Okrywanie roślin na zimę – jak dobrać osłonę do gatunku rośliny?

Ochrona roślin przed mrozem – dlaczego jest konieczna?

W większości ogrodów znajdziemy rośliny, które nie są w pełni mrozoodporne – są to najczęściej gatunki pochodzące z cieplejszych niż nasza stref klimatycznych, a także niektóre młode okazy innych roślin. Ujemne temperatury i towarzyszące im dodatkowo mocne wiatry mogą być przyczyną ich przemarzania, co znacznie pogarsza kondycję roślin, a nawet może skutkować ich obumarciem. W przypadku roślin rosnących w gruncie jedynym sposobem pozwalającym im przetrwać jest odpowiednie zabezpieczenie ich przed warunkami atmosferycznymi panującymi w zimie. W tym celu wykorzystać możemy różnorodne materiały – od naturalnych po gotowe produkty i akcesoria. Oto jaki mamy wybór.

Materiały do okrywania roślin

Materiały do okrywania roślin na zimę dają nam wiele możliwości ich zabezpieczenia – począwszy od ochrony gleby przed przemarznięciem po ochronę części nadziemnych roślin (również przed przemarznięciem, ale też złamaniem). Co możemy wykorzystać w roli zimowej osłony dla roślin?

Gałązki iglaków – ułożona z nich warstwa zabezpieczająca zwana jest popularnie stroiszem. Nadają się do zabezpieczania roślin przed wiatrem i słońcem, zatrzymywania śniegu, ale również do przykrywania np. foliowych daszków, które w innym wypadku w słoneczne dni mocno by się nagrzewały. Stroisz jest jednym z materiałów organicznych, który wiosną możemy przenieść na kompost. Jego zaletą jest także fakt, że przepuszcza powietrze i jest niechętnie wybierany na zimowe schronienie dla gryzoni.

Czy wiesz, że…? Do zimowego zabezpieczania roślin za pomocą gałązek iglastych najlepiej nadają się części tych spośród drzew, które nie gubią na zimę igieł – należą do nich np. sosny, świerki i jodły.

Kora iglasta mieszana Sobex 80 l

Kora – kolejny z materiałów organicznych chętnie wykorzystywany do zabezpieczania roślin. Wyróżnia się dobrymi właściwościami izolacyjnymi, chroniąc podłoże przez przemarzaniem. Nadaje się zarówno do usypywania kopczyków, jak i ściółkowania – w zimie ułożona z niej warstwa powinna być dosyć gruba. Wiosną opóźni ona jednak nagrzewanie się podłoża, dlatego należy ją zmniejszyć do zaledwie 3-5 cm. Zaletą kory jest także fakt, że ulegając stopniowemu rozkładowi, przekształca się w próchnicę, polepszając w ten sposób żyzność gleby.

Trociny – wykorzystujemy je podobnie jak korę sosnową – równie skutecznie co ona zabezpiecza ziemię przez nagłymi zmianami temperatury czy utratą wilgoci. Wykonane z niej kopczyki należy jednak zabezpieczyć przed rozwiewaniem.

Liście – suche liście opadłe z ogrodowych drzew doskonale nadają się do osłony wrażliwych na mróz roślin, ale pod warunkiem, że nie są porażone żadnymi chorobami. Można rozsypać je na rabatach bądź wykorzystać do utworzenie kopców – należy jednak odpowiednio zabezpieczyć je przed rozwiewaniem przez wiatr. Okrycia z liści nie stosujmy w przypadku bylin wcześnie zaczynających wegetację, by podczas grabienia liści nie uszkodzić młodych pędów. Pamiętajmy także, że sterty liści stanowią zimowe schronienie dla jeży i gryzoni. Nie należy stosować ich także do osłony roślin zimozielonych, by nie spowodować rozwoju chorób.

Porada eksperta: Trociny bądź liście stosowane do okrywania roślin wrażliwych na mróz wymagają zabezpieczenia, które nie dopuści do ich rozwiewania przez wiatr. W tym celu możemy zastosować np. ażurowe kosze przykrywające kopczyki albo gałęzie, które obciążą materiał. Dobrze sprawdzą się także kartonowe pudła, które po zimie możemy wraz z liśćmi i trocinami wyrzucić na kompost.

