Ergonomia w kuchni – zadbaj o funkcjonalną przestrzeń roboczą

Spis treści:

• Czym jest ergonomia?
• Ergonomia w kuchni – zasady
• Ergonomia w kuchni – prezentacja stref
• Minimalne odległości a ciąg kuchenny
• Praktyczna kuchnia – wymiary, ergonomia i układ wnętrza
• Idealna wysokość blatu kuchennego
• Zadbaj o funkcjonalność strefy roboczej
• Idealna kuchnia – ergonomia i funkcjonalność

Czym jest ergonomia?

Męczysz się i czujesz, że ciągle tylko krążysz w kółko, gdy chodzisz po kuchni? Masz wrażenie, że przedmioty i urządzenia nie są intuicyjnie rozmieszczone? Twoja kuchnia zdecydowanie potrzebuje reorganizacji! Nowy układ koniecznie zaprojektuj z zachowaniem zasad ergonomii. Co to takiego?

Pojęcie ergonomii pierwszy zaczął stosować w XIX w. polski przyrodnik Bogumił Jastrzębowski. Specjaliści od ergonomii dążą do dostosowania urządzeń, narzędzi, przestrzeni czy technologii do potrzeb oraz wymagań człowieka – jego cech psychicznych i fizycznych.

Jeśli więc chcesz ergonomicznie zagospodarować przestrzeń, szukaj nie tylko specjalnie dopasowanych urządzeń, biurek czy maszyn, ale zwróć też uwagę w całości na pomieszczenie, w którym przebywasz codziennie. Ergonomiczna przestrzeń jest wygodna i bardzo praktyczna. Docelowo zwiększa produktywność oraz wydajność. Co najważniejsze – gwarantuje wysoki komfort podczas relaksu i wypełniania obowiązków domowych. 

Ergonomiczne pomieszczenia:

• Mają odpowiedni wymiar.

• Są właściwie oświetlone i ogrzane.

• Ich rozplanowanie pozwala na swobodę ruchu.

• Są prawidłowo umeblowane.

Ergonomia w kuchni – zasady

Kuchnia to jedno z tych domowych pomieszczeń, w których ergonomia odgrywa bardzo znaczącą rolę. W końcu praktycznie codziennie wracasz do niej o różnych porach, aby przygotować smaczne posiłki. Korzyści, które niesie ergonomia w kuchni, odczujesz szczególnie wtedy, gdy wyprawiasz większe przyjęcie lub przygotowujesz się do świąt. W dobrze zaprojektowanym pomieszczeniu wielogodzinna praca przebiegnie sprawniej, a Ty nie zmęczysz się aż tak bardzo.

Jakie są zasady ergonomii w kuchni? Przede wszystkim musisz wiedzieć, że to nie zbiór sztywnych reguł, które nakażą Ci zmianę dotychczasowego sposobu gotowania, techniki krojenia czy nawyków związanych z przyrządzaniem potraw. To raczej wskazówki niezbędne na etapie projektowania i urządzania wnętrza, które musi być nie tylko gustowne, ale też odpowiednio poukładane. W dopasowanym do Ciebie wnętrzu istotne znaczenie ma układ zabudowy kuchni, umiejscowienie zlewu, rozkład sprzętów AGD, wysokość blatu oraz głębokość szafek i szuflad. Ważne jest także wydzielenie odpowiednich stref czy oświetlenie pomieszczenia.

Co zyskujesz, dbając o ergonomię kuchni? Następujące po sobie czynności – od wyciągnięcia niezbędnych produktów, przez ich umycie, porcjowanie, przyrządzenie, aż po wyłożenie na talerz gotowej potrawy – przebiegną sprawniej, wygodniej, szybciej oraz bezpieczniej. Nie „nachodzisz się” też, wyciągając niezbędne produkty, garnki czy akcesoria z różnych zakamarków kuchni. Twoje ruchy będą swobodne, a sprzęty niezbędne do przygotowania jedzenia będziesz mieć zawsze pod ręką.

