Budowa wędzarni w ogrodzie – niezbędne informacje
Wędzarnia ogrodowa to sposób na sprawdzone swojskie przysmaki, na które możemy sobie pozwolić nie tylko od święta, ale zawsze wtedy, kiedy mamy na nie ochotę. To recepta na pyszne wędliny, sery czy ryby, przyrządzone według własnego uznania. To niepowtarzalny zapach i smak oraz… satysfakcja z samodzielnie wykonanych wyrobów. Aby to wszystko było jednak możliwe, konieczne jest stworzenie na swojej przydomowej przestrzeni wędzarni. Oto, co powinniśmy wiedzieć, zanim zdecydujemy się na taki krok.
Prosta wędzarnia
Wędzarnia domowa nie musi oznaczać wielkiego budowlanego przedsięwzięcia. Możemy ją bowiem wykonać z beczki, którą pozbawimy denka oraz dna. Tak przygotowaną beczkę umieszczamy w dowolnie wybranym miejscu. W jej wnętrzu tuż pod górną krawędzią, umieszczamy pręty, na których możliwe będzie rozmieszczenie produktów do wędzenia. Muszą mieć one odpowiednie przykrycie, które może stanowić worek jutowy lub lniany. W dnie beczki możemy stworzyć otwór wyprowadzający komin dymowy, który pozwoli nam wędzić na ciepło i gorąco. Taki zabieg nie jest jednak koniecznością (więcej o wędzarni z beczki oraz innych prostych konstrukcjach przeczytamy tutaj). Stąd też rozwiązanie to jest wyjątkowo proste. Powinniśmy pamiętać jednak o tym, że tego rodzaju wędzarnia nie pozwala na zbyt precyzyjne wędzenie, dokładne kontrolowanie temperatury i niezbędnego czasu na przyrządzenie konkretnych produktów.
Podstawowe elementy wędzarni
Najbardziej skuteczne i smaczne wędzenie umożliwiają wędzarnie ogrodowe, tworzone z drewna, cegieł lub kamieni. Tego rodzaju konstrukcja musi się też składać ze wszystkich podstawowych elementów. Mowa tutaj głównie o: palenisku, kanale dymnym oraz komorze wędzarniczej. Palenisko jest miejscem, w którym spalamy drewno. To tam powstaje dym, który jest następnie transportowany przez kanał dymny do komory wędzarniczej, gdzie zawieszone na prętach i hakach produkty poddawane są procesowi wędzenia. Dym, który jest niezbędny w całym procesie, wydostaje się z kolei na zewnątrz przez komin.
| Porada eksperta: W kominie powinien znaleźć się również specjalny szyber, który jest ruchomą zasłoną pozwalającą na odpowiednie dozowanie przepływającego dymu i kontrolowanie temperatury wędzenia. |
Palenisko
To w nim rozpoczyna się cały proces. W palenisku umieszczamy drewno i rozpalamy je, aby uzyskać dym niezbędny do wędzenia (do palenia powinniśmy używać jedynie drewna gatunku liściastego). Co najważniejsze, element ten powinien być stworzony z materiałów nienagrzewających się lub takich, które w szybkim tempie oddają ciepło. Doskonale w tej roli sprawdza się cegła czerwona (nie poleca się stosowania cegły szamotowej) lub kamień. Alternatywą dla tych materiałów może być blacha. Istotny jest również fakt, aby palenisko odpowiadało swoimi wymiarami komorze wędzarniczej. Wymiary te nie muszą być identyczne, ale dobrze, żeby były zbliżone. Warto uwzględnić to podczas tworzenia projektu wędzarni. Sama powierzchnia paleniska powinna być stosunkowo duża, po to, by tworzący się w jego wnętrzu żar nie kumulował ciepła na ściankach, a oddawał je do kanału dymnego i komory wędzarniczej. Jeśli chodzi zaś o jego usytuowanie, powinno się ono znaleźć od 1 do 1,5 m od wspomnianej komory. Nie należy zapominać również o tym, aby stworzyć szczelne zamknięcie paleniska oraz zapewnić sobie swobodny dostęp do jego czyszczenia po zakończeniu wędzenia.
