Klucze dynamometryczne – przegląd dostępnych rodzajów
Klucz dynamometryczny jest narzędziem służącym do precyzyjnego dokręcania różnych śrub przy użyciu właściwego dla nich momentu obrotowego. Najczęściej spotyka się go w warsztatach samochodowych, gdzie jest nieoceniony podczas zmiany kół. Jeśli chcemy zakupić takie narzędzie do przydomowego garażu, zapoznajmy się najpierw z dostępnymi rodzajami – oto możliwości, spośród których możemy wybierać!
Główny podział kluczy dynamometrycznych
Chcąc podzielić klucze dynamometryczne, powinniśmy wziąć pod uwagę przede wszystkim mechanizm ich działania. W tej sytuacji wyróżniamy następujące rodzaje:
- klucz dynamometryczny elektroniczny – pomiaru dokonuje tensometr połączony z drążkiem skrętnym. O przekroczeniu ustalonej wartości momentu obrotowego poinformuje nas sygnał dźwiękowy;
Porada eksperta
Niektóre modele elektronicznych kluczy dynamometrycznych posiadają też funkcję automatycznego chowania zapadek w momencie, gdy śruba zostanie maksymalnie dokręcona – zapobiega to jej przekręceniu.
- klucz dynamometryczny sprzęgłowy – blokada produktu po przekroczeniu wybranej wartości sprawia, że narzędzie „prześlizguje się” po śrubie, zapobiegając przekręceniu;
- klucz dynamometryczny wyzwalany – jego działanie polega na „wyzwalaniu się” przez ruch kołowy. Po osiągnięciu wybranego momentu dokręcania usłyszymy charakterystyczny odgłos;
- klucz dynamometryczny łamany – przed przekręceniem śruby lub nakrętki chroni specjalny zawias. W momencie osiągnięcia zadanego momentu obrotowego, przód narzędzia pochyli się o około 20°. Po zdjęciu ze śruby powróci do swojego pierwotnego kształtu;
- klucz dynamometryczny wskazówkowy – najbardziej klasyczne rozwiązanie. Urządzenie ma zintegrowaną tarczę ze wskazówką, która powoli wychyla się podczas dokręcania – ze znajdującej się na tarczy skali odczytamy aktualny moment obrotowy i przerwiemy pracę w odpowiednim momencie;
- klucz dynamometryczny mechaniczny – zwany także klikowym. Posiada zintegrowaną sprężynę, która ulega wygięciu podczas dokręcania. W przypadku przekroczenia momentu obrotowego, zapadka blokuje ją i słychać charakterystyczne kliknięcie;
- klucz dynamometryczny wychylny – opór śruby podczas dokręcania sprawia, że wskaźnik na narzędziu zaczyna się wychylać. Porównując go z dołączoną skalą, ocenimy, jaka jest aktualny moment dokręcający.
Klasyfikacja kluczy dynamometrycznych ze względu na zastosowanie
Kategoryzując klucze dynamometryczne, możemy także kierować się ich zastosowaniem. W takiej sytuacji dzielimy je na:
- klucz dynamometryczny do kół – w tej sytuacji potrzebujemy większego momentu obrotowego – od 40 do nawet 200 Nm. Możemy skorzystać z niemalże każdego rodzaju narzędzia, jednak szczególnie poleca się do tego modele elektroniczne oraz wskazówkowe;
- klucz dynamometryczny do roweru – śruby rowerowe są delikatne, nie wymagają więc dużej siły podczas dokręcania. Najlepiej sprawdzają się tu modele łamane z momentem obrotowym mieszczącym się w przedziale 0-20 Nm;
- klucz dynamometryczny do silnika – z dokręcaniem śrub w silniku samochodu poradzą sobie klucze sprzęgłowe z zakresem pracy do 30 Nm;
- klucz dynamometryczny do świec i innych drobnych elementów – niewielkie elementy wymagają precyzyjnego przykręcania „z wyczuciem”. Sięgnijmy tu po narzędzie mechaniczne, którego moment obrotowy wynosi 0-20 Nm.
Więcej informacji o tym, jak używać klucza dynamometrycznego, znajdziemy w tym artykule.