Kompost ogrodniczy 50 l

Torf, kompost – do kopczykowania nadaje się także torf oraz kompost, które możemy zastąpić zwykłą ziemią ogrodową.

Mata słomiana – słoma, maty słomiane i trzcinowe wyróżniają się tym, że są przewiewne i nie gniją, dzięki czemu posłużą nam przez wiele lat. Wykorzystuje się je do okrywania nadziemnych części roślin – owijania ich bądź tworzenia parawanów.

Agrotkanina P17 1,6 x 10 m biała

Tektura falista – nadaje się szczególnie do owijania pni drzewek, ale niestety jest nietrwała i szybko ulega zawilgoceniu. Skutecznie zabezpiecza rośliny przez mrozem, ale jednocześnie nie przepuszcza światła. Do osłony roślin wykorzystać możemy także kartonowe pudła w połączeniu z korą, liśćmi bądź trocinami.

Agrowłóknina, agrotkanina – materiały te są lekkie, przewiewne, trwałe i nie nagrzewają się w słońcu. Dobrze chronią rośliny przez zimnym wiatrem, a także niskimi temperaturami (szczególnie, jeśli zastosujemy podwójną warstwę materiału). Okrycie z agrowłókniny wymaga użycia sznurka, który podtrzyma materiał na miejscu przez całą zimę, bądź szpilek, jeśli rozkładamy materiał na podłożu.

Porada eksperta: Do okrywania roślin na zimę nadaje się wyłącznie agrowłóknina biała, która nie ulega nagrzewaniu i przepuszcza rozproszone promienie słoneczne. Czarna agrowłóknina ma odmienne właściwości – nie przepuszcza światła i nagrzewa się w słońcu, co mogłoby spowodować przedwczesne rozpoczęcie przez rośliny okresu wegetacyjnego.

Kaptur ochronny – to biała agrowłóknina w formie gotowego do użycia produktu, który nakłada się bezpośrednio na roślinę. Kaptury takie pełnią tę samą funkcję co agrotkaniny i dostępne są w wielu różnych rozmiarach.

Juta, worek jutowy – tkanina jutowa i wykonane z niej worki to materiały pochodzenia naturalnego, które chronią rośliny przed zimnem, a jednocześnie zapewniają im dostęp do powierza. Są materiałami trwałymi, wielokrotnego użytku.

Folia – folia nie jest materiałem powszechnie stosowanym do okrywania roślin, jednak w wyjątkowych przypadkach możemy jej użyć. Bezwzględnie konieczne jest w tym przypadku zastosowanie folii przezroczystej i osadzenie jej na stelażu wykonanym dookoła rośliny – taka osłona nie może bowiem zbyt szczelnie otaczać rośliny, bo doprowadziłoby to do jej zaparzenia.

Czy wiesz, że…? Na rynku znajdziemy także produkty zwane osłonkami sadowniczymi wykonywanymi m.in. z siatek z tworzywa sztucznego. Ich zadaniem jest przede wszystkim ochrona drzew owocowych i innych przed gryzoniami oraz sarnami, ale mogą one także stanowić zabezpieczenie prze silnym wiatrem oraz mrozem.

Rośliny wrażliwe na mróz – jakie osłony wybrać?

Poniżej prezentujemy gatunki roślin wymagające okrycia na zimę i podpowiadamy, jakie osłony sprawdzą się w ich przypadku.

Hortensja w odmianie doniczka C 4

Róże – o tym, jak zabezpieczyć róże na zimę, pisaliśmy w tym miejscu. Tutaj dopowiedzmy, że róże wymagają zabezpieczenia zarówno bryły korzeniowej, jak i części nadziemnej, co jest szczególnie ważne w przypadku róż piennych. Podstawę rośliny ochronimy poprzez usypanie wokół niej kopczyka o wysokości ok. 30 cm – posłuży nam do tego ziemia lub np. kora. Koronę róż piennych przyginamy natomiast do ziemi, mocujemy i również przysypujemy ziemią, kompostem lub korą.

