Segragacja odpadów

Segregacja odpadów na pięć frakcji jest jednolita i obowiązkowa w całej Polsce! Dowiedz się jak prawidłowo segregować odpady i dlaczego jest to ważne. Poznaj zasady segregacji!

Segregacja odpadów jest istotna, nie tylko ze względu na wyznaczone nam normy czy obowiązujące prawo. To przede wszystkim nasz obowiązek. Wzrastający konsumpcjonizm skutkuje coraz większymi ilościami odpadów lądującymi na naszych wysypiskach. Chroniąc środowisko naturalne musimy zatroszczyć się o dokładne sortowanie śmieci, tak aby późniejsze odzyskiwanie surowców było możliwe. To jedyny sposób, aby zapobiec przepełnianiu się składowisk przy jednoczesnym ograniczeniu zużycia surowców naturalnych.

System segregacji odpadów na 5 frakcji został wprowadzony Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2017/19/1. Jednolity System Segregacji Odpadów (JSSO) jest wdrażany od 1 lipca 2017 roku, a od 1 stycznia 2020 roku obowiązuje na terenie całego kraju. 

„§ 3. Selektywnie zbiera się:

1. papier;
2. szkło;
3. metale;
4. tworzywa sztuczne; (Frakcje odpadów, o których mowa w § 3 pkt 3 i 4, w skład których wchodzą odpady metali, w tym odpady opakowaniowe z metali, odpady tworzyw sztucznych, w tym odpady opakowaniowe tworzyw sztucznych, oraz odpady opakowaniowe wielomateriałowe, zbiera się w pojemnikach koloru żółtego oznaczonych napisem „Metale i tworzywa sztuczne”)
5. odpady ulegające biodegradacji, ze szczególnym uwzględnieniem bioodpadów.”

…trochę o ekologii

Właściwe gospodarowanie odpadami to dla nas nie tylko obowiązek, ale także korzyść, ponieważ przyczynia się do poprawy stanu środowiska naturalnego. Przeciętnie człowiek w ciągu roku produkuje ok. 350 kg śmieci, w Polsce wskaźnik ten wynosi średnio 300 kg na osobę.Zdecydowana większość produktów, których używamy w życiu codziennym wykonana jest z kilku, podstawowych materiałów: plastiku, szkła, aluminium, papieru lub innych metali. Wszystkie te tworzywa możemy ponownie wykorzystać. Odpad wrzucony do odpowiedniego pojemnika staje się dla nas surowcem, który stanowi bazę do produkcji kolejnych przedmiotów. Dlatego tak ważna jest znajomość zasad segregacji i stosowanie ich w swoich domach i mieszkaniach.

Na tej podstawowej regule opiera się idea gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ), czyli systemu minimalizującego zużycie surowców i produkcję odpadów. Jego głównym założeniem jest dążenie do wykorzystania odpadów z jednych procesów, jako surowców w innych, czyli stworzenie tzw. zamkniętej pętli.

Co daje nam system 5 frakcji? Pozwala uzyskać najbardziej pełnowartościowe surowce do ponownego przetworzenia. Są nimi papier, szkło, tworzywa sztuczne wraz z metalami, a także odpady biodegradowalne. Każda z nich jest poddawana innemu procesowi tworząc materiał do dalszego wykorzystania, o czym kilka zdań poniżej. 

Papier - biorąc pod uwagę obecne zapotrzebowanie na papier, trudno byłoby go wytworzyć wyłącznie z surowca pierwotnego. Światowa produkcja papieru w ciągu roku wynosi ponad 318 mln ton. Dzięki recyklingowi oszczędzamy drzewa, energię i wodę. Materiał uzyskany w procesie recyklingu jest czystą masą papierniczą, która po wybieleniu może być wykorzystana do produkcji kolejnych produktów. 1 tona papieru z makulatury pozwala nam zaoszczędzić 17 drzew. 

Szkło podlega recyklingowi w 100%– można je przetwarzać nieskończoną ilość razy. Szkło z recyklingu może być składnikiem zestawu szklarskiego w procesie wytwarzania kolejnych produktów, np. szkła opakowaniowego. Co jeszcze możemy wyprodukować? Włókno izolacyjne, szkło piankowe, grys czy dodatki do mas i szkliw ceramicznych. Wprowadzenie jednej szklanej butelki do ponownego obiegu pozwala nam ograniczyć zużycie energii równe 4 godzinnej pracy 100 watowej żarówki!

Tworzywa sztuczne mogą być przez nas dwojako wykorzystane – jako wysokokaloryczne źródło energii lub surowiec wtórny. Plastik może być przetworzony w procesie recyklingu mechanicznego (materiałowego), w wyniku którego powstaje recyklat lub regranulat do produkcji kolejnych produktów, bądź recyklingu chemicznego (surowcowego), w którym odzyskuje się wartościowe związki, mające później zastosowanie jako paliwo w przemyśle czy energetyce. W zależności od rodzaju tworzywa sztucznego mogą z niego powstawać włókna np. do polarów lub wypełniania poduszek, części samochodowe, klosze do lamp, rury, kanistry do paliw, folie opakowanie a nawet wieszaki do ubrań.

Metale wrzucamy do tego samego pojemnika co tworzywa sztuczne. Recykling aluminium pozwala ograniczyć zanieczyszczenie powietrza o 95%, wody o 97%, a energii o 95% w porównaniu do produkcji z surowca pierwotnego! Co za tym idzie, mamy możliwość znacznego zmniejszenia kosztów produkcji. Stal i aluminium może być przetwarzana nieskończoną ilość razy. Oba te materiały mogą stanowić bazę do ponownej produkcji zużytych przez nas przedmiotów lub opakowań. 

