Przejdź do następnych akapitów:
Jak czyścić kryształy? Podstawowe zasady
Jak czyścić kryształy domowym sposobem?
Jak wyczyścić zmatowiały kryształ?
Pielęgnowanie i użytkowanie kryształów
Jak czyścić kryształ na żyrandolu?
Czyszczenie kryształów to sztuka - naucz się jej!

Kryształowe kieliszki, wazony czy misy połyskują w szczególny sposób. Wszystko dlatego, że skład szkła kryształowego wzbogacony jest o ołów. Artystyczne szlify dodają naczyniom charakteru. Kryształy wystawiane są w witrynach na honorowym miejscu w domu, aby zdobiły wnętrze. Kryształowe szkło, choć wzmocnione jednym z najodporniejszych pierwiastków na ziemi, jest kruche i delikatne. Z tego powodu podczas czyszczenia wykonanych z niego naczyń należy nie tylko zachować ostrożność, ale również stosować odpowiednie metody. Przy odrobinie wysiłku Twoje ozdoby odzyskają pierwotny wygląd i będą pięknie lśniły. Podpowiadamy, jak myć kryształy, jakie środki do tego wykorzystać, a także co zrobić, kiedy kryształ już zdążył zmatowieć. 

Jak czyścić kryształy? Podstawowe zasady
Choć moda na wzornictwo zastawy stołowej stale się zmienia, drogocenne, klasyczne kryształy wciąż są pożądanym dodatkiem wystroju wnętrz. Artystyczne szlify na szklankach do whiskey czy obłe brzuszki migocących w świetle konikówek nadają klasy i elegancji nawet prostej kolacji czy weekendowemu spotkaniu z przyjaciółmi. Kryształy swój olśniewający blask zawdzięczają specjalnemu szkłu ołowianemu − w szkle znajdować powinno się minimum 18% ołowiu. Kryształowe szklanki i misy są nieco cięższe niż te wykonane ze szkła sodowego. Szkło ołowiane lepiej załamuje światło i rozszczepia je, tworząc tęczową poświatę. 

Efekt ten sprawia, że kryształowe kieliszki często wyciągane są z szafek na specjalne okazje, np. święta Bożego Narodzenia, Wielkanoc czy uroczyste jubileusze. Żeby nadawały się wtedy do użytku, trzeba je odpowiednio przygotować. Jak wyczyścić kryształ? Oto podstawowe zasady ich pielęgnacji

1. Jak myć kryształy? Temperatura wody

Woda, którą myjesz kryształy, nie powinna być zbyt gorąca. Najlepiej myj je w wodzie letniej. Kryształy źle reagują na ekstremalne temperatury i mogą przez to tracić swój blask. Niektórzy specjaliści podają jednak, że nie zaszkodzi im mycie w zimnej wodzie. 

2. Czym myć kryształy? Detergenty

Zwykłe mycie wykonanych z kryształu naczyń powinno się wykonywać w zimnej wodzie z dodatkiem łagodnego środka czyszczącego, czyli płynu do naczyń. Unikaj silnej chemii o mocno kwasowym (np. chlorowych) czy zasadowym odczynie. Możesz też zastosować amoniak. To naturalny środek do mycia, który dostępny jest w sklepach z chemią domową. 

Nie wkładaj naczyń kryształowych do zmywarki, ponieważ mogą zmatowieć. Ręczne mycie i delikatne polerowanie sprawi, że szkło będzie pięknie połyskiwać w świetle. 

3. Czym czyścić kryształy? Gąbki i ścierki

Przy myciu ręcznym używaj jedynie miękkich gąbek, ściereczek flanelowych lub filcowych. Unikaj ostrych i szorstkich powierzchni czyszczących − zapomnij o druciakach czy szorowaniu szkła kryształowego ostrą stroną tradycyjnej myjki do naczyń. 

Choć do szkła kryształowego dodaje się ołowiu, a ścianki kieliszków czy mis wydają się być grube, tak naprawdę są to naczynia niezwykle kruche i delikatne. Czasem wystarczy drobne stuknięcie by rozpadły się w drobny mak. Właśnie dlatego podczas mycia najlepiej korzystać z plastikowej miski lub wyłożyć zlewozmywak szmatką, aby przypadkiem nie uszkodzić kryształu. Pamiętaj również, by do naczyń o wąskich szyjkach nie wkładać rąk – grozi to pęknięciem naczyń.

