Jarmuż – uprawa i pielęgnacja. Kiedy i jak siać jarmuż?
W przydomowych ogródkach lub na działkach coraz częściej spotkać można jarmuż. Uprawa tego warzywa nie jest szczególnie wymagająca, a odznacza się ono wieloma zaletami, nie tylko smakowymi. Ten rodzaj kapusty jest bardzo bogaty w składniki odżywcze, witaminy i związki mineralne, a ponadto ma też działanie lecznicze.
Przejdź do następnych akapitów:
Czym jest jarmuż?
Jarmuż – uprawa i warunki glebowe
Jarmuż – uprawa na działce
Czym jest jarmuż?
Jarmuż (łacińska nazwa to Brassica oleracea var. sabellica) uprawiany był już w starożytnej Grecji i Rzymie. Jest to jadalna odmiana kapusty warzywnej, powszechnie ceniona za wysokie wartości odżywcze. To roślina dwuletnia, stosunkowo łatwa w uprawie, dlatego warto zasadzić ją w przydomowym warzywniku. Jarmuż ceniony jest także za walory estetyczne. Charakteryzuje się dekoracyjnymi liśćmi o bogatej, pofałdowanej fakturze. Z tego względu chętnie wykorzystywany jest do zdobienia sałatek i dekorowania wędlin.
W warzywie tym jadalne są rozłożyste soczyście zielone liście. Są one pełne wartości odżywczych, składników mineralnych oraz witamin – C, B, E, K, oraz H. Warzywa te są bezpieczne dla osób z problemami gastrycznymi, ułatwiają proces trawienny. Polecane są przez dietetyków osobom, które pragną zrzucić dodatkowe kilogramy. Zawarty w jarmużu wapń jest łatwo przyswajalny przez organizm. Rośliny zawierają też beta-karoten, białka, cukry, żelazo oraz kwas foliowy. Są bogate w składniki mineralne takie jak magnez, potas i fluor.
Jarmuż ma też właściwości lecznicze. Uczeni odkryli, że zawarty w nim chlorofil ma działanie przeciwzapalne, przeciwdziała demencji i cukrzycy. Inne znajdujące się w nim związki chemiczne wykazują właściwości przeciwzakrzepowe, a ponadto obniżają ciśnienie krwi. Glukozynolany oraz karotenoidy zmniejszają ryzyko zachorowania na nowotwory, a także oczyszczają organizm z metali ciężkich. Dlatego jarmuż często wskazywany jest, jako kluczowy element zdrowego odżywiają się i przygotowywania zbilansowanych posiłków.
Liście jarmużu gotuje się i dodaje do sałatek lub surówek w formie rozdrobnionej. Jarmuż charakteryzuje się lekko gorzkawym smakiem, jednak nie jest to regułą. Obecnie spotkać też można odmiany bardziej słodkie i przyjemne w smaku. Warzywa te doskonale nadają się do przechowywania w zamrażarce. Mrożony jarmuż nie traci swoich wartości odżywczych, dzięki czemu nawet poza sezonem może stanowić atrakcyjne urozmaicenie zdrowej diety.
Jarmuż – uprawa i warunki glebowe
Uprawa jarmużu nie wymaga specjalnych zabiegów. Ta roślina, jak inne warzywa z rodziny kapustowatych preferuje gleby próchniczne, żyzne oraz gliniaste, a także raczej słoneczne stanowisko. Najlepiej, aby wartość pH podłoża wynosiła 6-7,5. Jarmuż nie przepada również za glebą kwaśną, podmokłą lub nazbyt piaszczystą.
Kolejną zaletą jarmużu jest jego mrozoodporność – znosi on nawet do -15 stopni Celsjusza. Co więcej, niskie temperatury podnoszą wartości smakowe tej rośliny, dlatego znawcy tematu polecają zbierać ją po pierwszych przymrozkach. Przemarznięte liście stają się wówczas bardziej słodkie i tracą swoją naturalną goryczkę.
Kiedy siać jarmuż? Nasiona jarmużu najczęściej sieje się do rozsadników w maju lub czerwcu. Rośliny kiełkują już w temperaturze 2 stopni Celsjusza. Następnie młode siewki na etapie liścieni pikuje się do niewielkich doniczek, w których powinny znajdować się aż do wysadzenia w glebie. Oto cała tajemnica, jak uprawiać jarmuż w doniczce!
Nasiona można też siać bezpośrednio do gruntu w czerwcu lub najpóźniej w lipcu, w rozstawie 50/50 cm. Sadzonki należy umieścić w glebie na głębokości kilku centymetrów. Pamiętaj, aby zachować przy tym odpowiednie odstępy, ponieważ w pełni rozwinięta roślina może się poszczycić liśćmi o rozpiętości nawet 1 metra. Specjaliści radzą zbierać jarmuż w drugim roku uprawy, gdy liście są najbardziej rozwinięte.
Jarmuż – uprawa na działce
Jakiej pielęgnacji wymaga jarmuż? Uprawa tego warzywa jest stosunkowo prosta, zwłaszcza w porównaniu innymi roślinami z rodziny kapustowatych. Rośnie on obficie nawet na piaszczystych gruntach. Dobrze adaptuje się do trudnych warunków i można go uprawiać na skromniejszej glebie, pod warunkiem uprzedniego wzbogacenia jej kompostem. Do nawożenia dobrze sprawdza się obornik, nawóz zielony lub granulowany nawóz mineralny.
Jarmuż można sadzić na grządkach po cebuli, marchwi, sałacie, fasoli lub szpinaku – byle nie po innych roślinach kapustowatych. Grunt można dodatkowo spulchnić, przekopując go za pomocą szpadla, łopaty lub wideł amerykańskich na głębokość około 20 cm. Zapobiegnie to wymywaniu składników pokarmowych i nadmiernemu przenikaniu ich do wód gruntowych. Napowietrzenie gleby jest szczególnie zalecane w przypadku podłoży ciężkich i gliniastych. Wówczas dobrze jest zmieszać grunt z piaskiem, co poprawi jego przepuszczalność.
Jarmuż podobnie jak inne rośliny kapustowate należy obficie podlewać. Jest to niezbędne zwłaszcza w upalne, letnie dni, a także wówczas gdy liściaste rozety w pełni się rozwiną. Tak pielęgnowany, obficie się rozrośnie i stanie się dla Ciebie bogatym źródłem witamin oraz składników odżywczych, także poza sezonem letnim. Warto go mieć w swoim ogródku warzywnym, bo jest to zdrowa i piękna roślina!
