A może słoneczniki?

Słoneczniki w Polsce

W Polsce najbardziej znany jest jednoroczny gatunek z rodziny astrowatych, czyli słonecznik zwyczajny (łac. Helianthus annuus). Pochodzi on z Ameryki Północnej, a do Europy sprowadzono go w XVI wieku. W Polsce uprawiano słoneczniki zarówno na wsiach, jak i na dworach – na wsiach czerpano pożytek głównie z właściwości użytkowej roślin, a dworzanie cieszyli oko jego pięknymi kwiatami.

Słoneczniki znane są z tego, że w ciągu dnia ich kwiaty zwrócone są w stronę słońca – z tego prawdopodobnie pochodzi zwyczajowa nazwa. Słonecznik zwyczajny osiąga od 50 cm aż do 3 metrów wysokości, a jego cechą charakterystyczna, są duże, tarczowe kwiaty o żółtych języczkowatych płatkach na zewnątrz i mniejszych, rurkowatych w środku. Słoneczniki kwitną od lipca aż do października. Posiadają one charakterystyczne, szorstko owłosione, sercowate liście oraz proste łodygi o niewielkim rozgałęzieniu. Poza funkcją ozdobną słoneczniki uprawiane są jako warzywo cenione ze względu na smaczne i zdrowe nasiona. Ze słoneczników uzyskiwany jest także tłuszcz, wykorzystywany do produkcji margaryny i olejów czy też używany w branży kosmetycznej.

Przeczytaj także: Jak pozbyć się ślimaków bez skorupy? Podpowiadamy

Odmiany ozdobne 

Posiadają różne kolory płatków, a do tego, często mają znacznie mniejsze nasiona i krótsze łodygi. Miniaturowe odmiany hoduje się często w domowych donicach. Niektóre odmiany (np. te o kwiatach pełnych) są popularnym kwiatem ciętym i rabatowym. Poza słonecznikiem zwyczajnym znane są także odmiany kilkuletnie, czyli słoneczniki bylinowe: słonecznik wierzbolistny, późny jaskrawy, dzisięciopłatkowy. Ciekawym gatunkiem jest także słonecznik bulwiasty hodowany jako roślina jadalna, pastewna, a także ozdobna. Bulwy znane są z wyjątkowego smaku i szerokiego zastosowania prozdrowotnego (np. w diecie cukrzycowej).

Wymagania i wysiew

Słoneczniki jednoroczne

Najlepiej sadzić w nasłonecznionych miejscach, pamiętajmy przy tym o regularnym podlewaniu i stosowaniu płynnych nawozów.  Warto też wybrać miejsca, które nie są narażone na silne podmuchy wiatru, gdyż te łatwo niszczą wysokie łodygi. Słonecznik jest łatwy w uprawie, pod warunkiem jednak, że zapewnimy mu dobrze nawiezioną, żyzną glebę. Powinna być ona wzbogacana potasem, borem i molibdenem. Należy pamiętać, że słoneczniki pochłaniają bardzo dużo składników odżywczych z gleby, dlatego, jeśli w kolejnym roku w miejscu słoneczników zamierzamy sadzić inne rośliny, należy taką glebę odpowiednio nawozić.

Można także co roku zbierać nasiona i wysadzać na nowo – najlepiej robić to wczesną wiosną, zachowując ok. 25 – 50 cm odległości między nasionami odmian mniejszych i 50 - 70 cm przy odmianach wysokich. Nasiona sadzimy na głębokości około 3 cm bezpośrednio w miejscu docelowym, gdyż rośliny te źle znoszą przesadzanie. Jeśli po wysadzeniu słonecznik wypuści kilka liści, należy użyć nawozu bogatego w mikroelementy. Następnie, aby doprowadzić do kwitnienia, warto do gleby dodać siarczan potasu. Zbiory nasion można rozpocząć, gdy głowa słonecznika zbrązowieje. 

Słoneczniki bylinowe

Także wymagają żyznej, bogatej w mikroelementy gleby. Większość gatunków można rozmnażać poprzez podział lub sadzonkowanie – najlepiej robiąc to wiosną (zachowując odległość od 80 do 100 cm między sadzonkami).

Sprawdź też: Jak wykonać jesienne kompozycje?

Gdzie warto sadzić słoneczniki?

Słoneczniki możemy sadzić zarówno pojedynczo, jak i w grupach, a także przy murach, altankach. Dobrym pomysłem jest sadzenie słoneczników przy płocie – będą one wówczas osłonięte przed silnym wiatrem, a dodatkowo płot będzie dobrą podpórką dla łodyg. Poza tym słoneczniki wystające ponad płot nadadzą posesji nieco rustykalnego uroku. Ciekawym pomysłem jest też posadzenie słoneczników w dekoracyjnej beczce – zależnie od wyobraźni i gustu można w sąsiedztwie posadzić dowolne rośliny – np. pnącza lub łubin.

Słoneczniki zwyczajne bardzo ładnie prezentują się w towarzystwie roślin o równie okazałych kwiatach – jak. np. ostróżka albo malwa. Mniejsze, dekoracyjne odmiany słoneczników świetnie nadają się do rabatek czy też jako stylowa ozdoba obrzeży domowego stawu. Miłośnicy ozdobnych, małych słoneczników mogą zdecydować się na ich uprawę w dekoracyjnych donicach – dzięki temu także w domu będziemy mogli stworzyć nastrój radosnej, wiejskiej chaty. Odmiany doniczkowe zwykle osiągają nawet 50 cm wysokości, dlatego, aby uniknąć przesadzania, warto od razu posadzić słonecznik w większej donicy. Poza tym należy wybrać bardzo nasłonecznione miejsce i pamiętać o regularnym podlewaniu i nawożeniu. Aby zapewnić optymalny wzrost, należy nawet co 10 dni dodawać płynny nawóz wieloskładnikowy.