Jakie tuje zasadzić w ogrodzie?
Tuje stanowią częsty widok w przydomowych ogrodach i na działkach. Tworzą piękne żywopłoty, urozmaicają rabaty lub pełnią rolę dekoracyjnych soliterów. Jakie gatunki i odmiany tui zasługują na uwagę i jak wykorzystać je w aranżacji ogrodu?
Tuje – iglaki ozdobne do ogrodu
Dlaczego spośród wielu gatunków iglaków to właśnie tuje zyskały tak dużą popularność? Te drzewa bądź krzewy cechują się przede wszystkim dekoracyjnym wyglądem, co sprawia, że stanowią nieodzowny element aranżacji wielu ogrodów. To jednak nie jedyna ich zaleta – jeśli do atrakcyjnego wyglądu dodamy łatwość uprawy oraz pielęgnacji, odporność na ataki szkodników i choroby, a także (w większości) niewrażliwość na mróz, okazuje się, że tuje to rośliny mało wymagające, których uprawą może zająć się nawet niedoświadczony ogrodnik.
Warto również wspomnieć o fakcie, że tuje znajdą zastosowanie niemal w każdym ogrodzie – zarówno w tym dużym, jak i małym. Wynika to głównie z faktu, że wśród licznych odmian tych roślin znajdziemy okazy o różnym pokroju oraz sile wzrostu. Tuje karłowate oraz te o zwartym, kolumnowym pokroju możemy wykorzystać nawet w kilkudziesięciometrowym przydomowym ogródku, gdzie zapewnią nam nieco intymności. Ponadto, tuje dają również wiele możliwości, jeśli chodzi o aranżację dużego terenu zielonego. Zanim jednak wybierzemy konkretne drzewka, warto dowiedzieć się o nich więcej i zapoznać się z dostępnymi gatunkami oraz odmianami.
Tuje w ogrodzie – gatunki
Tuje, zwane także żywotnikami, to drzewa lub krzewy z rodziny cyprysowatych. Rodzaj ten obejmuje następujące gatunki, które występują ponadto w licznych odmianach:
- żywotnik zachodni,
- żywotnik olbrzymi,
- żywotnik wschodni,
- żywotnik pośredni,
- żywotnik koreański,
- żywotnik japoński.
Przeczytaj także: Co posadzić przy ogrodzeniu? Sprawdź, jakie rośliny sprawdzą się najlepiej
| Czy wiesz, że... W naszym kraju spotykamy najczęściej przedstawicieli żywotnika zachodniego, wschodniego i olbrzymiego. Żywotnik pośredni jest mieszańcem żywotnika zachodniego i olbrzymiego. Żywotniki koreański oraz japoński natomiast są roślinami uprawianymi rzadko, spotykanymi przede wszystkim u kolekcjonerów. |
Tuje szmaragd i tuje brabant, czyli o żywotnikach zachodnich
Żywotnik zachodni to najczęściej wybierany do ogrodów gatunek tui. W jego ramach wyróżnić można wiele interesujących odmian, zróżnicowanych m.in. ze względu na siłę wzrostu oraz pokrój.
Najpopularniejszymi odmianami żywotnika zachodniego są ‘Smaragd’ (‘Szmaragd’) oraz ‘Brabant’. Obie cechują się dość silnym wzrostem i nadają się na żywopłot. Tuja ‘Szmaragd’ charakteryzuje się zwartym, stożkowym pokrojem, jej igły nie zmieniają zabarwienia zimą, a wytwarzane przez nią bardzo małe szyszki nie wpływają na jej walory dekoracyjne. Tuja ‘Brabant’ ma z kolei luźniejszy pokrój i wytwarza liczne szyszki. Uznawana jest jednak za najszybciej rosnącą tuję, a ponadto ma nieco mniejsze wymagania uprawowe od tui ‘Szmaragd’. Dobrze znosi także cięcie, które służy jej wyglądowi i pozwala na uformowanie zwartego żywopłotu. O formowaniu roślin ogrodowych przeczytamy więcej tutaj.
| Porada eksperta Jeśli zastanawiamy się, co wybrać: tuję 'Brabant' czy 'Szmaragd', weźmy pod uwagę rolę, jaką ma pełnić roślina. Tuje 'Szmaragd' dobrze zaprezentują się w ogrodzie jako eleganckie solitery, szpaler lub elementy rabat. Tuje 'Brabant' ze względu na mniej elegancki wygląd, szybki wzrost, a także podatność na cięcie stanowią idealne iglaki na formowany żywopłot. |
Inne odmiany żywotnika zachodniego
‘Brabant’ i ‘Szmarag’ to nie jedyne tuje na żywopłot. Wśród odmian o kolumnowym lub stożkowym pokroju znajdziemy także np. tuję ‘Aurescens’, ‘Columna’, ‘Spiralis’ czy ‘Yellow Ribbon’.
Warto zwrócić ponadto uwagę na odmiany takie jak ‘Danica’, ‘Golden Tuffet’, ‘Rheingold’ czy ‘Hoseri’, które osiągają niewielkie rozmiary i charakteryzują się kulistym bądź jajowatym pokrojem. Takie rośliny o słabej sile wzrostu dobrze sprawdzą się np. na skalnikach, ale można też wykorzystać je na rabatach bądź w donicach.
