Kiła kapusty – objawy, zapobieganie, zwalczanie

Kiła kapusty – charakterystyka

Kiła kapusty, znana również jako pierścieniowa zgnilizna kapusty, to choroba roślin atakująca przede wszystkim warzywa z rodziny kapustowatych, takie jak brokuły, kalarepa, brukselka czy kapusta. Wywoływana jest przez grzyby z rodzaju Plasmodiophora, w szczególności przez Plasmodiophora brassicae.

Charakteryzuje się powstawaniem guzków i deformacji na korzeniach, które przypominają guzy nowotworowe. Zainfekowane rośliny wykazują też objawy takie jak mniejsze, słabiej rozwinięte główki, opóźniony wzrost czy żółknięcie liści.

Symptomy kiły kapusty są dość charakterystyczne i zauważalne gołym okiem. Na początkowym etapie choroby korzenie zaczynają pęcznieć, tworząc nieregularne, kuliste guzy. Z czasem guzki te pękają, a roślina słabnie, co może skutkować jej zamieraniem. Na liściach roślin może pojawić się żółknięcie, a następnie brunatnienie.

Choroba ta występuje na całym świecie, zwłaszcza w obszarach o wilgotnym klimacie, gdzie panują sprzyjające jej rozwojowi warunki. Kiła kapusty jest szczególnie niszczycielska w okolicach, gdzie uprawa kapusty i innych warzyw z tej rodziny jest intensywna, a rotacja upraw nie jest stosowana lub jest ograniczona.

Grzyby przenoszone są przez wodę, narzędzia rolnicze i przez niektóre gatunki owadów. Rozprzestrzenianiu choroby sprzyja także uprawa na zarażonej glebie bez odpowiedniej dezynfekcji.

Opanowanie kiły kapusty wiąże się z zastosowaniem odpowiedniej rotacji upraw, która powinna wynosić minimum 4 lata dla danej działki. Stosuje się też metody biologiczne i chemiczne, takie jak zaprawianie nasion i dezynfekcja gleby. Ważne jest również unikanie sadzenia kapustowatych w miejscach, gdzie choroba wystąpiła w przeszłości, oraz stosowanie certyfikowanego, zdrowego materiału siewnego. 

Kiła kapusty – zapobieganie

Kiła kapusty to poważna choroba roślin krzyżowych, wywoływana przez grzyba Plasmodiophora brassicae, która może powodować znaczące straty w uprawie. Aby uniknąć infekcji, istotne jest wdrożenie odpowiednich metod zapobiegania.

Praktyki sadownicze i ogrodnicze

Jednym z kluczowych działań jest utrzymanie dobrej higieny na polu. Należy unikać sadzenia roślin krzyżowych, jak kapusta, brokuły czy kalafior, w tym samym miejscu bądź jego bezpośrednim sąsiedztwie co najmniej przez cztery lata (zasada zmianowania). Regularne odkażanie narzędzi ogrodniczych oraz maszyn może pomóc w ograniczeniu rozprzestrzeniania się patogenu. Ponadto należy usuwać i niszczyć porażone rośliny, by ograniczyć źródło infekcji.

Wybór odmian odpornych

Selekcja odpowiednich odmian ma ogromne znaczenie. Warto szukać i używać odmian, które są odporne bądź mniej podatne na kiłę kapusty. Używanie atestowanego materiału siewnego nadaje dodatkową ochronę przed chorobami.

Zalecenia dotyczące upraw

Właściwe warunki glebowe to również aspekt prewencyjny. Należy unikać zakwaszenia gleby, gdyż kiła kapusty lepiej rozwija się w kwaśnym środowisku. Wapnowanie może być pomocne w neutralizacji pH gleby.

Równie ważny jest odpowiedni drenaż pola oraz unikanie nadmiernej wilgoci, która sprzyja rozwojowi choroby. Zapewnienie odpowiedniego rozstawu między roślinami jest ważne dla dobrej wentylacji przestrzeni, która nie sprzyja gromadzeniu się wilgoci.

Regularne kontrolowanie upraw pozwala na wczesne wykrycie objawów kiły, takich jak spuchnięcia na korzeniach, i szybką reakcję przed rozprzestrzenieniem się choroby.

Stosując te metody, można nie tylko zmniejszyć ryzyko wystąpienia kiły kapusty, ale też poprawić ogólny stan zdrowotny uprawianych roślin.

Kiła kapusty – zwalczanie

Jeżeli pomimo działań prewencyjnych dojdzie do rozwoju kiły kapusty, konieczne jest podjęcie dodatkowych kroków. Odpowiednie metody leczenia są kluczowe dla utrzymania zdrowia upraw.

Środki chemiczne

W przypadku wykrycia kiły kapusty stosuje się fungicydy zawierające aktywne substancje, np. mankozeb. Należy je aplikować zgodnie z zaleceniami producenta i przestrzegając zasad ochrony środowiska, tak by zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia gleby i wód. Ważna jest rotacja środków ochrony roślin, aby unikać budowania odporności przez patogen.

Metody biologiczne

Kontrolę choroby można wspierać poprzez wprowadzenie do upraw antagonistycznych mikroorganizmów, które hamują rozwój patogenu. Stosuje się np. szczepy bakterii z rodzajów Bacillus czy Pseudomonas, które wykazują działanie biofungicydowe.

Metody fizyczne

Zaleca się usuwanie i niszczenie zainfekowanych części roślin oraz resztek pożniwnych. Zdrowe partie roślin należy chronić przed kontaktem z chorobowymi, by zapobiegać transmisji zarodników grzybów.

Praktyki pielęgnacyjne

Wśród zaleceń ogrodniczych wymienia się:

• rotację upraw, która zapobiega nagromadzeniu patogenów w glebie,
• unikanie zbyt gęstych siewów, co zmniejsza wilgotność i ogranicza rozwój choroby,
• stosowanie odmian odpornych na kiłę kapusty,
• utrzymanie optymalnego pH gleby, gdyż wyższe wartości (powyżej 7) ograniczają rozwój choroby,
• kontrolę chwastów, które mogą służyć jako rezerwuar dla patogenów.

Regularne stosowanie się do tych praktyk może znacząco ograniczyć występowanie kiły kapusty i zabezpieczyć zdrowie upraw.