Narzynka do gwintowania prętów – co warto o niej wiedzieć?

Na czym polega gwintowanie narzynką?

Narzynka jest okrągłym, wieloostrzowym narzędziem. Przypomina klasyczną nakrętkę – zarówno pod względem wyglądu, jak i sposobu używania. Jej stosowanie polega na nakręceniu na wybrany przedmiot. W jaki sposób powstaje gwintowanie? Aby wykonać gwintowanie, narzynkę umieszczamy w specjalnym uchwycie, a pręt unieruchamiamy, na przykład za pomocą imadła. Następnie ręcznie przekręcamy kilkakrotnie uchwyt z narzynką. Po wewnętrznej stronie elementu znajdują się zintegrowane ostrza, które tworzą nacięcia. Pierwszy ząb wykonany jest jako prowadnik, aby ułatwić zagłębienie się w materiał. Narzynkę wykorzystamy również do naprawienia gotowych gwintów, które zostały nieprawidłowo wykonane lub uszkodzone. 

Jakie są rodzaje narzynek?

Biorąc pod uwagę konstrukcję oraz zakres zastosowania narzynek, można je podzielić na następujące rodzaje:

- narzynki automatyczno-dzwonowe – posiadają lekko wsuniętą część skrawającą, dzięki czemu mogą gwintować w głębszych miejscach. Przeznaczone do stosowania z tokarkami;

- narzynki okrągłe – najbardziej uniwersalne rozwiązanie, które sprawdza się zarówno w przypadku gwintowania ręcznego, jak i maszynowego. Można też nimi obrabiać różne materiały.

Pod względem zastosowania do różnych materiałów możemy wyróżnić kilka rodzajów narzynek:

- narzynki do gwintów metrycznych;

- narzynki do gwintów rurowych;

- narzynki do gwintów calowych;

- narzynki do gwintów trapezowych.

Rozmiary narzynek 

Narzynki występują w różnych rozmiarach, których oznaczenie składa się z litery M oraz cyfry – im wyższa, tym większe narzędzie. Najczęściej używane są modele M2 oraz M6, choć możemy też spotkać się z narzynkami większymi, takimi jak np. M20 czy M30.

Osobną kategorię stanowią także gwintownice do rur. Jest to odmiana narzynki stosowana w pracach hydraulicznych. Występują gwintownice do rur ręczne oraz elektryczne z wymiennymi głowicami. 

Jak wybrać narzynkę do gwintowania?

Akcesoria do wiertarki powinny cechować się dużą wytrzymałością. Dlatego też kluczową kwestią podczas wybierania narzynki do gwintowania jest materiał jej wykonania. Podczas wykonywania gwintu metal poddawany jest silnemu tarciu, co może przyczyniać się do tępienia mniej odpornego materiału. Z tego powodu warto zwrócić uwagę na wysokiej klasy odporność narzędzia, na które się zdecydujemy. Najczęściej wykorzystuje się do produkcji narzynek następujące rodzaje stali:

- stal stopowa narzędziowa – dzięki wzbogaceniu cząsteczki chromu, wanadu lub kobaltu cechuje ją twardość. Wykonane z niej narzynki można wykorzystywać do obróbki różnych metali;

- stal węglowa WS – używana najczęściej podczas obróbki lżejszych metali;

- stal szybkotnąca HSS – jest wyjątkowo trwała i odporna na uszkodzenia mechaniczne, dlatego też wykorzystuje się ją do gwintowania szczególnie twardych materiałów;

-stal wolframowa – czterokrotnie twardsza od tytanu i dwa razy twardsza od stali. Nie tępi się nawet podczas pracy przy wysokich temperaturach.

Jeśli zależy nam na tym, by narzynka służyła w dobrym stanie przez długi czas, powinniśmy sięgnąć po produkt oznaczony jako wzmocniony. Tego rodzaju narzędzia przechodzą proces hartowania w oleju, co nadaje im odporność na działanie wysokiej temperatury oraz na ścieranie.

Ważna jest także liczba otworów wiórowych, które służą do odprowadzania zwiercin powstałych podczas gwintowania. Aby zadbać o optymalne użytkowanie, wybierzmy narzędzie posiadające nie mniej niż trzy otwory, choć im ich więcej, tym lepiej – wióry zostaną odprowadzone szybciej i nie będą zapychać narzędzia. W efekcie używanie narzynki będzie płynniejsze, a gotowy gwint precyzyjniejszy. Przy zakupie narzynki ważne jest również dobranie odpowiedniego uchwytu, który zapewni jej stabilizację i pozwoli wyciąć równy otwór.