Zobacz też: Przegląd roślin idealnych do zacienionego ogrodu
Żywotnik olbrzymi – odmiany
Żywotnik olbrzymi jest gatunkiem bardzo podobnym z wyglądu do żywotnika zachodniego – to długowieczne drzewo, które w uprawie może osiągać ok. 30 m. wysokości. W ramach gatunku wyróżnić można szereg odmian o pokroju stożkowatym.
‘Kórnik’ i ‘Jan’ to odmiany polskie, które dobrze znoszą cięcie i formowanie. Z tego powodu nadają się na formowane żywopłoty. Jedną z odmian o najszybszym wzroście jest natomiast ‘Excelsa’. Na szpalery i żywopłoty nadaje się także tuja ‘Atrovirens’ oraz ‘Zebrina’.
Do wyboru mamy także odmiany takie jak np. ‘Rogersii’ czy ‘Copper Gold’ – obie rośliny to niewielkich rozmiarów krzewy różniące się od siebie pokrojem. ‘Rogersii’ przyjmuje formę kulistą, natomiast ‘Copper Gold’ – stożkową.
Żywotnik wschodni – odmiany
Żywotniki wschodnie to z kolei grupa obejmująca krzewy bądź niewysokie drzewa, cechujące się najczęściej wolnym wzrostem i spotykane w ogrodach znacznie rzadziej niż żywotniki zachodnie. Choć rośliny te są dość tolerancyjne wobec gleby i dobrze znoszą suszę, to są jednak niezbyt odporne na niskie temperatury i mroźne wiatry – we wschodnich rejonach naszego kraju mogą przemarzać, dlatego należy pamiętać o ich zabezpieczaniu na zimę (co dotyczy szczególnie młodych okazów). Iglaki te preferują stanowiska zaciszne i ciepłe.
Żywotniki wschodnie to rośliny o pokroju jajowato-kulistym bądź kolumnowym. Do pierwszych z nich zalicza się odmiany takie jak ‘Aurea Nana’, ‘Elegantissima’, ‘Justyna’ oraz ‘Morgan’, natomiast żywotniki wschodnie kolumnowe to ‘Pyramidalis Aurea’ oraz ‘Smolin’.
Tuje w ogrodzie – możliwości zastosowania
Tuje to rośliny iglaste o wszechstronnym zastosowaniu, które w naszym ogrodzie lub na działce mogą pełnić różne funkcje. Po zakupie sadzonek, które dostępne są w sprzedaży przez cały sezon, można przystąpić do zasadzenia ich w wybranym miejscu (o tym, jak i kiedy sadzić tuje, piszemy więcej w tym miejscu).
Wiele tui doskonale sprawdza się w roli różnego typu żywopłotów – mogą to być zarówno żywopłoty nieformowane, jak i formowane, na które nadają się odmiany dobrze tolerujące cięcie. Przycinanie tui pozwala na zachowanie zwartego i gęstego pokroju żywopłotu, jednocześnie przyczyniając się do estetycznego wyglądu roślin. Możliwość wykorzystania tui na żywopłot sprawia, że mogą one stać się funkcjonalnymi elementami aranżacji ogrodu, które zapewnią nam prywatność, a także osłonią przed zbyt silnym wiatrem lub kurzem. Zamiast sadzić tuje przy ogrodzeniu, możemy też wykorzystać je do wyznaczenia zacisznego zakątka w głębi ogrodu.
| Czy wiesz, że... Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym w przypadku niektórych tui jest skracanie ich pędów. Kiedy przycinać tuje? W okresie od końca marca do końca sierpnia robimy to 2-3 razy, pamiętając, że takiego przycinania wymagają rośliny tworzące żywopłoty formowane, które przekroczyły wysokość 1,5 m. Jeśli tuje w naszym ogrodzie pełnią rolę soliterów, cięcie wykonujemy wyłącznie wtedy, gdy rośliny zbyt mocno się rozrosną. |
Jeśli chcemy wykorzystać tuje w roli ogrodowych dekoracji, z powodzeniem możemy zastosować je jako solitery, które urozmaicą przestrzeń trawnika. Odmiany o zwartej formie i stożkowym kształcie pięknie zaprezentują się także na tle ścian budynków. Zarówno one, jak i odmiany karłowate mogą także stać się częścią zróżnicowanych rabat – wyższe rośliny będą doskonałym tłem dla zajmujących niższe piętra krzewów kwitnących, traw ozdobnych czy innych bylin.
Tuje karłowate – małe i wolno rosnące – warto wykorzystać również w aranżacji skalników, gdzie dobrze zaprezentują się w połączeniu z innymi nasadzeniami typowymi dla tego typu aranżacji.
W końcu, wiele iglaków, w tym także tui, świetnie sprawdzi się w uprawie pojemnikowej. Dzięki temu możemy wykorzystać je do ozdoby tarasu lub balkonu, gdzie mogą występować samodzielnie lub w połączeniu z innymi gatunkami roślin, np. bujnie kwitnącymi kwiatami jednorocznymi. Najlepiej wybrać odmiany karłowate, np. o kulistym pokroju, ale sprawdzą się tu także iglaki płożące. Należy jednak pamiętać, że iglaki uprawiane w donicach będą wymagały od nas więcej uwagi niż te rosnące bezpośrednio w gruncie. Jeśli planujemy skorzystać z możliwości uprawy iglaków w pojemnikach, przeczytajmy więcej o zasadach ich sadzenia i pielęgnacji.