Rodzaje i wybór wkrętarek

Rodzaje wkrętarek

1. Podstawowy podział wkrętarek – według sposobu zasilania

Wkrętarki akumulatorowe

Zalety: mogą posiadać sporą moc, a do tego są wygodne i mobilne. Nabywając sprzęt z wydajnym akumulatorem mamy pewność, że czas ładowania jest krótki, a bateria przez długi czas pozostaje sprawna.

Wady: słabsze modele akumulatorów mogą być mało wydajne i szybko się rozładowywać, a potem długo ładować. Wkrętarki akumulatorowe mogą mieć też dość niską prędkość obrotową.

Wkrętarki sieciowe

Zalety: większa moc i prędkość obrotowa niż w narzędziach akumulatorowych, stała prędkość i możliwość nieprzerwanej pracy. Mogą one zastępować niektóre wiertarki, są lżejsze od akumulatorowych.

Wady: ograniczona mobilność.

2. Zależnie od pełnionych funkcji wyróżniamy:

- wkrętarki, służące jedynie do wkręcania/rozkręcania oraz ewentualnie do szlifowania, czyszczenia powierzchni czy np. napędu małych pomp,

- wiertarko-wkrętarki, które mogą łączyć funkcje obu tych urządzeń.

3. W zależności od napięcia zasilającego wyróżniamy wkrętarki:

- o napięciu akumulatora do 10 V – urządzenia o niewielkiej mocy służą głównie do wkręcania, rozkręcania, co jest przydatne np. w przypadku mebli. Bywają też stosowane do wiercenia, choć jedynie w miękkich materiałach,

- o napięciu od 10 do 14 V – urządzenia o tej mocy oprócz tego że służą do wkręcania, mogą też być stosowane do wiercenia w różnych materiałach. Często pozwalają na wykorzystanie biegów zmieniających obroty (małe średnice – wysokie obroty, duże średnice – obroty niższe, ale większa moc),

- o napięciu 18 V i wyższym – są to wiertarko-wkrętarki, często wyposażone w mechanizm udarowy wykorzystywany do wiercenia np. w cegłach ceramicznych, bloczkach, betonie.

4. W zależności od mocy wyrażanej momentem obrotowym (mierzonej w niutonometrach Nm):

- wkrętarki z momentem obrotowym 4 do 12 Nm zazwyczaj są stosowane jedynie do wkręcania i rozkręcania,

- wkrętarki z momentem obrotowym 12 do 30 Nm mogą być stosowane do wykonywania prac przy obróbce drewna, płyt, a także w metalu,

- wkrętarka z momentem obrotowym 30 Nm i większym może być stosowana do dość ciężkich prac budowlanych – np. umiejscowienia wkrętów o długości ponad 10 cm, wiercenia dużej ilości otworów, także w metalu.

5. Wkrętarki akumulatorowe zależnie od rodzaju akumulatora, w jaki są wyposażone, dzielimy na:

- Wkrętarki z akumulatorem NiCd (niklowo-kadmowym), stosunkowo przestarzałym typem ogniwa zasilającego – jego pojemność to maksimum 2 Ah (amperogodziny). Urządzenia tego typu pozwolą przeprowadzać pracę bez przerw jedynie wtedy, gdy będziemy mieli zapasowy akumulator. Główną zaletą takich wkrętarek jest niewielka cena. Akumulator NiCd posiada tzw. pamięć ładowania, co oznacza, że musi zostać do końca wyładowany, żeby móc go zasilać ponownie. Przy nieprawidłowym i zbyt częstym ładowaniu pojemność akumulatora może ulec trwałemu ograniczeniu. Ładowanie trwa średnio od 3 do 5 godzin, a procesu tego nie powinno się przerywać. Modele z przyspieszonym ładowaniem (co trwa około 1 godzinę) narażone są na znaczne przyspieszenie zużycia akumulatora. Trwałość tego typu ogniwa przy pełnej sprawności sięga około 400 cykli ładowań.

- Wkrętarki z akumulatorem NiMH (niklowo-metalowo-wodorkowym) są najdroższe i dość rzadko spotykane. Różnice w porównaniu z innymi typami ogniw (np. NiCd) są takie, że te nie zawierają szkodliwych związków kadmu, są więc bardziej ekologiczne. Mają też większą pojemność – nawet do około 3 Ah oraz nie posiadają tzw. pamięci ładowania – nie muszą więc być całkowicie wyczerpane, by je ponownie ładować. Ich ładowanie trwa dłużej niż NiCd.

- Wkrętarki z akumulatorem Li-Ion (litowo-jonowym) są droższe od NiCd, ale też bardziej wydajne. Akumulator tego typu można w dowolnym momencie doładowywać, jego pojemność sięga 4 Ah. Jest on lekki, co wpływa na poprawę komfortu użytkowania wkrętarki. Jednak akumulatora Li-Ion nie można przegrzewać, a po zakończeniu ładowania należy poczekać aż całkowicie ostygnie, co zwykle trwa około 20 minut. Stosunkowo krótki jest tu także czas ładowania, bo od 15 do 60 minut. Niektóre akumulatory posiadają specjalne czujniki monitorujące poziom naładowania, sygnalizują one zbyt niską pojemność, przeciążenia czy przegrzanie.