4. Jak wyczyścić kryształ z zacieków? Płukanie w occie 

Po umyciu naczyń należy je odpowiednio wypłukać. Najpierw zrób to w zimnej wodzie, a następnie w roztworze z octem spirytusowym. Do miedniczki wlej 100 ml octu na 1 litr zimnej wody, a następnie zanurz naczynia w mieszaninie. Pozwoli to uniknąć nieestetycznych zacieków na ściankach naczyń, które niszczą kryształy i często sprawiają, że matowieją.  

Poszczególne naczynia myjemy pojedynczo, po czym odstawiamy do samoistnego wyschnięcia – wiele uszkodzeń bowiem powstaje właśnie podczas ich wycierania.

5. Polerowanie i czyszczenie kryształów

Po wypłukaniu pozostawiamy naczynia do wyschnięcia, po czym delikatnie polerujemy je miękką szmatką, najlepiej flanelową lub bawełnianą. W ten sposób czyścimy je także z kurzu czy delikatnych zabrudzeń na sucho.

Jak czyścić kryształy domowym sposobem?
Tak pokrótce wygląda procedura prawidłowego mycia kryształowych ozdób. Czy istnieją jednak tradycyjne, domowe sposoby na oczyszczanie dekoracyjnych naczyń? Oczywiście, że tak. Poniżej znajdziesz kilka z nich. 

Silne zabrudzenia pokrywające kryształy usuwać możesz za pomocą zimnej wody i roztworu kwasu solnego (1 szklanka roztworu na 2 litry wody). Wypłucz, a po wyschnięciu − wypoleruj. Uważaj jednak! Roztwór kwasu solnego jest niezwykle żrący i niebezpieczny dla skóry. Dlatego zamiast tego możesz namoczyć kryształy w osolonej wodzie. 

Wśród domowych kryształów znajdują się nierzadko karafki czy wazony, których nie sposób umyć od wewnątrz w taki sposób, jak robi się to z misami czy paterami. Jednak i na to jest dobre rozwiązanie. Osad, który pojawił się wewnątrz takich naczyń, usuniesz, jeśli wrzucisz do nich obierki po ziemniakach i zalejesz wodą. Pozostaw naczynie na kilka godzin, a po tym czasie wstrząśnij nim, wylej jego zawartość i dokładnie wypłucz. 

Podobny efekt uzyskasz, jeśli dno naczynia wypełnisz solą kuchenną i zalejesz octem. Do naczynia możesz również wrzucić pokruszone skorupki jajek i zalać wodą czy octem − minerały ze skorupek zadziałają jak naturalny środek czyszczący. Również odczekaj parę godzin, po czym dokładnie opłucz wnętrze kryształu.

Czyszczenie wazonu lub karafki może odbyć się także przy użyciu ryżu. Wsyp 1 lub 2 łyżki białych ziaren i zalej je wodą. Odstaw na kilkadziesiąt minut i wylej zmętniałą wodę. Ryżowa woda pomoże oderwać się osadom od szklanych ścianek. Do oczyszczania wąskich, długich naczyń możesz użyć szczotki do butelek owiniętej ściereczką z bawełny czy z mikrofibry.

Do czyszczenia kryształów nadaje się także soda oczyszczona. Możesz użyć jej zamiast tradycyjnego płynu do mycia naczyń. Odrobinę sody nałóż na wilgotną szmatkę lub miękką gąbkę, a następnie przetrzyj nią szkło i opłucz wodą. Ozdobną zastawę możesz czyścić także węglanem amonu, który znajdziesz na półce sklepu spożywczego. Podobnie, jak przy sodzie, nałóż proszek na wilgotną szmatkę, a następnie oczyść szkło z zabrudzeń. 

Jak wyczyścić zmatowiały kryształ?
Kryształy, które straciły blask i stały się matowe, możesz przywrócić do pierwotnego stanu za pomocą miękkiej, zwilżonej wodą szmatki oraz rozdrobnionej soli kuchennej. Na szmatkę nałóż sól i wyczyść kryształ. Następnie umyj go w zimnej lub letniej wodzie, wypłucz i wypoleruj.

