Jak rozpoznać łatę?

Ten rodzaj drewnianego materiału budowlanego na pierwszy rzut oka przypomina kantówkę (inaczej nazywaną krawędziakiem) – to również listwa o przekroju kwadratowym bądź prostokątnym. Jednak belka ta różni się od niej kilkoma własnościami. Oto, czym łata różni się od kantówki:

- jest zazwyczaj mniejsza w przekroju, może być jednak (choć nie musi) znacznie dłuższa,

- jej przekrój jest bardziej zbliżony do kwadratu i podczas, gdy kantówka może bardziej przypominać deskę, łata będzie częściej przyjmować kształt grubej listwy,

- w odróżnieniu od kantówek struganych, łata heblowana często zostaje również poddana impregnacji ciśnieniowej, która sprawia, że materiał nabiera zielonego koloru. Można je jednak również znaleźć surowe i nieobrobione – są to łaty niestrugane, zazwyczaj nieco tańsze od kantówek.

Czy wiesz, że…?

Łaty wzięły swoją nazwę od niemieckiego słowa Latte, oznaczającego deskę. Mianem tym określa się także aluminiową listwę, która służy do wyrównywania tynku czy cementowej posadzki.

Łaty, podobnie jak inne krawędziaki, są zazwyczaj wykonane z drewna iglastego – sosnowego lub świerkowego.

Rodzaje łat – co należy wiedzieć?

Ten typ drewnianych listew ma zazwyczaj przekrój rzędu:

- od 3 x 3 cm do 9 x 9 cm,

- od 3 x 5 cm do 7 x 15 cm.

Zdarzają się jednak łaty o mniejszym przekroju, np. 1 x 3 cm.

Jeśli chodzi o ich długość, oscyluje ona między 2 a 5 metrami. Łaty zwyczajowo dzielimy na:

- impregnowane – fabrycznie zabezpieczone metodą ciśnieniową, dzięki której mogą być zastosowane jako elementy drewnianych konstrukcji stawianych na zewnątrz;

- strugane – wyheblowane, czyli poddane wygładzaniu, odznaczające się gładką strukturą i zwiększoną ognioodpornością;

- niestrugane i nieimpregnowane – zupełnie surowe deski, które mogą zostać wykorzystane w takim stanie bądź powinny być poddane dalszej, zależącej od naszych preferencji, obróbce.

Zastosowanie łat ze względu na ich rodzaje

Łaty niestrugane – zazwyczaj niepoddane żadnej obróbce są listwami drewnianymi, które możemy wykorzystać na etapach wykończeniowych. Stosujemy ją tam, gdzie nie będzie narażona na wilgoć czy szkodniki. Trudno wykorzystać ją również do tworzenia elementów, z którymi mamy mieć styczność, ponieważ jej powierzchnia jest chropowata i łatwa do zabrudzenia.

Łaty impregnowane – tego rodzaju drewno może być wykorzystane do wznoszenia konstrukcji – również na zewnątrz. Dzięki zabezpieczeniu przed wpływem wilgoci, a więc pleśnią i grzybami, takie deski odpowiednie są do użycia w miejscach narażonych na trudne warunki atmosferyczne.

Łaty strugane – doskonałe do wykańczania wnętrz i budowania konstrukcji, mających prezentować się estetycznie – antresoli, ławek, ram łóżek.

Zazwyczaj łaty wykorzystywane są do konstrukcji dachowych i tworzenia więźby dachowej.