Jakie preparaty do impregnacji i malowania drewna wybrać?

Spis treści:

• Jak zaimpregnować drewno?
• Czym charakteryzują się lazury do drewna?
• Bejca i lakierobejca – czym się różnią?
• Jak działa olej do drewna?
• O czym pamiętać przed malowaniem drewna?

Jak zaimpregnować drewno?

Zastosowanie impregnatu nie tylko przedłuży żywotność konstrukcji wykonanej z drewna, ale zabezpieczy ją przed ingerencją owadów, wpływem wilgoci i szkodliwych warunków pogodowych, sinizną, grzybami. Szczególnie te ostatnie czynniki działają niszcząco na elementy drewniane usytuowane na zewnątrz pomieszczeń, dlatego impregnaty są często stosowane przy odnawianiu ogrodzeń, elementów małej architektury ogrodowej, placów zabaw i wykonanych z drewna ozdób. Jednak zastosowanie specyfików o właściwościach impregnujących nie ogranicza się tylko do warunków zewnętrznych, ponieważ dotyczy również ochrony elementów trwale osłoniętych od dostępu wody deszczowej. Przykładem niech będzie więźba dachowa, której cechy wytrzymałościowe dzięki uprzedniej impregnacji są wzmocnione, zwłaszcza przy zachowaniu odpowiedniej wentylacji poddasza.

Drewno poddawane jest impregnacji na wiele sposobów, z których najczęściej stosowanym w warunkach domowych jest malowanie preparatem zabezpieczającym za pomocą pędzla lub wałka. Na dużych powierzchniach, na przykład na ogrodzeniach, lepiej sprawdzi się metoda natryskowa – równie skuteczna i jednocześnie oszczędzająca czas potrzebny na zabezpieczenie drewna. Warstwa impregnatu naniesiona w ten sposób nie wnika jednak głęboko w głąb surowca, przez co zabezpiecza go skutecznie tylko przez określony czas. Znacznie bardziej skuteczne są inne metody impregnacji:

- metoda zanurzeniowa – którą zastosować możemy również w warunkach domowych na zewnątrz budynku poprzez długotrwałe zanurzenie drewnianych elementów w preparacie ochronnym, który tym sposobem wsiąka w głąb porowatej powierzchni,

- metoda próżniowo-ciśnieniowa, w której dzięki zmianom ciśnienia w określonych warunkach impregnat głęboko penetruje powierzchnię surowca, sięgając przestrzeni międzykomórkowej i przedłużając jego właściwości o nawet 20 lat.

Czy wiesz, że...

Chociaż impregnacja nieodłącznie kojarzona jest z drewnem, zabezpieczenie tego typu możemy zastosować w przypadku również innych materiałów. Przykładami są skóra, papier, tkaniny i kamień. Działając impregnatem na powierzchnię, chronimy ją nie tylko przed wpływem wilgoci i działaniem owadów, ale również nadajemy jej właściwości zabezpieczające przed zajęciem się ogniem.

Czym charakteryzują się lazury do drewna?

O ile impregnat do drewna zabezpieczy elementy wykonane z naturalnego surowca przed czynnikami klimatycznymi i biologicznymi, najczęściej nie ma on właściwości dekoracyjnych, a tymi właśnie charakteryzują się lazury. Użyte jako warstwa nałożona na impregnat stanowić będą kompletną ochronę drewna, a zarazem ozdobą jego powierzchni. O właściwościach zabezpieczających świadczy skład preparatu – jeśli zawiera w sobie teflon lub inną substancję o podobnym działaniu, ułatwia wodzie swobodne spływanie w dół, przez co ta nie utrzymuje się długo na powierzchni drewna i – w specyficznych warunkach pogodowych – nie działa na nią niszcząco. Uniemożliwiając bowiem penetrację zagłębień przez wodę, utrudnione jest wypłukiwanie składników biobójczych zawartych w powierzchni pokrytej impregnatem. Na uwagę zasługuje ponadto delikatna, satynowa powłoka lazury na drewnie, której wygląd znacząco różni się od posiadającej podobne właściwości lakierobejcy.

Porada specjalisty:

Oprócz odpowiedniego przygotowania powierzchni drewna przed pokryciem go lazurą, o czym więcej piszemy w dalszej części artykułu, warto zwrócić uwagę na sugestie i zalecenia producenta dotyczące malowania nią gatunków twardych, takich jak kasztanowiec czy dąb. W tym wypadku lazurę należy delikatnie rozcieńczyć benzyną lakową – jej dodatek nie powinien przekroczyć 15% objętości.

Bejca i lakierobejca – czym się różnią?

