Grunty i impregnaty — wybór i zastosowanie
W nowoczesnym budownictwie i wystroju wnętrz nie obejdzie się już bez wzmacniania czy poprawiania właściwości niektórych materiałów. Chodzi o zwiększenia ich użyteczności, trwałości oraz wytrzymałości, a to uzyskuje się m.in. dzięki środkom impregnującym i gruntującym.
Spis treści:
- Czym te środki są?
- Formy występowania
- Wybór gruntów i impregnatów
- Formy występowania
- Wybór gruntów i impregnatów
- Drewno
- Gruntowanie ścian
Czym te środki są?
Grunty
Grunty to preparaty służące w budownictwie i wnętrzarstwie do utwardzania niezbyt spoistego podłoża. Zmniejszają one nasiąkliwość oraz zwiększają przyczepności kolejnych nakładanych na powierzchnię warstw. Zwykle stosowane są na ściany przed pierwszym malowaniem, szczególnie na ściany z płyt gipsowo-kartonowych czy pokryte tynkiem gipsowym.
Grunt nanosimy także na podłogi przed klejeniem parkietu, płytek czy innych typów wykończeń. Czasem grunty mają też za zadanie celowo zwiększyć szorstkość powierzchni, co osiąga się przez dodanie do nich np. piasku kwarcowego czy szkła wodnego. Zwiększa to przyczepność, a jednocześnie zmniejsza zużycie farby, tynku czy wylewek.
Impregnaty
Są środkami chemicznymi, którymi nasycamy np. papier, tkaniny, ale też drewno czy inne materiały budowlane. Celem impregnacji jest nadanie wybranym materiałom odpowiednich cech i właściwości, takich jak np. niepalność, wodoodporność, niekurczliwość, nieprzepuszczalność powietrza i innych gazów, odporność na chemikalia i inne.
Formy występowania
Zarówno grunty, jak i impregnaty spotykamy w handlu w formie:
- emulsji,
- koncentratów wymagających rozcieńczenia,
- roztworów wodnych,
- roztworów w rozpuszczalnikach organicznych,
- olejów.
Przeczytaj także: Jak wydzielić przestrzeń w domu? Ścianki modułowe z serii Alara
Wybór gruntów i impregnatów
Na rynku spotkamy bogaty asortyment gruntów oraz impregnatów. Są wśród nich rodzaje bardzo uniwersalne, pozwalające na stosowanie w ogromnej większości przypadków, ale są także bardziej wyspecjalizowane, stworzone specjalnie do konkretnych zastosowań (np. szczególnych powierzchni, rodzajów materiałów czy miejsc). Są też produkty łączące w sobie własności impregnujące z gruntującymi. Sami powinniśmy zadecydować, na ile specjalistyczne mamy do wykonania zadanie i jakich środków najlepiej będzie użyć.
Formy występowania
Zarówno grunty, jak i impregnaty spotykamy w handlu w formie:
- emulsji,
- koncentratów wymagających rozcieńczenia,
- roztworów wodnych,
- roztworów w rozpuszczalnikach organicznych,
- olejów.
Wybór gruntów i impregnatów
Na rynku spotkamy bogaty asortyment gruntów oraz impregnatów. Są wśród nich rodzaje bardzo uniwersalne, pozwalające na stosowanie w ogromnej większości przypadków, ale są także bardziej wyspecjalizowane, stworzone specjalnie do konkretnych zastosowań (np. szczególnych powierzchni, rodzajów materiałów czy miejsc). Są też produkty łączące w sobie własności impregnujące z gruntującymi. Sami powinniśmy zadecydować, na ile specjalistyczne mamy do wykonania zadanie i jakich środków najlepiej będzie użyć.
Drewno
Niektóre materiały wymagają specjalnego traktowania, do takich należy, chociażby drewno. Jest cenionym od wieków materiałem budowlanym i dekoracyjnym, ale w stanie surowym miewa dość słabe właściwości, dlatego jego wzmocnienie jest niezbędne – dokonujemy go poprzez impregnację czy też gruntowanie. Sposobem na impregnację drewna może być:
- samo pomalowanie stanowi już impregnację, jednak jest to mało skuteczne, wystarcza najwyżej na około 2 lub 3 lata.
- impregnacja zanurzeniowa – przez dłuższe zanurzanie drewna w impregnacie osiąga się poprawę jego właściwości. Utrwala to powierzchniowo drewno na około 5 do 8 lat.