6. Inne parametry:

- rozróżniamy także wkrętarki zależnie od mocy silnika. Producenci najczęściej podają moc, która jest wartością pobieraną przez urządzenie z sieci lub akumulatora, ale moc efektywna stanowi jedynie około 50 do 60% tej wartości, co nie zawsze jest wzmiankowane w specyfikacji urządzenia,

- różnice w prędkości obrotowej, która mierzona jest przy pracy urządzenia bez obciążenia. Średniej klasy wkrętarki osiągają od około 1,5 do 2 tys. obrotów na minutę. Im większe będą obroty, tym szybciej i łatwiej wkręcimy lub wykręcimy dany element. Warto pamiętać, że ta sama moc urządzeń nie musi oznaczać takich samych prędkości wkrętarek.

Wybór wkrętarki

1. Zasadniczym kryterium podczas wyboru wkrętarki powinien być sposób i częstotliwość korzystania z urządzenia. Słabszy i niezbyt kosztowny model najlepiej dobrać do drobnych, lekkich i sporadycznie wykonywanych prac domowych. Wybór powinien też zależeć od tego, z jakimi materiałami i typami powierzchni będziemy najczęściej pracować.

2. Sposób ładowania akumulatora wkrętarki. Może okazać się bardzo istotny z uwagi na długość i ciągłość przewidywanej przez nas pracy z urządzeniem. Do rozpatrzenia mamy 2 opcje ładowania:

- zwykłe - poprzez zasilaczdostarczający prąd o odpowiednim napięciu i natężeniu. Takie rozwiązania jest stosowane zwykle w najtańszych wkrętarkach z akumulatorami NiCd. Musimy wówczas bezwzględnie przestrzegać warunków, sposobu i zalecanego czasu ładowania. Inaczej bateria może utracić istotną część pojemności,

- ładowanie inteligentne, czyli za pomocą ładowarki wyposażonej w elektroniczne układy odpowiadające np. za odłączenia ładowania, gdy bateria jest już pełna. Potrafią one także znacznie skrócić proces ładowania akumulatora, nawet do 15 czy 60 minut. Mogą również posiadać system chłodzenia powietrzem.

3. Wyposażenie wkrętarki w tzw. przekładnię ślimakową, która umożliwia włączanie rożnych typów biegów pracy. Zastosowanie przekładni ślimakowej powoduje co prawda utratę około 65% prędkości obrotowej, ale zyskujemy dzięki temu większą siłę dokręcania (moment obrotowy). W większości modeli istnieje regulacja momentu obrotowego, jakim jest pokrętło z oznaczeniami cyfrowymi

4. Dodatkowe akcesoria do wkrętarki, w tym np. dodatkowy akumulator, różnorodne bity do wkręcania śrub, wkrętów (jedno- lub dwustronne, namagnesowane) czy też wiertła z przeznaczeniem do rożnych typów powierzchni – drewna, metalu, betonu.

5. Cena

Często od ceny zależy jakość, wydajność i żywotność danego urządzenia. Z wielkim uogólnieniem można dokonać podziału wkrętarek zależnie od ceny. Pamiętajmy jednak, że cena w dużej mierze może zależeć także od marki.

a) do 150 zł – tego typu wkrętarka zwykle jest zasilana akumulatorem NiCd. Dobrze się będzie nadawała do okazjonalnej, nietrudnej pracy, np. skręcania mebli. Podczas jej ładowania będziemy musieli przestrzegać podanego w instrukcji czasu ładowania (około 3-5 godzin), a także momentu jego rozpoczęcia (po pełnym wyczerpaniu). Moc wkrętarki dostępnej w tym przedziale zazwyczaj wynosi do 15 N/m,

b) od 150 do 250 zł – najczęściej będą to również wkrętarki z akumulatorem NiCd, ale już np. z inteligentną ładowarką. Czas ładowania może być wówczas krótszy i wynosić nawet do 60 min. Umieszczona na ładowarce świecąca czerwona dioda będzie oznaczać, że trwa ładowanie, a zielona – że się zakończyło. Jednak samego momentu rozpoczęcia ładowania powinniśmy dopilnować sami. Moc wkrętarki w tym przedziale cenowym – do około 30 Nm,

c) w cenie 250-500 zł możemy już nabyć wkrętarkę z akumulatorem Li-Ion oraz inteligentną ładowarką. Urządzenie tej klasy spełnić może wymagania nawet bardzo wymagających majsterkowiczów. Moc wkrętarki – od 20 do 45 Nm,

d) ponad 500 zł – będą to wkrętarki przeznaczone do bardzo częstego użytku i przy bardzo trudnych pracach, np. budowlanych. Prawie każda wkrętarka w tym przedziale cenowym będzie wyposażona w baterie Li-Ion, choć o rożnej pojemności. Im większa pojemność akumulatora – tym cena będzie wyższa.

Data publikacji: 18.12.2015