Hortensje – są narażone na przemarzanie szczególnie w rejonach, w których panują mroźne zimy. Również one wymagają podsypania odpowiednim materiałem organicznym, np. korą. Ich nadziemne części należy z kolei owinąć białą agrowłókniną, słomą bądź jutą, związując okrycie u dołu rośliny.

Azalie, rododendrony – wymagają usypania kopczyka z kory, który nie tylko ograniczy utratę wilgoci, ale też ochroni system korzeniowy przed przemarznięciem. Do okrycia nadziemnych pędów zastosujmy agrowłókninę lub gotowe kaptury – będą tego wymagały szczególnie rośliny posadzone na stanowiskach dobrze nasłonecznionych.

Uwaga! W przypadku hortensji i rododendronów osłony wymagają całe pędy, aż po ich wierzchołki. Te gatunki roślin zawiązują pąki latem, więc w obu przypadkach konieczne jest dokładne ich przykrycie.

Lawenda – aby zabezpieczyć lawendę przed zimą, jej podstawę przysypujemy np. torfem, ziemią ogrodową lub korą. Nadziemne pędy przykrywamy gałązkami iglastymi, agrowłókniną albo słomą.

Wrzosy i wrzośce – do ich okrycia najlepiej zastosować stroisz, czyli gałązki iglaste, ale sprawdzi się także juta bądź agrowłóknina, które trzeba będzie przymocować do ziemi.

Rośliny cebulowe kwitnące wiosną – zimujące w ziemi cebule kwiatów wymagają ściółkowania. W miejscach, w których się znajdują, na podłożu rozsypujemy grubą warstwę suchych liści, kory, trocin, torfu lub gałązek.

Iglaki – zimozielone iglaki, choć w większości dobrze znoszą niskie temperatury, również warto okryć – ochroni je to przed utratą wilgoci na skutek działania słońca i wiatru. Do okrywania niektórych cyprysików, żywotników czy cedru warto zastosować agrowłókninę, gotowe kaptury lub słomiane chochoły.

Kaptur ochronny mały 3 sztuki

Trawy ozdobne (np. miskanty, trawa pampasowa) – niektóre gatunki traw uprawianych w naszym kraju mogą przemarzać zimą – szczególnym wyzwaniem może okazać się zimowanie trawy pampasowej. Zabezpieczenie kęp przed zimą polega na usypaniu kopczyka u ich podstawy, a także związaniu uschniętych liści (z tego powodu nie należy ścinać ich jesienią), co pozwoli na ocieplenie środka kępy, z którego wiosną roślina wypuści świeże źdźbła.

Magnolie – magnolie wymagają okrycia szczególnie w młodym wieku – niezbędne jest usypanie kopczyka wokół ich pnia. Do tego celu wybierzmy jeden z wyżej wymienionych materiałów, np. korę, trociny lub ziemię.

Pnącza (np. powojniki, wisterie, miliny amerykańskie) – w pierwszej kolejności zabezpieczamy ich podstawy kopczykami lub stroiszem. Części nadziemne, szczególnie w przypadku młodych okazów glicynii i milinów, osłaniamy przy użyciu mat słomianych albo agrowłókniny.

Drzewa owocowe (np. morele, czereśnie, brzoskwinie, grusze) – drzewa owocowe wymagają zabezpieczenia szczególnie wtedy, gdy dopiero je posadziliśmy. Podstawy drzew obsypujemy kopczykami wykonanymi z ziemi, a także osłaniamy specjalnymi osłonkami. Dobrą ochroną przed mrozem będą też słomiane maty lub tektura falista. Korony drzew owijamy agrowłókniną bądź zakładamy na nie kaptury.

Do innych roślin wymagających zabezpieczenia przed mrozem należą np. klon palmowy, ketmia, winorośle, bukszpany, laurowiśnie czy ostrokrzewy. Ochronimy je tak samo jak inne rośliny i przy użyciu wymienionych wyżej materiałów. Pamiętajmy też o zabezpieczeniu na zimę roślin doniczkowych.

 

Data publikacji: 09.11.2016