Wyrzynarki – wybór i zastosowanie

Wyrzynarkę możemy wykorzystać do cięcia drewna, metali i tworzyw sztucznych. Na tym jednak nie kończy się jej uniwersalność. To bowiem elektronarzędzie, dzięki któremu wykonamy zarówno wielokształtne i nieregularne wycięcia, jak i dokonamy długiego i prostego cięcia. Jego działanie opiera się na posuwisto-zwrotnym ruchu brzeszczotu – elementu tnącego każdej wyrzynarki. Z użyciem tego narzędzia możliwe jest obrabianie różnego rodzaju materiałów, jak również wykonywanie kolejno: cięcia prostego, wycinania otworów o dowolnym kształcie, wyoblania czy przecinania po łuku. To narzędzie warsztatowe może okazać się pomocne chociażby do wykonania skrzynki na listy – jak to zrobić? Sprawdź tutaj. Zrealizowanie poszczególnych zadań zależy jednak w głównej mierze od rodzaju samej wyrzynarki, jej parametrów oraz odpowiednio dobranego do niej brzeszczotu.

Podział wyrzynarek ze względu na sposób cięcia

Wyrzynarki tradycyjne – ich działanie opiera się o ruch brzeszczotu, który jest naprzemiennie kierowany w dół i w górę. Aby cięcie za ich pomocą było możliwe, konieczne jest użycie siły, tj. lekkie dociskanie urządzenia tak, by jego element tnący posuwał się wzdłuż wyznaczonej linii. Są szeroko dostępne i bardzo popularne, głównie ze względu na niską cenę.

Wyrzynarki z podcinaniem – do tej grupy zaliczymy wyrzynarki wahadłowe i oscylacyjne. Tutaj w przeciwieństwie do urządzeń tradycyjnych, brzeszczot porusza się nie tylko w dół i w górę, ale także w przód i w tył, dzięki czemu pozbawieni jesteśmy konieczności wywierania nacisku, a co za tym idzie – cięcie jest bardziej komfortowe. To wszystko sprawia, że wyrzynarki z funkcją podcinania świetnie sprawdzają się w przypadku obrabiania grubszych materiałów. Są bardziej wydajne niż tradycyjne, ale za to również droższe.

Wyrzynarki stołowe – to z kolei urządzenia stacjonarne, które zgodnie z nazwą, przymocowywane są do stołu. To wyrzynarki, których nie przesuwamy po wyznaczonej linii cięcia – wykonujemy tę czynność samym materiałem, który obrabiamy. Tego rodzaju sprzęt przeznaczony jest dla profesjonalistów wykonujących precyzyjne cięcia elementów o sporych rozmiarach: drewnianych, metalowych oraz kompozytowych. Wyrzynarki stołowe umożliwiają regulację cięcia, ale co ważne – nie nadają się do cięcia grubych elementów. Ich cena jest też większa niż wyrzynarek tradycyjnych i tych z podcinaniem.

Piarka tarczowa MacAllister 2000 W

Wyrzynarki włosowe – to także urządzenia stacjonarne, lecz niekiedy możemy je spotkać również w wersji mobilnej. Ich funkcjonowanie opiera się o działanie specjalnego brzeszczotu włosowego, który zapewnia jeszcze większą precyzję cięcia niż ten zastosowany w wyrzynarkach stołowych. Dzięki temu przy ich użyciu możemy wykonać bardzo precyzyjne wycięcie w kształcie łuku, okręgu czy półkola. To wyrzynarki służące do wieloetapowych i profesjonalnych prac. Najbardziej dokładne i najdroższe na rynku.

Podział wyrzynarek ze względu na sposób zasilania

Wyrzynarki sieciowe – to tradycyjnie zasilane urządzenia za pomocą kabla elektrycznego, których użycie wiąże się z koniecznością podłączenia do sieci. Wyrzynarki sieciowe umożliwiają ciągłą, a do tego bardziej wydajną pracę – są lżejsze od akumulatorowych i dysponują większą mocą.

Wyrzynarki akumulatorowe – są idealnym rozwiązaniem, kiedy mamy ograniczony dostęp do energii elektrycznej lub nie chcemy korzystać z urządzenia wyposażonego w kabel elektryczny. To urządzenia cięższe, lecz bardziej mobilne.

Wybór – najważniejsze parametry

Niezależnie od typu wyrzynarki, przy jej wyborze powinniśmy zwrócić uwagę na takie parametry, jak: moc, głębokość cięcia oraz liczba skoków na minutę.

Moc – im jest większa, tym dłużej jesteśmy w stanie pracować wyrzynarką, bez obawy o jej przegrzanie. Urządzenia przeznaczone dla profesjonalistów powinny z tego względu dysponować mocą wyższą niż 600 W. Moc niższa niż 600 W to z kolei cecha charakterystyczna dla urządzeń amatorskich.

Głębokość cięcia – ten parametr jest z kolei zależny od rodzaju materiału, jaki zamierzamy obrabiać za pomocą naszego urządzenia. Producenci wyrzynarek podają bowiem maksymalną grubość – osobną dla drewna, metalu i kompozytu, jaki może mieć element obrabiany przez dany model wyrzynarki.