Bejca jest preparatem impregnująco-barwiącym, którego wyschnięta warstwa przygotowana jest na przyjęcie kolejnej, tym razem z lakieru. Lakierobejca jest specyfikiem łączącym funkcjonalność bejcy z warstwą lakieru, który nie tylko wydobywa i uwypukla rysunek słojów, ale również chroni drewno przed szkodliwym promieniowaniem UV, drobnymi uszkodzeniami mechanicznymi i wpływem wilgoci. O ile pierwszy z preparatów nanoszony jest z nadmiarem, a następnie za pomocą gąbki lub kawałka materiału wcierany wraz z usuwaniem naddatku, do aplikowania lakierobejcy przydatne będą standardowe narzędzia do malowania z pistoletem natryskowym włącznie.

Czy wiesz, że...

Promieniowanie UV działa szkodliwie na drewno nie tylko pod względem utraty pierwotnej lub nadanej kolorystyki, ale pod jego wpływem zniszczeniu ulegają włókna drewna. Dlatego warto zastosować środki, które w swoim składzie zawierają absorbenty UV, skutecznie blokujące dostęp promieniowania ultrafioletowego do surowca.

Nie wszystkie bejce przeznaczone są do użytkowania w warunkach zewnętrznych i zawierają w swoim składzie substancje chroniące przed sinizną i zgnilizną – z tego względu przed użyciem na zewnątrz budynku warto uważnie zapoznać się z informacjami podanymi przez producenta. Lakierobejce, podobnie jak lakiery do drewna, pozostawiają na powierzchni surowca ochronny film, którego grubość możemy zwiększyć poprzez pokrycie drewna dwiema lub nawet trzema warstwami (każdą kolejną po wyschnięciu poprzedniej). W zależności od aktualnych potrzeb drewno za pomocą obu środków możemy dowolnie zabarwić lub zachować kolor zbliżony do naturalnego dla danego gatunku, w tym celu dobieramy odcień odpowiadający danemu rodzajowi drewna, który zabezpieczamy warstwą bejcy lub lakierobejcy.

Jak działa olej do drewna?

Wymienione wyżej preparaty tworzą na powierzchni drewna wyczuwalną, lakierowaną powłokę, natomiast aby uzyskać inny efekt, jak najbardziej zbliżony do naturalnego wyglądu surowca, zastosować możemy bezbarwny olej. Dzięki niemu drewno będzie nie tylko gładkie i aksamitne w dotyku, ale również zabezpieczone przed wnikaniem w głąb wody, ponieważ olej penetruje powierzchnię i zabezpiecza przed wilgocią. Używając innych tonacji barwnych możemy w ten sposób wykończyć dowolne drewniane przedmioty lub konstrukcje i dodatkowo je wzbogacić kolorem. Sposób nanoszenia oleju na drewno różni się od innych preparatów, ponieważ ten jest wcierany za pomocą pędzla. Jeśli dodatkowo przewidujemy na warstwie wyschniętego oleju naniesienie farby, przed użyciem narzędzi malarskich powierzchnię należy lekko przetrzeć papierem ściernym o drobnym ziarnie, a następnie usunąć wszelkie pozostałości po tego typu obróbce.

O czym pamiętać przed malowaniem drewna?

Nawet dwie warstwy farby przeznaczonej do drewna nie uratują wyglądu przedmiotu z naturalnego surowca, jeśli jego stan pozostawia wiele do życzenia ze względu na jego zużycie, zsinienie, rozeschnięcie, zbytnie zawilgocenie. Podobnie jak w przypadku pokrywania farbą każdej innej powierzchni, drewno należy uprzednio przygotować, przy czym w przeciwieństwie do innych materiałów, ten należy zabezpieczyć w dwójnasób, bo używając do tego celu impregnatu stanowiącego warstwę ochrony przed zagrożeniami biologicznymi, wilgotnościowymi i temperaturowymi zarazem.

Wszelkie pozostałości po poprzednio używanych farbach i preparatach należy usunąć, do czego przydatne okażą się środki do renowacji drewna, które pozwolą w krótkim czasie oczyścić powierzchnię przed malowaniem. Bardziej inwazyjnym sposobem na pozbycie się pozostałości lakieru i lazurów będzie ich zdarcie, a następnie przeszlifowanie powierzchni papierem ściernym, odpylenie i staranne wytarcie, aż do uzyskania gładkości. Innego przygotowania wymagać będą gatunki egzotyczne, które charakteryzują się większą oleistością – te przed pomalowaniem należy nie tylko przygotować w standardowy sposób, ale i dodatkowo odtłuścić.

Data aktualizacji: 08.08.2024