Azalie, iglaki, hortensje – uprawa i pielęgnacja roślin kwasolubnych

Wiele z ozdobnych roślin ogrodowych to gatunki kwasolubne. Do rozwoju wymagają one przede wszystkim gleby o odpowiednim odczynie, jednak nie bez znaczenia jest również właściwa pielęgnacja. Jak przygotować stanowisko dla roślin kwasolubnych i jak o nie dbać?

Gatunki roślin kwasolubnych do ogrodu

Wśród drzew i krzewów ozdobnych, które sadzimy w ogrodach i na działkach, wiele to okazy o szczególnych wymaganiach. Jeśli podczas ich sadzenia i uprawy nie weźmiemy pod uwagę ich indywidualnych preferencji, nie możemy oczekiwać od nich zdrowego rozwoju ani spektakularnego kwitnięcia. Jednym z warunków udanej uprawy roślin ozdobnych (i nie tylko) jest zapewnienie im podłoża o odpowiednim odczynie. W przypadku roślin kwasolubnych będzie to odczyn kwaśny. Oto jakie gatunki roślin ogrodowych potrzebują kwaśnej gleby:

- azalie,
- rododendrony,
- hortensje,
- iglaki: tuje, jodły, cisy,
- wrzosy i wrzośce,
- magnolie,
- kalmie,
- pierisy.

Czy wiesz, że...?

Wśród roślin kwasolubnych znajdują się także krzewy owocowe. Należą do nich m.in. borówka wysoka, żurawina wielkoowocowa, agrest, maliny i jeżyny.

Azalie, iglaki, hortensje – uprawa i pielęgnacja roślin kwasolubnych

Sadzenie roślin kwasolubnych – odczyn gleby

Zanim przystąpimy do zasadzenia ozdobnych krzewów kwitnących albo kwasolubnych iglaków, powinniśmy sprawdzić, czy gleba w naszym ogrodzie będzie sprzyjała ich rozwojowi. W tym celu należy określić, choćby w przybliżony sposób, pH ziemi. Jakie mamy możliwości, by to zrobić?

Do pomiaru odczynu gleby wykorzystamy dostępne w sklepach ogrodniczych kwasomierze glebowe, które mogą mieć różną postać. Jedne wykorzystują działanie odczynników chemicznych, natomiast inne są elektroniczne. Dzięki nim szybko ocenimy poziom pH pobranych z ogrodu próbek ziemi. Możemy także skorzystać z popularnych papierków lakmusowych.

Jeszcze jednym ze sposobów określenia pH gleby jest obserwacja roślin, które na niej wyrastają. Są to tzw. rośliny wskaźnikowe, których obecność może świadczyć o konkretnym odczynie ziemi. Na podłożu kwaśnym zaobserwujemy najczęściej koniczynę polną, szczaw, fiołki trójbarwne lub skrzyp.

Jak odczytać wynik testu kwasowości gleby? Jeśli otrzymamy wynik poniżej 6,6 ziemia w naszym ogrodzie jest kwaśna. PH poniżej 4,5 oznacza glebę silnie kwaśną, pomiędzy 4,5-5,5 – kwaśną, a od 5,6-6,5 – lekko kwaśną. Azalie, wrzosy i wrzośce, pierisy, kalmie, borówki wysokie czy żurawina preferują najczęściej gleby kwaśne lub silnie kwaśne, natomiast magnolie, jeżyny, maliny czy niektóre trawy ozdobne wymagają podłoża lekko kwaśnego.Zanim więc zasadzimy wybrany gatunek rośliny kwasolubnej upewnijmy się co do jej preferencji – wiele z okazów toleruje lekko kwaśną glebę, jednak nie przetrwa w podłożu silnie zakwaszonym.

Jak zakwasić glebę?

Nawet jeśli nie posiadamy w ogrodzie gleby kwaśnej nie musimy rezygnować z uprawy rododendronów czy hortensji. Jeśli wynik testu gleby wskaże na odczyn obojętny bądź zasadowy, czyli wartość pH będzie wynosiła powyżej 6,5, będziemy musieli zadbać o właściwe przygotowanie podłoża.

Zobacz też: Ziemia po zimie – przygotowujemy ją pod uprawę

Azalie, iglaki, hortensje – uprawa i pielęgnacja roślin kwasolubnych

Najprostszym sposobem na obniżenie poziomu pH, a tym samym zapewnienie mu kwaśnego odczynu, jest zakup torfu kwaśnego. Wymieszany z ziemią ogrodową będzie stanowił dobre podłoże dla większości kwasolubnych roślin ogrodowych. Zamiast zwykłego torfu możemy wybrać także gotowe podłoże do iglaków bądź rododendronów, które często zawiera w składzie domieszkę nawozu i nadaje się do uprawy większości kwasolubnych roślin ozdobnych.

Czy wiesz, że...?

Mieszankę ziemi odpowiednią dla roślin kwasolubnych możemy sporządzić również samodzielnie. Powinna składać się ona w większości z torfu kwaśnego, kompostu otrzymanego z liści bądź ziemi pochodzącej z wrzosowiska oraz z niewielkiej ilości materiału rozluźniającego glebę, np. piasku. Zanim zasadzimy rośliny w takiej mieszance, warto upewnić się, że jej pH jest odpowiednie do potrzeb wybranych przez nas gatunków.

