Rośliny doniczkowe na tarasie i w ogrodzie

Rośliny hodowane w doniczkach są nieodłączną częścią parapetów okiennych po wewnętrznej stronie pomieszczeń mieszkalnych. Ci, dla których uprawianie kwiatów w domu stało się hobby, pojemniki z okazami mają ulokowane w wielu jego częściach – nie tylko w pobliżu okien, ale również na regałach, ścianach czy kwietnikach stworzonych z myślą o dużej liczbie doniczek. Właściwemu rozrostowi roślin sprzyja obfite nasłonecznienie powierzchni mieszkalnych, a właściwe gospodarowanie ilością promieni słonecznych powoduje, że na wyeksponowanych miejscach możemy uprawiać gatunki światłolubne, a w zakątkach sporadycznie odwiedzanych przez słońce – preferujące stanowiska cieniste i półcieniste.

Spośród gatunków uprawianych w domu wiele roślin w czasie miesięcy letnich może opuścić swoje stałe miejsce i zostać przeniesionych na zewnątrz pomieszczeń. Dzięki temu ukwiecamy nasze balkony, tarasy, a także mniejsze i większe przydomowe ogrody. W tym ostatnim przypadku różnej wielkości donice z kwiatami stają się częścią ogrodowej ekspozycji złożonej z roślin zielonych, której doniczkowa część późną jesienią trafia do różnych części domu – z powrotem na parapety, ale także do chłodniejszych, przeszklonych korytarzy czy ogrodów zimowych. Szczegółowa wiedza na temat warunków, jakich wymagają poszczególne okazy, daleko wykracza poza zapewnienie optymalnej ilości światła słonecznego czy najlepszej możliwej do wzrostu gleby i użyźniających ją nawozów. Warto też wiedzieć, w czym możemy przechowywać rośliny, ponieważ doniczki – choć spełniają tę samą funkcję – znacząco różnią się od siebie wymiarami, sposobem konstrukcji, a także materiałami, z których je wykonano. Dopiero w dalszej kolejności warto zwrócić uwagę na dekoracyjne walory doniczek, choć ich barwa – jasna lub ciemna – okaże się ważna dla kondycji zamieszkałych w nich okazów flory.

Materiały, z których wykonywane są doniczki, to:

- drewno – aby spełniało swoje zadanie jako materiał na doniczkę, powinno zostać odpowiednio zaimpregnowane, jednak nawet taka ochrona nie wystarczy, by z biegiem czasu nie pojawiły się ślady butwienia. Procesy gnilne zachodzące w ściankach doniczki, przechodzą na system korzeniowy roślin i aby je uratować, konieczne będzie jej szybkie przesadzenie;

- glina – zanim została wyparta przez wyroby ceramiczne, była bardzo popularnym materiałem do masowej produkcji doniczek. Niestety, glina z racji swojej nasiąkliwości nie zapewnia właściwych warunków do prawidłowego wzrostu roślin. Chłonie swoją powierzchnią wilgoć z podlanej ziemi, a korzenie, dążąc do pokładów wody, otaczają szczelnie wewnętrzne ścianki doniczki, zamiast rosnąć

Umiejscowione wprost w glebie. Co więcej, na ściankach naczynia w miarę upływu miesięcy pojawiają się nieestetyczne, białe wykwity z soli mineralnych;

- tworzywo sztuczne – obecnie jest najczęściej spotykanym materiałem wykonania doniczek, za czym przemawiają niewielka cena, różnorodność form i kolorów tworzyw sztucznych, a także ich nienasiąkliwość. Systemy korzeniowe roślin w tego rodzaju naczyniach rozwijają się prawidłowo i nie dążą odnogami do ścianek;

- ceramika i terakota – materiały te są trwałe i ciężkie, co jest zaletą w przypadku szczególnie okazałych roślin, które pomimo swojej wagi są w tego typu naczyniach stabilne i nie grożą przewróceniem się w wyniku porywistego wiatru czy przypadkowego potrącenia. Także mniejsze doniczki wykonane z terakoty są korzystnym dla systemu korzeniowego materiałem, zwłaszcza jeśli pokryte są z zewnątrz warstwą emalii, uniemożliwiającej parowanie wody z ziemi. Niektóre z takich doniczek mogą przebywać na zewnątrz domu również w zimie, a informację o właściwościach mrozoodpornych naczyń na rośliny podaje na etykiecie wyrobu jego producent;

- szkło – przezroczyste, wysokie i wąskie doniczki są przeznaczone dla tych roślin, których korzenie powinny mieć kontakt ze światłem słonecznym – przykładami takich gatunków są storczyki. W tego typu naczyniach można też – po zastosowaniu właściwych dla danych gatunków rodzajów podłoża, np. żwiru czy piasku – urządzić minikolekcje roślinne składające się z wielu okazów. W obszernym szklanym naczyniu mogą znaleźć swoje miejsce na przykład rośliny mięsożerne otoczone delikatnym, chłonącym wodę mchem;

- inne materiały do wyrobu doniczek stosowane są w szkółkarstwie – ich zaletami są biodegradowalność i możliwość łatwego sadzenia niewielkich okazów wraz z naczyniami wprost do ziemi. Do ich wyrobu używane są między innymi masa papierowa i tektura, a częstą praktyką jest dodawanie substancji pochodzenia roślinnego, takich jak żywice, włókna trawy, suszone wodorosty i torf.