Opakowania wielomateriałowe są to opakowania składające się z co najmniej dwóch, różnych, materiałów, których nie jesteśmy w stanie rozdzielić mechanicznie. Przykłady takich produktów, to między innymi kartony po sokach czy mleku. Wszystkie z nich powiny trafić do żółtego pojemnika z frakcją "Metale i tworzywa sztuczne". Opakowania te składają się w ok. 80% z papieru oraz tworzywa sztucznego i aluminium. Aglomeraty pozyskany w procesie odzyskiwania tych surowców można wykorzystać jako np. do produkcji długopisów czy płyt meblowych. 

Odpady biodegradowalne (BIO) stanowią około połowę wszystkich odpadów w naszych pojemnikach.Z tego powodu bardzo ważne jest zmniejszenie ich masy, co dodatkowo pozwala nam uzyskać np. żyzne nawozy.Odpowiednio zebrana frakcja BIOzostaje poddana procesowi kompostowania, czyli naturalnemu rozkładowi materii organicznej przy pomocy mikroorganizmów. 

…trochę o praktyce, czyli jak segregować?

Jak to wygląda w praktyce, czyli co wrzucamy, czego nie, a przede wszystkim - do jakiego kosza?

Wrzucamy:

• odkręcone i zgniecione plastikowe butelki po napojach
• nakrętki, o ile nie zbieramy ich osobno w ramach akcji dobroczynnych
• plastikowe opakowania po produktach spożywczych
• opakowania wielomateriałowe (np. kartony po mleku i sokach)
• opakowania po środkach czystości (np. proszkach do prania), kosmetykach (np. szamponach, paście do zębów) itp.
• plastikowe torby, worki, reklamówki, inne folie
• aluminiowe puszki po napojach i sokach
• puszki po konserwach
• folię aluminiową
• metale kolorowe
• kapsle, zakrętki od słoików

Nie wrzucamy:

• butelek i pojemników z zawartością (przed wyrzuceniem należy je opróżnić, ale nie trzeba ich myć)
• plastikowych zabawek
• opakowań po lekach i zużytych artykułów medycznych
• opakowań po olejach silnikowych
• części samochodowych
• zużytych baterii i akumulatorów
• puszek i pojemników po farbach i lakierach
• zużytego sprzętu elektronicznego i AGD

Wrzucamy:

• opakowania z papieru, karton, tekturę (także falistą)
• katalogi, ulotki, prospekty
• gazety i czasopisma
• papier szkolny i biurowy, zadrukowane kartki
• zeszyty i książki
• papier pakowy
• torby i worki papierowe

Nie wrzucamy:

• ręczników papierowych i zużytych chusteczek higienicznych
• papieru lakierowanego i powleczonego folią
• papieru zatłuszczonego lub mocno zabrudzonego
• kartonów po mleku i napojach
• papierowych worków po nawozach, cemencie i innych materiałach budowlanych
• tapet
• pieluch jednorazowych i innych materiałów higienicznych
• zatłuszczonych jednorazowych opakowań z papieru i naczyń jednorazowych
• ubrań

Wrzucamy:

• butelki i słoiki po napojach i żywności (w tym butelki po napojach alkoholowych i olejach roślinnych)
• szklane opakowania po kosmetykach (jeżeli nie są wykonane z trwale połączonych kilku surowców)

Nie wrzucamy:

• ceramiki, doniczek, porcelany, fajansu, kryształów
• szkła okularowego
• szkła żaroodpornego
• zniczy z zawartością wosku
• żarówek i świetlówek
• reflektorów
• opakowań po lekach, rozpuszczalnikach, olejach silnikowych
• luster
• szyb okiennych i zbrojonych
• monitorów i lamp telewizyjnych
• termometrów i strzykawek

Wrzucamy:

• odpadki warzywne i owocowe (w tym obierki itp.)
• gałęzie drzew i krzewów
• skoszoną trawę, liście, kwiaty
• trociny i korę drzew
• niezaimpregnowane drewno
• resztki jedzenia

Nie wrzucamy:

• kości zwierząt
• oleju jadalnego
• odchodów zwierząt
• popiołu z węgla kamiennego
• leków
• drewna impregnowanego
• płyt wiórowych i pilśniowych MDF
• ziemi i kamieni
• innych odpadów komunalnych (w tym niebezpiecznych)

Do pojemnika z odpadami zmieszanymi należy wrzucać wszystko to, czego nie można odzyskać w procesie recyklingu, z wyłączeniem odpadów niebezpiecznych.

O czym warto pamiętać? 

1. Wszystkie opakowania przed wyrzuceniem należy opróżnić, ale nie powinno się ich myć.
2. Minimalizuj wielkość odpadów - pamiętaj o składaniu kartonów czy zgniataniu plastikowych butelek.
3. Nie segregujemy opakowań zatłuszczonych lub bardzo zabrudzonych, dotyczy przede wszystkim opakowań papierowych
4. Nie mieszamy ze sobą szkła opakowaniowego (frakcja SZKŁO) ze szkłem gospodarczym, kuchennym, które powinno trafić do odpadów zmieszanych.
5. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEE), baterie i akumulatory zbieramy osobno. Tego typu sprzęty możemy oddać do PSZOK (Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów) lub wziąć udział w akcjach edukacyjnych np. w Castoramie.
6. Niewykorzystane i przeterminowe leki należy oddać do punktów aptecznych.
7. Odpady wielkogabarytowe, budowlane i rozbiórkowe powinny zostać dostarczone do PSZOK.