- impregnacja próżniowo-ciśnieniowa wykorzystująca zjawisko osmozy. Impregnat sam wciska się w przestrzenie międzykomórkowe drewna dzięki zmianom ciśnienia wytwarzanym w otoczeniu drewna. Trwałość surowca może potem sięgać 20 czy 25 lat, nawet w bardzo niekorzystnych warunkach (przy narażeniu na mrozy, deszcze, wysychanie). Warto w ten sposób utrwalić na przykład altany, ławki czy płoty pod gołym niebem, żeby służyły nam przez dziesięciolecia.
Metoda ta, wraz z odpowiednim impregnatem, daje bardzo dobre efekty i dużą trwałość. W krajach skandynawskich stosuje się metodę impregnacji ciśnieniowej do wszystkich drewnianych elementów konstrukcyjnych domu. Tak zabezpieczone drewno okazuje się być konstrukcją niemal niezniszczalną.
Poza gatunkiem i strukturą drewna, intensywność zabiegów impregnacyjnych zależy od tego, jak bardzo będzie ono narażone na działanie czynników zewnętrznych. Konstrukcje niezadaszone wymagają impregnacji radykalniejszej, we wnętrzach wystarczą już nieco słabsze zabezpieczenia.
Pamiętajmy, że przed malowaniem drewna czy nasyceniem go impregnatem, należy z niego usunąć sęki, zabezpieczyć te miejsca przed wyciekami żywicy, a następnie ich powierzchnię wyszlifować papierem ściernym.
Po wygładzeniu, osuszeniu i oczyszczeniu drewna, możemy na jego powierzchnię nanosić pędzlem któryś z preparatów gruntujących:
- pokost lniany, środek tradycyjny, ekologiczny, nie można jednak po nim zastosować farb i lakierów epoksydowych i poliuretanowych, a jedynie olejne i ftalowe,
- gruntujące farby akrylowe rozcieńczane w wodzie, ujednolicają kolor drewna,
- alkidowe farby podkładowe, do gruntowania drewna przed malowaniem farbami lateksowymi albo olejno-alkidowymi,
- podkłady styrenowane, tworzące powłokę poprawiająca przyczepność farb zewnętrznych, chroniąc jednocześnie drewno przed butwieniem. Tworzą dobre podłoże pod emalie alkidowe i ftalowe,
- podkładowe lakiery nitrocelulozowe, stosowane szczególnie przed pokrywaniem podłóg lakierami. Chronią drewno przed ciemnieniem pod wpływem chemoutwardzalnych składników lakierów podłogowych,
- podkładowe farby olejno-ftalowe, które także nadają się do gruntowania metalu oraz ścian. Poprawiają przyczepność farb nawierzchniowych. Na drewno warto stosować je po wstępnym zagruntowaniu np. pokostem.
Sprawdź też: Beton mrozoodporny – jak go wykonać
Gruntowanie ścian
Do gruntowania ścian i sufitów służą środki zwane gruntami albo tzw. farby podkładowe. Same grunty głównie wzmacniają podłoże i zmniejszają jego chłonność. Natomiast farby podkładowe (gruntujące) jedynie poprawiają przyczepność i ujednolicają kolor ściany. Jedne i drugie zapobiegają „przebijaniu” starych barw i prześwitywaniu podłoża. Zmniejszają przez to zużycie farby nawierzchniowej.
Zwykle kładziemy też grunt na płyty gipsowo-kartonowe i goły mur, bo są to powierzchnie bardzo nasiąkliwe. Potrzeba zastosowania gruntu wystąpi szczególnie po nałożeniu nowego tynku lub po wymianie dawnej powłoki, np. z farby klejowej. Wówczas grunt zwiąże resztki zaprawy tynkarskiej lub drobiny starej farby. W pomieszczeniach wilgotnych grunt stworzy nam dodatkowo barierę wodoodporną.
Uwaga!
Żeby sprawdzić nasiąkliwość ściany, wystarczy przejechać po niej mokrą gąbką. Jeśli woda spłynie – ściana nie jest zbyt chłonna. Jeśli wsiąknie – trzeba będzie tę ścianę zagruntować.
Uważajmy, żeby nie przesadzić, bo nałożona zbyt duża warstwa gruntu, spowoduje tzw. zeszklenie ściany, co uniemożliwi jej dalsze malowanie.
Data aktualizacji: 23.07.2024