Kryształ, który stracił blask możesz też przetrzeć denaturatem – nasączoną nim tkaniną przecieraj zmatowiałe szkło i umyj jak zwykle. Podobny efekt da oczyszczanie szkła czystym alkoholem, czyli spirytusem. 

A jak myć kryształy, aby lśniły? Stosuj się skrupulatnie do ogólnych zasad: zimna woda, miękka szmatka, delikatny płyn do mycia naczyń. Dodatkowo możesz po umyciu przetrzeć szkło roztworem kwasku cytrynowego lub samym sokiem z cytryny. 

Pielęgnowanie i użytkowanie kryształów
Żeby kryształy nieustająco lśniły w Twojej witrynie, koniecznie stosuj się do kilku zasad ich pielęgnacji. Po pierwsze,unikaj kontaktu z ciepłymi napojami, wodą czy potrawami. Wrażliwe szkło nie lubi ekstremalnych temperatur, a ciepło może sprawić, że kryształ po prostu zmatowieje. Choć oczywiście istnieją sposoby na przywrócenie przejrzystości naczyniu, lepiej nie ryzykować. 

Pamiętaj też o właściwym przechowywaniu kryształowych naczyń. Bardzo często stanowią one element ozdobny i pozostają na widoku. Ważne jest jednak, żeby naczynia kryształowe stały luźno rozstawione. Nie wkładaj patery na paterę czy szklanki do szklanki. W ten sposób możesz łatwo uszkodzić miękkie szkło. 

Nie pozostawiaj także zabrudzonych naczyń kryształowych. Nie są to najlepsze „pojemniki” do przechowywania. Jeżeli podajesz wino w kryształowej karafce, upewnij się, że po imprezie opróżnisz naczynie. Osady z wina mogą źle wpłynąć na jego blask. Myj więc kieliszki i szklanki na bieżąco − nie pozostawiaj ich do zaschnięcia, bo później dość trudno je odczyścić. 

Jak czyścić kryształ na żyrandolu?
Jeżeli urządzasz salon w stylu glamour lub art deco, być może zdecydowałeś się na kryształowy żyrandol. Jak o niego dbać? Aby dekoracyjne oświetlenie zawsze wyglądało jak w salonie Ludwika XVI, czyść je na bieżąco. Przynajmniej raz w tygodniu uprzątnij kurz z żyrandola za pomocą miękkiej miotełki z piór, która dzięki zjawisku elektrostatycznemu, przyciągnie do siebie zabrudzenie. 

Od czasu do czasu warto także umyć kryształowe elementy lampy wiszącej. Zanim zaczniesz to robić, koniecznie wyłącz napięcie elektryczne związane z tym oświetleniem. Następnie możesz albo bezpiecznie zdjąć elementy kryształowe (np. wiszące łezki) i umyć je zgodnie z zasadami mycia naczyń kryształowych, albo oczyścić je na żyrandolu. Przyda Ci się do tego specjalny płyn lub własnoręcznie przygotowany roztwór amoniaku czy wody z octem. Każdy element dobrze umyj, osusz bawełnianą szmatką, a następnie delikatnie wypoleruj. 

Podczas czyszczenia żyrandola uważaj, aby żaden element nie upadł z wysokości na twardą posadzkę. Pielęgnację lampy kryształowej wykonuj nad miękkim dywanem lub rozłóż gruby koc, który zamortyzuje ewentualny upadek. 

Czyszczenie kryształów to sztuka - naucz się jej!
Kryształy to przepiękna ozdoba każdego mieszkania. Są jednak bardzo delikatne i kruche. Szkodzą im nie tylko silne środki czyszczące, ale także ciepła i gorąca woda, która powoduje zmatowienie szkła. Czyść je ręcznie, nie korzystaj ze zmywarki. Regularnie odkurzaj swoje kryształy, czy to ustawione w gablotce, czy te zwisające z żyrandola. Nie martw się, jeżeli Twoje szkła straciły blask − przy użyciu domowych sposobów możesz przywrócić im pierwotny wygląd. Kryształowe lampy oraz akcesoria łazienkowe znajdziesz na Castorama.pl.

Data publikacji: 13.01.2016