowań elektrostatycznych.

Zobacz także: Zasady montażu gniazdek elektrycznych

Instalacja odgromowa – poznaj jej budowę

By zrozumieć zasadę działania piorunochronu, musisz poznać jego budowę. Konstrukcja instalacji odgromowej składa się z kilku kluczowych elementów, które współpracują ze sobą, przewodząc prąd bezpiecznie w kierunku ziemi. Poniżej przedstawiamy listę elementów, z których składa się piorunochron.

Budowa urządzenia jest bardzo prosta do zapamiętania:

• Zwód – jest to przewód wykonany ze stali nierdzewnej lub ocynkowanej albo z miedzi. Jego średnica wynosi zwykle ponad 6 mm. Element ten montuje się w określonej odległości od dachu – ostateczna wartość zależy od tego, czy mamy do czynienia z dachem ognioodpornym czy też nieogniotrwałym (odpowiednio 2 cm i 40 cm). Zwód musi być połączony z innymi metalowymi elementami dachu, tj. antenami i balustradami, a także z kominem oraz wywietrznikami na dachach.
• Przewód odprowadzający – to element łączący zwód oraz przewód uziemiający lub uziom w fundamentach budynku. W dzisiejszych czasach najczęściej stosuje się dwa przewody znajdujące się na przeciwległych narożnikach budynków.
• Przewód uziemiający – łączy przewód odprowadzający z uziomem.
• Złącze probiercze – to specjalny zacisk, którego zadaniem jest łączenie przewodu odprowadzającego oraz uziemiającego. Ten element montuje się ok. 30-180 cm nad ziemią.
• Uziom – to metalowe części, które znajdują się tuż pod powierzchnią gruntu – na nim kończy się piorunochron. Budowa tego elementu może być rozmaita. Za uziom mogą posłużyć np. rury wodociągowe, zbrojenia fundamentów czy nierdzewne lub ocynkowane taśmy stalowe. Chodzi o taki materiał, który może przewodzić prąd.

Ogółem można wymienić pięć elementów, z których zbudowany jest piorunochron. Jak działa cały schemat? Cały proces przewodzenia prądu zaczyna się od uderzenia piorunu w zwód, który następnie biegnie przewodem odprowadzającym w stronę przewodu uziemiającego – a stamtąd już bezpośrednio do uziomu, który znajduje się pod powierzchnią ziemi.

Mimo że prąd z wyładowania krąży w pewnym sensie wokół budynku, konstrukcja tego ostatniego jest bezpieczna. Stosowanie piorunochronu to proste, niedrogie, a zarazem skuteczne rozwiązanie, które chroni przed niebezpieczeństwem uderzenia pioruna.

Przeczytaj też: Jak obchodzić się z elektrycznością w łazience?

Dlaczego warto instalować piorunochron?

Jeśli jeszcze nie masz piorunochronu, to z pewnością warto poważnie zastanowić się nad jego założeniem. W miejscu, gdzie uderza piorun, napięcie może sięgać bowiem aż kilkuset milionów woltów, a natężenie ok. 250 tysięcy amperów. Jeżeli piorun przypadkiem uderzy więc w Twój dom, a nie będzie on chroniony instalacją odgromową, może dojść do wielu niebezpiecznych sytuacji, takich jak pożar, spalenie sprzętu elektronicznego czy nawet porażenie osób, które przebywają w budynku. Wszystko zaledwie w ciągu kilku sekund.

Piorunochron – zastosowanie

Nie na wszystkich budowlach da się zamontować piorunochrony klasyczne. Alternatywę stanowić może tzw. piorunochron aktywny, czyli taki, który składa się z masztu oraz osadzonej na nim głowicy. W jej skład wchodzi tzw. urządzenie jonizujące, które wykorzystuje otaczające pole elektromagnetyczne. W efekcie dochodzi do zwiększenia potencjału elektrycznego na ostrzu, a instalacja chroni znacznie większy obszar wokół siebie (w porównaniu do tradycyjnego piorunochronu).

Czy na wszystkich budynkach trzeba zakładać piorunochron? Zastosowanie tego urządzenia jest bardzo uniwersalne, jednak nie zawsze okazuje się absolutnie konieczne. Wszystko zależy od stopnia zagrożenia uderzeniem pioruna (np. nisko położony dom jednorodzinny będzie mniej narażony na takie ryzyko).

Jakie budynki na pewno muszą być wyposażone w piorunochron? Oto krótka lista:

• Zbudowane z materiałów, które łatwo ulegają zapaleniu.
• O powierzchni ponad 500 m2 i wysokości ponad 15 m.
• Takie, dla których wskaźnik zagrożenia piorunowego przekracza dozwoloną wartość (ten parametr obliczany jest na podstawie: liczby ludzi w obiekcie, położenia obiektu, powierzchni równoważnej zbierania wyładowania przez obiekt, rocznej gęstości powierzchniowej wyładowań piorunowych oraz prawdopodobieństwa wywołania szkody przez wyładowanie piorunowe). W zależności od wyliczonego współczynnika, stopień zagrożenia piorunowego można określić jako: mały (ochrona zbędna), średni (ochrona zalecana) oraz duży (ochrona konieczna).

W praktyce, założenie instalacji odgromowej – nawet w bezpiecznie położonym domu rodzinnym, w niczym nie zaszkodzi, a może zapobiec nieszczęściu. Wadą stosowania piorunochronu jest z pewnością niezbyt atrakcyjny wygląd instalacji. Z drugiej jednak strony, niektóre z najnowszych konstrukcji mogą być ledwo dostrzegalne z daleka, nie ma to więc negatywnego wpływu na stylistykę budynku.

Pamiętaj, że piorunochron na szczycie Twojego dachu, tak jak każda inna instalacja, powinien być regularnie kontrolowany przez fachowca. Najlepiej robić to na początku i końcu sezonu burzowego, czyli wiosną oraz jesienią. Standardowy przegląd polega zwykle na przejrzeniu miejsc połączeń zwodów oraz przewodów odprowadzających i uziemiających.

By w pełni zadbać o swoje bezpieczeństwo, oprócz założenia piorunochronu warto też ubezpieczyć dom od nieszczęśliwych wypadków – oczywiście upewniając się wcześniej, że zakres umowy obejmuje ewentualne szkody wyrządzone przez pioruny.

Podsumowanie

Założenie instalacji odgromowej to sprawdzony sposób na ochronę przed skutkami ewentualnych uderzeń piorunów. I choć w przypadku domów jednorodzinnych zwykle nie ma takiej konieczności, my zdecydowanie zalecamy takie rozwiązanie. Montaż piorunochronu nie jest ani kosztowny, ani czasochłonny, a jednak ta prosta instalacja może ochronić mienie i zdrowie. Wszystko po to, by w czasie burzy spać spokojnie!

Przekonaliśmy Cię do założenia piorunochronu? Zerknij do naszego wpisu „Jak stworzyć instalację chroniącą nasz dom przed uderzeniem pioruna?”.