Kanał dymny
W tym przypadku najważniejsza jest długość. To, jak długi będzie kanał dymowy, decyduje o tym, na jaki rodzaj wędzenia będziemy mogli sobie pozwolić. Długi kanał sprzyja bowiem uzyskiwaniu niskiej temperatury dymu, a co za tym idzie – zimnemu wędzeniu. Krótki z kolei sprawia, że łatwo jest przeprowadzać wędzenie ciepłe lub gorące – przy zbyt długim kanale możliwość realizacji tego drugiego jest w wielu wędzarniach mocno ograniczona lub równa zeru. Długość kanału dymnego powinna się jednak zamykać w odległości dzielącej palenisko od komory wędzarniczej, a więc między 1 a 1,5 m. Nachylenie kanału powinno z kolei mieścić się w przedziale od 0 do maksymalnie 3 stopni. Bardzo ważne, aby element łączący palenisko z komorą wędzarniczą wytwarzał odpowiedni ciąg, który wyciąga dym ku górze bez konieczności podsycania spalającego się drewna.
Komora wędzarnicza
Tutaj liczy się przede wszystkim wielkość. To od niej zależy, ile produktów będziemy w stanie swobodnie umieścić wewnątrz tak, by nie stykały się one ze sobą i zostały dokładnie uwędzone. Dla przykładu wymiar 50 x 50 cm (szerokość i długość) pozwoli nam zmieścić w komorze wędzarniczej nawet do 10 kg mięsa. Długość powinna być uzależniona głównie od naszych preferencji – najczęściej mieści się ona w przedziale od 60 do 110 cm. Projektując stworzenie komory wędzarniczej, powinniśmy pamiętać również o szczelnym zamknięciu, a także o swobodnym dostępie do prętów, na których będziemy umieszczać haczyki z produktami do wędzenia. Pamiętajmy, że w porównaniu do paleniska, drzwi komory powinny być bardziej reprezentatywne, ponieważ są najczęściej dobrze widocznym elementem wędzarni. A o jej jakości powinien świadczyć każdy z komponentów. Do stworzenia tego rodzaju konstrukcji najlepsze są cegły klinkierowe, które wyjątkowo łatwo ułożymy przy użyciu zaprawy murarskiej. Doskonałą alternatywą dla klinkieru, lecz dość trudną w realizacji jest wykorzystanie kamienia. Wśród polecanych gatunków warto wymienić przede wszystkim: bazalt, granit i marmur. O prostych rodzajach wędzarni przeczytasz tutaj.
| Porada eksperta: Jeśli chcemy, aby proces wędzenia nie był przypadkowy, powinniśmy go dokładnie weryfikować, chociażby poprzez kontrolowanie temperatury panującej w komorze wędzarniczej. Warto w tym celu zainstalować w niej solidny termometr. Dobrym miejscem na takie rozwiązanie są drzwi komory. |
Wybór miejsca
Zanim przystąpimy do projektowania naszej przydomowej wędzarni, a następnie jej tworzenia, powinniśmy dokładnie przemyśleć miejsce, w którym chcemy ją usytuować. Wybór ten wbrew pozorom może nie być taki łatwy. Pod uwagę powinniśmy wziąć bowiem kilka ważnych aspektów. Pierwszym z nich są nasi sąsiedzi. Pamiętajmy o tym, że nasza wędzarnia ogrodowa będzie wytwarzać spore ilości dymu. W powietrzu będzie się też unosić specyficzny zapach. Nie każdemu takie warunki mogą odpowiadać, szczególnie jeśli planujemy wędzić stosunkowo często. Warto więc zorientować się, czy dane miejsce nie będzie pod tym względem zbyt kłopotliwe dla naszych sąsiadów. Pod uwagę warto wziąć również wygląd naszej przydomowej czy ogrodowej przestrzeni. Wszystko po to, aby budowa wędzarni nie zakłócała naszej przestrzennej aranżacji, a jedynie była jej urozmaiceniem. Stworzona przez nas konstrukcja powinna się dobrze komponować ze znajdującymi się w pobliżu elementami. Warto zadbać również o wygodę korzystania z wędzarni. Kiedy umieścimy ją na końcu podwórka, jej użytkowanie będzie mało komfortowe, szczególnie, że wędzenie wymaga przenoszenia z miejsca na miejsce sporej ilości produktów. Wreszcie powinniśmy zwrócić uwagę także na funkcjonalność oraz bezpieczeństwo umieszczenia wędzarni w danym miejscu. Po pierwsze powinno być ono stosunkowo suche, a po drugie usytuowanie w nim tego rodzaju konstrukcji nie powinno być związane z zagrożeniem powstania pożaru.