W jakich doniczkach sadzić rośliny domowe i ogrodowe?

Ogromną zaletą roślin posadzonych w doniczkach i usytuowanych w miesiącach letnich na zewnątrz domu jest możliwość ich ochrony przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi. Nasza wakacyjna aura jest coraz bardziej nieprzewidywalna, a porywiste wichury i gradobicia występują każdego lata. Aby szkody, jakie niosą za sobą takie zagrożenia, nie spustoszyły doszczętnie efektów naszych starań, można je w obliczu niebezpieczeństwa pogodowego przenieść w bezpieczne miejsce, na przykład po zapowiedziach meteorologów o wystąpieniu przymrozków, co zdarza się jeszcze w maju. Doniczki wraz z kwiatami można umieszczać w miejscach pozbawionych dotąd roślinności, na przykład na ścianach budynku lub drewnianej kratownicy stanowiącej ściankę pergoli. Poszczególne rośliny można również zawieszać, a nie tylko układać na powierzchni tarasu, a także zakopywać w ziemi i tym sposobem kształtować zaplanowany w ogrodzie kwiatowy kobierzec.

- ozdobne misy, a w nich azalie – nieprzypadkowo donice płytkie, ale szerokie, noszą nazwę „azaliowych”, gdyż ten właśnie gatunek, z racji systemu korzeniowego, czuje się w takim naczyniu szczególnie dobrze. Pamiętajmy, że azalia zimową porą będzie się lepiej czuła w nasłonecznionym holu tuż przy wejściu lub w ogrodzie zimowym, niż w pomieszczeniach, w których panuje wysoka temperatura.

- im szersza jest doniczka, tym większą mamy możliwość utworzenia w niej kompozycji roślin o podobnych wymaganiach. Przykładem niech będą sukulenty o niewielkim systemie korzeniowym, które będą się dobrze czuły obok siebie w miejscu, które po podlaniu szybko oddaje nadmiar wilgoci przez dużą powierzchnię donicy.

- masywne i ciężkie donice, które dodatkowo są wysokie, przeznaczone są dla roślin, które osiągają spore rozmiary, na przykład dla palm. Z racji ich ciężaru wraz z naczyniem stosunkowo rzadko dokonujemy ich przenosin. Tak jak system korzeniowy azalii znalazł swoje odzwierciedlenie w nazwie wymienionych wyżej doniczek, tak samo jest z palmami. Naczynia „palmowe” są przystosowane do typu korzenia tego gatunku – korzenia palowego, który rozwija się, rosnąc w głęboko w dół. W donicach wyższych, ale o mniejszej średnicy, równie dobrze rozwijać się będą cytrusy i agawy – zarówno na nasłonecznionym tarasie i balkonie, jak i wewnątrz domu w czasie zimy.

- co do donic wiszących, szczególnie okazale prezentują się w nich kojarzące się ze słonecznym latem pelargonie i surfinie. Korzystnie będą w nich wyglądać również okazy roślin wiszących, takich jak passiflora. Odmianą donic wiszących są zapewniające przewiewność systemowi korzeniowemu koszyki, w których dobrze będzie się czuł wymieniony wyżej storczyk oraz niektóre gatunki paproci. W ich wypadku koniecznie zadbajmy o podstawkę, aby po sporadycznych zasileniach roślin w wodę, nie kapała ona na podłoże.

Porada eksperta: Doniczki i donice mają swoją wagę, co szczególnie warte jest uwzględnienia w przypadku naczyń wiszących, które tuż po zasileniu ich w wodę stają się znacznie cięższe. Z tego względu konieczne jest zapewnienie im stabilnego zamocowania zarówno w domu, jak i zewnątrz niego. Warto wykorzystać w tym celu trwałe i dające pewne umocowanie haki sufitowe.

 

Niezbędne do doniczek – podstawki i osłonki

Niektóre z roślin mają tak rozwinięty system korzeniowy, że niekorzystne jest dla nich nawadnianie od góry i zawilgocenie gleby, w której żyją. Konieczna jest w tym przypadku umieszczona u dołu naczynia z ziemią podstawka, z której czerpią tyle wilgoci, ile w danej chwili potrzebują. W innych sytuacjach podstawki spełniają praktyczną i dekoracyjną funkcję – zapobiegają kapaniu wody i – umiejętnie dobrane – stanowią dopełnienie lub przedłużenie kolorystyczne doniczki.

Innym elementem zdobiącym okazy kwiatów są osłonki na doniczki. Wykonane są z najróżniejszych materiałów – od plecionki ze sznurka, przez tworzywa sztuczne, aż do ceramiki i szkła. Rozmaitość barw i zdobień na ich powierzchniach sprawia, że z łatwością wybierzemy odpowiedni kolor i fakturę, która uzupełni jednocześnie i wygląd rośliny, i barwę jej najbliższego otoczenia.