Zasady utylizacji materiałów chemicznych

 

Kategoryzacja

Polska, jako część Unii Europejskiej, wdrożyła stosowanie GHS – Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów. To właśnie za jego pomocą możemy zidentyfikować zagrożenia, jakie wynikają z nieodpowiedniego obchodzenia się z tego typu materiałami. Najszybciej dokonamy tego za pomocą piktogramów, takich jak:

- płomień (GHS02 – materiał łatwopalny),

- płomień nad okręgiem (GHS03 – substancje utleniające),

- butelka gazowa (GHS04 – gaz pod ciśnieniem),

- działanie żrące (GHS05 – szkodliwe na skórę i metal),

- czaszka i skrzyżowane piszczele (GHS06 – toksyczność ostra),

- wykrzyknik (GHS07 – działanie szkodliwe, nie umieszczane, jeśli znajdują się inne oznaczenia o szkodliwości dla zdrowia),

- wizerunek człowieka (GHS08 – zagrożenie dla zdrowia ludzkiego),

- drzewo oraz ryba (GHS09 – zagrożenie dla środowiska).

Te proste symbole obejmują trzy klasy zagrożeń. Są one zaznaczane na opakowaniach w prostym systemie numerycznym, który składa się z litery „H” oraz trzech cyfr, gdzie pierwsza oznacza zawsze typ szkodliwości. Numer „2” mówi o zagrożeniu fizycznym, „3” o zagrożeniu dla zdrowia, zaś „4” będzie informowała o zagrożeniu dla środowiska. Pozostałe cyfry oznaczają szczególny rodzaj zagrożenia, najlepiej porównać go z piktogramem, by mieć pojęcie jak niebezpieczny jest to materiał. Pełną tabelę można znaleźć na internetowych stronach Ministerstwa Gospodarki w zakładce „System GHS”.

Oprócz tego obowiązuje również szczegółowy podział europejski EUH, który ostrzega o konkretnych substancjach znajdujących się w składzie materiału. Mamy tu do czynienia ze zwrotami wskazującymi środki ostrożności, poprzedzonymi literką „P”. W tym przypadku pierwsze liczby w trzycyfrowym ciągu oznaczają:

• 1 - ogólne,
• 2 - zapobieganie,
• 3 - reagowanie,
• 4 - przechowywanie,
• 5 - usuwanie.

Jego wykaz również znajdziemy na stronach Ministerstwa Gospodarki, zazwyczaj jest też wytłumaczony na opakowaniu.

Do 2015 roku będzie jeszcze obowiązywał system zwrotów bezpieczeństwa, oznaczanych literą „P” oraz unikalnym dwucyfrowym numerem.

Przechowanie

Wszelkie środki chemiczne trzymamy w szczelnie zamkniętych opakowaniach z bezpiecznym zamknięciem, poza zasięgiem dzieci. Najlepiej, by była to sucha i nieoświetlona szafka w przewiewnym pomieszczeniu.

Utylizacja

Zasady wyrzucania wszystkich chemikaliów objętych oznaczeniami systemem GHS powinny znajdować się na opakowaniach. Wymienimy wśród nich:

• farby,
• rozpuszczalniki,
• środki dezynfekcyjne,
• środki owadobójcze,
• pozostałe środki chemiczne.

Ogólnie możemy zaliczyć je do kategorii odpadów niebezpiecznych i na podstawie ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku z 2011 roku wiemy, że forma ich utylizowania będzie określana przez przepisy miejscowe. Tak powstała instytucje Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK). W zależności od postanowień gminy, znajdują się one przy zakładach utylizacyjnych lub w formie objazdowej zbiórki odpadów niebezpiecznych.

Baterie należy zbierać i wyrzucać do specjalnych pojemników usytuowanych w większości budynków użyteczności publicznej. Przeterminowane i niezużyte leki należy oddawać do aptek, tam powinny trafić także termometry rtęciowe. Musimy być szczególnie uważni na te ostatnie – jeden uszkodzony termometr po dostaniu się do cieku wodnego jest w stanie zatruć przestrzeń wielkości jeziora.

Przeterminowane odczynniki laboratoryjne, środki promieniotwórcze, wysoce toksyczne oraz grożące wybuchem należy utylizować w wyspecjalizowanych zakładach znajdujących się w całej Polsce. Posiadają one sprzęt do obchodzenia się z najniebezpieczniejszymi odpadami, a my pod żadnym pozorem nie możemy wyrzucać ich do zwykłego kontenera.

Data publikacji: 24.02.2016