Zanim przystąpimy do pracy przy drewnie, pamiętajmy o właściwym ubiorze – załóżmy rękawice i gogle ochronne oraz odpowiednie spodnie do pracy.

1. Okorowywanie

Jeśli chcemy, by nasz pieniek był pozbawiony kory, zdejmijmy ją, kiedy jest już odpowiednio suchy – wtedy odchodzi ona najłatwiej. Możemy użyć zwykłego toporka lub nawet siekiery i delikatnie oddzielić ją od właściwego drewna, a jeśli odchodzi łatwo – użyć jedynie rąk, by nie naruszyć faktury rdzenia. Najlepiej jednak skorzystać z dłutka i łomu – oczywiście wtedy też należy robić to uważnie. Bardzo wygodne jest narzędzie przeznaczone specjalnie do korowania – ośnica, zwana też korownicą, którą wykorzystuje się przemysłowo do obrabiania większych ilości drewna lub dłuższych pni. Jeśli kora nie schodzi łatwo, możemy na kilka dni zostawić pieniek do dalszego schnięcia.

2. Kształtowanie

Jeśli nie chcemy, żeby nasz pieniek zachował swoje naturalne krągłości, możemy go w dowolny sposób wymodelować. Nie należy robić tego poprzez szlifowanie, a poprzez warstwowe ścinanie pożądanych partii, tzw. struganie. Dłuto, łom i toporek znajdą tutaj swoje zastosowanie. Jeśli zależy nam na tym, żeby np. z naszego okrągłego pieńka zrobić kanciasty klocek, a nie posiadamy profesjonalnego warsztatu i odpowiednich umiejętności, poprośmy o pomoc w tartaku – specjalista opiłuje nasz kawał drewna w pożądany przez nas sposób.

3. Oczyszczanie i szlifowanie

W przypadku szlifowania pieńków zaleca się raczej robienie tego ręcznie przy użyciu różnej grubości papierów ściernych. Generalnie zaczynamy szlifowanie od bardziej gruboziarnistych arkuszy i stopniowo przechodzimy do tych o niższej granulacji, tak by doszlifować już te mniejsze, delikatniejsze nierówności i uzyskać tak gładką powierzchnię, jakiej oczekujemy. Najłatwiej będzie się szlifowało przy użyciu pacy – specjalnego narzędzia z rączką, na które nałożymy nasz arkusz i w wygodny sposób zetrzemy nierówności.

Ile różnych arkuszy potrzebujemy? Powinny wystarczyć trzy o odmiennej granulacji. W zależności od tego, jak grube włókna oblekają nasz pień, wybierzmy najpierw papier o grubszych ziarnach, np. P35/P50, a następne wartości możemy podwoić, a więc w przypadku, gdy wybierzemy najpierw P35, następny może być P70 i ostatni P140. Ostatni papier będzie drobnoziarnisty i użyjemy go do ostatecznego wygładzenia powierzchni.

Pamiętajmy, że drewno będzie bardzo pylić przy szlifowaniu. Róbmy to więc w odpowiednim do tego miejscu, z dala od jakichkolwiek źródeł ognia czy żaru. Załóżmy gogle i maseczkę. Warto, żebyśmy na bieżąco oczyszczali drewno po kolejnych etapach szlifowania sprężonym powietrzem lub chociaż odkurzaczem (najlepiej ssawką obudowaną włosiem).

Możemy także wykorzystać do wygładzania szlifierki mechaniczne. Do obróbki pieńka, jeśli chcemy zachować jego obły, naturalny kształt, będą najlepsze szlifierki typu delta lub mimośrodowe.

Jeśli nasz pieniek ma wady, ubytki czy pęknięcia naprawimy je, stosując wkładki takie jak korek lub masy szpachlowe do drewna.

Jeżeli natomiast zauważymy ślady żerowania szkodników, oczyśćmy je porządnie i nasączmy środkiem do zwalczania owadów. Są także dostępne preparaty zaopatrzone w kilkucentymetrowe dozowniki, którymi można wstrzyknąć płyn do środka.

4. Lakierowanie

Powinniśmy zaimpregnować drewno i zabezpieczyć je przed psuciem się (gniciem, jeśli będziemy stawiać pieniek na zewnątrz, szkodnikami, sypaniem się, zbyt szybkim starzeniem się, próchnicą). Upewnijmy się, że pieniek został oczyszczony – możemy przetrzeć go (po szlifowaniu i odkurzeniu lub wydmuchaniu pozostałości pyłu sprężonym powietrzem) wilgotną szmatką i pozostawić do wyschnięcia. W zależności od tego, gdzie chcemy trzymać pień i do czego go przeznaczyć, użyjmy odpowiedniego lakieru. W warunkach domowych dobrym rozwiązaniem będzie pokrycie go lakierem na bazie wody lub lakierobejcą, która pokryje go także wybranym przez nas kolorem, ale zachowując jego naturalny wygląd. Jeśli chcemy uzyskać bardzo gładki stolik lub taboret, możemy nałożyć parę (np. trzy) warstwy lakieru, szlifując dodatkowo powierzchnię po nałożeniu pierwszej i drugiej warstwy.

Jeśli zostawiliśmy korę należy użyć do impregnacji lakieru w sprayu.

Jak możemy wykorzystać pieniek?

Stolik (np. kawowy), taboret, podnóżek, podstawka pod kwiat

Tutaj wystarczy nam już tylko wykończyć nasz pieniek w wymarzony sposób (możemy go pomalować na wybrany kolor lub zostawić w stanie surowym). Doczepmy kółka, żeby łatwiej przesuwać nasz stolik, lub podklejmy spód filcem, aby nie niszczyć podłogi. Pieniek sprawdzi się w roli efektownego stolika nocnego lub stolika pod lampę.

Donica

Świetnym pomysłem jest wykonanie z pieńka donicy. Możemy ją zarówno postawić na zewnątrz – na tarasie, balkonie czy w ogrodzie – jak i w domu. Żeby wsadzić w pieniek kwiaty, musimy oczywiście najpierw wydrążyć w nim odpowiedniej wielkości dziurę. Możemy to zrobić w łatwy sposób przy pomocy wiertarki z założoną na nią otwornicą lub ręcznie, wydrążając ją dłutkiem.

Stelaż do lampy

Tutaj bardzo ładnie będzie się prezentował nieokorowany pieniek brzozowy. Wystarczy, że wydrylujemy w nim dziurę na kabel. Możemy to zrobić przy pomocy wiertarki.

Świeczniki

Jeśli dysponujemy mniejszymi pieńkami, możemy wydrążyć małe otwory i wsadzić w nie świeczki-podgrzewacze.

Nogi pod blat

W zależności od wysokości i średnicy pieńków, możemy je wykorzystać jako nogi stolika kawowego, stołu jadalnego lub blatu do pracy (na wysoki stół nadadzą się dobrze cieńsze pieńki brzozowe).