Liczba skoków na minutę – przekłada się zarówno na szybkość, jak i precyzję cięcia – im wyższa jest owa wartość, tym bardziej wydajna staje się praca z wyrzynarką. Przedział tego parametru mieści się w skali od 500 do aż 3000 skoków na minutę, gdzie urządzenia poniżej 1000 są dedykowane głównie do zastosowań amatorskich.

Dobór brzeszczotów

Zarówno przy wyborze nowej wyrzynarki, jak i już na etapie jej użytkowania, kluczową kwestią jest odpowiedni dobór elementów tnących. Należy dopasować je do modelu naszego urządzenia (rodzaj mocowania) oraz materiału, jaki chcemy obrabiać przy pomocy brzeszczotu. Wybór ułatwiają nam odpowiednie symbole, które znajdziemy na interesujących nas akcesoriach.

Podział brzeszczotów ze względu na rodzaj mocowania

Typ T – to brzeszczoty z jednym noskiem, które dostosowane są do współpracy z wyrzynarkami takich marek jak: Bosch, DeWalt, Hitachi, Makita, Metabo, Skil, Elu, Festo, Holz-Her i AEG.

Typ 2T – to brzeszczoty z dwoma wypustkami, które dostosowane są do starszych modeli wyrzynarek, głównie marki Bosch.

Typ U – to brzeszczoty uniwersalne (1/4”), które dostosowane są do współpracy z wyrzynarkami takich marek, jak: Black&Decker, Hitachi, Kress i Skil.

Podział brzeszczotów ze względu na materiał cięcia

HSC, CV – to brzeszczoty wykonane ze stali wysokowęglowej. Są najbardziej uniwersalne i służą do cięcia miękkiego oraz twardego drewna, materiałów drewnopochodnych, tworzyw sztucznych oraz styropianu (brzeszczoty z gładkim ostrzem).

HM, TCC – to brzeszczoty wykonane z bimetalu i węglików spiekanych. Posiadają różne kształty ostrzy i służą do cięcia twardych materiałów: stali nierdzewnej, gipsu czy ceramiki.

HSS – to brzeszczoty wykonane ze stali wysokostopowej. Służą do cięcia metalu oraz materiałów drewnopochodnych.

Dodatkowa pomoc

Duży wpływ na funkcjonalność naszego urządzenia mogą mieć dodatkowe akcesoria i funkcje. Do najbardziej potrzebnych w wygodnej i bezpiecznej pracy z wyrzynarką zaliczymy z pewnością system odsysania pyłu, który umożliwia podłączenie bezpośrednio do wyrzynarki odkurzacza, a co za tym idzie – natychmiastowe pozbywanie się zbędnych elementów. Alternatywą dla odsysania, może być funkcja zdmuchiwania – w obydwu przypadkach zyskujemy znacznie lepszą widoczność linii cięcia. Jeśli zaś chodzi o pełną precyzję cięcia, to niezawodny będzie promień laserowy, idealnie prowadzący brzeszczot po wyznaczonej linii. Sterowanie elektroniczne pomoże zaś w skutecznym regulowaniu prędkości cięcia, dopasowując ją zawsze do obrabianego materiału. Wyjątkowo pomocna może się okazać również specjalna prowadnica do wykonywania prostych cięć, jak również regulowana stopa, pozwalająca na cięcia ukośne i obrabianie materiału blisko krawędzi, a także cyrkiel dzięki któremu osiągniemy idealny okrąg.

Wyrzynarka Black & Decker KS495

Zasady użytkowania wyrzynarki

- Zanim przystąpimy do pracy, sprawdzamy, czy wyrzynarka jest odłączona od zasilania.

- Brzeszczot montujemy w specjalnym uchwycie, blokując go za pomocą dźwigni lub poprzez dokręcenie śruby. Tak przygotowaną wyrzynarkę możemy wykorzystać do bezpiecznego cięcia.

- Obrabiany element przymocowujemy zawsze do stabilnej powierzchni (np. stołu warsztatowego) za pomocą ścisków stolarskich (pomiędzy ściskiem a materiałem umieszczamy drewniany klin).

- Po ustawieniu wyrzynarki przed wyznaczoną linią cięcia uruchamiamy ją zanim jej ostrze dotknie materiału.

- Aby nie dopuścić do złamania brzeszczotu, należy unikać drgania wyrzynarki.

- Płoza wyrzynarki powinna być przez cały czas cięcia dociśnięta równomiernie do obrabianego materiału.

- Cięcie pojedynczego elementu powinno być przeprowadzana w takim samym tempie. Im miększy jest materiał, tym tempo cięcia może być szybsze.

- W żadnym razie nie wyciągamy ostrza wyrzynarki z materiału przed zakończeniem cięcia.

- Podczas cięcia należy pamiętać o regularnym usuwaniu resztek materiałów oraz dbać o czyste miejsce pracy, które zapewnia nam pełną swobodę ruchów (możemy się tutaj posłużyć pędzlem lub sprężonym powietrzem).

- Podczas obrabiania metalu zmniejszamy prędkość ostrza i smarujemy je regularnie olejem. Zaś przy cięciu drewna żywicznego brzeszczot wyrzynarki czyścimy przy użyciu denaturatu.

- Do pracy z wyrzynarką nie jest polecane używanie rękawiczek roboczych, które mogą zostać wciągnięte przez system tnący.

O tym, jak wykonać cięcie pod kątem 90 stopni oraz pod kątem od 45 do 90 stopni, dowiesz się w tym miejscu.

Data publikacji: 12.01.2016