Jak sadzić tuje, hortensje i azalie?

Gdy dysponujemy kwaśną ziemią, możemy przystąpić do sadzenia wybranych gatunków roślin. Dla azalii oraz różaneczników powinniśmy przygotować dość spory dołek, o średnicy nawet 100-120 cm, który wypełnimy odpowiednio żyznym podłożem. Następnie umieszczamy w nich rośliny, przysypujemy taką samą mieszanką ziemi i delikatnie ugniatamy.

Jeśli chcemy posadzić popularne żywotniki, zwane również tujami, także wykopujemy odpowiedniej wielkości dołki – powinny być one minimum dwa razy większe niż bryła korzeniowa poszczególnych okazów. Dalej postępujemy podobnie jak w poprzednim przypadku – dołek wypełniamy odpowiednią dla iglaków ziemią, po czym umieszczamy w nim roślinę i przysypujemy. Te samy zasady stosujemy podczas sadzenia hortensji. Pamiętajmy, że ważnym aspektem w przypadku uprawy żywotników jest oczyszczenie podłoża z trawy w promieniu min. 50 cm – inaczej będzie ona pobierała z ziemi wodę oraz składniki pokarmowe, pozbawiając ich iglaków.

Tuje, hortensje oraz azalie zaraz po posadzeniu dobrze polewamy. Dodatkowo ściółkujemy podłoże dookoła nich – najlepiej wykorzystać do tego korę drzew iglastych. Dzięki temu woda nie będzie zbyt szybko parować z ziemi, a w pobliżu roślin nie będą rozwijały się chwasty.

Czy wiesz, że...?

Uprawa hortensji może przynieść wiele satysfakcji, a jej efekty będą różne w zależności od pH gleby, w którym zasadzimy krzewy. Im niższe pH, czyli im kwaśniejsza gleba, tym bardziej niebieski odcień przybierają kwiaty hortensji. Wraz ze wzrostem wartości pH ich barwa zmienia się na różową i czerwoną. Zasada ta nie dotyczy jednak hortensji kwitnących na biało.

Pielęgnacja roślin kwasolubnych

Do najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych w przypadku roślin kwasolubnych należy ich nawożenie, którego intensywność powinniśmy dostosować do wymagań konkretnego gatunku. Należy w tym celu stosować specjalne nawozy do roślin kwasolubnych, które nie wpłyną na podwyższenie odczynu gleby.

Azalie, iglaki, hortensje – uprawa i pielęgnacja roślin kwasolubnych

Możemy zaopatrzyć się w szereg nawozów do iglaków, które zapobiegają m.in. brunatnieniu igieł, a także w liczne preparaty do kwitnących krzewów ozdobnych. Do wyboru mamy specjalne środki do azali, rododendronów i różaneczników, do rododendronów i hortensji, a nawet nawozy bawiące do hortensji. Pośród produktów do roślin ozdobnych znajdziemy również nawozy do borówek amerykańskich, które dodatkowo pozwalają utrzymać odpowiedni stopień zakwaszenia gleby. Zwykle nadają się one także do innych roślin kwasolubnych. Nawozy do roślin kwasolubnych dostępne są w formie granulatów, żeli i koncentratów.

Pamiętajmy, że wiele tego typu okazów wykształca płytki system korzeniowy – dotyczy to np. azali, borówek wysokich czy żywotników. Z tego powodu zalecane jest ich podlewanie, którego nie można zaniechać zwłaszcza w czasie suszy. Iglaki i zimozielone różaneczniki podlewamy też obficie przed nadejściem zimy, a nawet w czasie jej trwania, jednak wyłącznie podczas odwilży (dotyczy to zwłaszcza okazów uprawianych w pojemnikach). Pozwoli to na zabezpieczenie roślin przed tzw. suszą fizjologiczną. Również hortensja wymaga regularnego podlewania w lecie, gdyż jest szczególnie wrażliwa na brak wody.

Do pozostałych zabiegów pielęgnacyjnych, jakie powinniśmy wykonywać w przypadku roślin kwasolubnych, należą:

- przycinanie – ważne szczególnie w przypadku hortensji oraz iglaków. Hortensji ogrodowych nie przycinamy, ponieważ kwitną one na pędach zeszłorocznych – wczesną wiosną usuwamy jedynie pędy przemarznięte lub uszkodzone. Hortensje bukietowe i drzewiaste przycinamy wczesną wiosną. Przycinania wymagają także niektóre szybko rosnące iglaki.

- obrywanie uschniętych kwiatów – jest elementem pielęgnacji rododendronu i azalii, dzięki któremu rośliny nie tracą energii na związywanie nasion i owoców.

- okrywanie – niektóre rośliny kwasolubne są wrażliwe na mróz i z tego powodu wymagają zabezpieczenia przed zimą. Należą do nich np. hortensje ogrodowe, magnolie, kalmie, pierisy, różaneczniki oraz wrzosy i wrzośce. Szczególnie wiele uwagi należy poświecić okazom uprawianym w pojemnikach.

- ściółkowanie – jest dobrym pomysłem w przypadku większości roślin kwasolubnych. W roli materiału ściółkującego najlepiej wykorzystać korę sosnową, trociny z drzew iglastych lub igliwie, które rozkładając się, będą delikatnie zakwaszały podłoże.