Zasad ergonomii warto przestrzegać niezależnie od wielkości dostępnego metrażu. Stosuj je zarówno w małej kuchni w bloku, jak i w większej, przestronniejszej w domu jednorodzinnym. O czym pamiętać? Na jakie wartości zwrócić uwagę?

Ergonomia w kuchni – prezentacja stref

Projektowanie ergonomicznej kuchni rozpocznij od wydzielenia w jej wnętrzu 5 stref, co ułatwi Ci poruszanie się po pomieszczeniu oraz zapewni łatwy dostęp do potrzebnych artykułów i przedmiotów. Rozlokuj je kolejno obok siebie. Jeśli jesteś osobą praworęczną, poszczególne strefy umieść od strony drzwi w kierunku ruchu wskazówek zegara. Odwróć kolejność, gdy lewa ręka jest Twoją główną.

W kuchni znajdź miejsce na następujące strefy:

• Zapasów – należą do niej zamrażarka, lodówka oraz szafki kuchenne przeznaczone na produkty, które nie muszą być przechowywane w chłodzie. Dlaczego właśnie od tej strefy powinniśmy zacząć? Ergonomia ma Ci ułatwić pracę, także w kwestii takiego aspektu jak rozpakowanie zakupów. Dzięki ustawieniu strefy zapasów przy drzwiach nie musisz dodatkowo dźwigać produktów i przenosić ich przez całe pomieszczenie, żeby je uporządkować i odpowiednio przechować.

• Przechowywania – szafki tuż za lodówką przeznacz na gromadzenie garnków, talerzy, sztućców czy małego AGD. Blat z kolei jest idealnym miejscem do rozpakowywania zakupów, a także oczyszczania, krojenia oraz obierania produktów wyciągniętych z chłodnej przestrzeni. Jak zorganizować zabudowę? Postaw na górne szafki wiszące i schowaj w nich talerze, kubki czy miski. Ułatw sobie korzystanie z dolnych powierzchni i zamiast szuflady zamiast półek.

• Zmywania – w następnej kolejności umieść zlew i zmywarkę. W strefie tej powstaje dużo odpadów, dlatego znajdź też miejsce na kosze na śmieci – najlepiej umieść je w pojemnej, wysuwanej szufladzie. Czy warto inwestować w zmywarkę, gdy masz małą kuchnię? Sprzęt co prawda zajmuje miejsce jednej szafki, ale warto na niego postawić. Zmywarka pozwoli Ci utrzymać porządek w pomieszczeniu (brudne naczynie nie będą gromadzone w zlewie). Dzięki niej zaoszczędzisz też czas i zwiększysz higienę mycia naczyń.

• Przygotowania – ta część kuchni wydzielona jest z myślą o przygotowaniu produktów przed podaniem lub obróbką termiczną. Wygodę krojenia, szatkowania czy mieszania zapewni Ci odpowiednio szeroki blat. Co umieścić w szafkach kuchennych w tej strefie? Przede wszystkim miej pod ręką noże oraz deski do krojenia. Zapewnij sobie także swobodny dostęp do dodatkowych akcesoriów, takich jak chochle, łyżki, trzepaczki czy szpatułki. Dobrym pomysłem będzie umieszczenie w szafkach przypraw.

• Gotowania – na końcu zabudowy umieść piekarnik, kuchenkę oraz mikrofalówkę, w których podgrzejesz i przygotujesz potrawy wymagające obróbki termicznej. Obowiązkowym elementem w tej strefie jest też okap, który po włączeniu wchłania nieprzyjemne zapachy, ulatniające się podczas gotowania. Na końcu ostatniej strefy spróbuj jeszcze znaleźć miejsce na niewielki blat – pomoże Ci w nakładaniu i serwowaniu potraw.

Minimalne odległości a ciąg kuchenny

Ergonomia we wnętrzu kuchni to nie tylko odpowiednia kolejność ustawiania sprzętów i ich korzystne rozstawienie, ale też dostępna przestrzeń i zachowane wymiary. Jaka jest minimalna odległość między poszczególnymi strefami w tym wnętrzu? Między lodówką a zlewozmywakiem zachowaj od 120 do 210 cm odległości. Ten sam dystans powinien dzielić zlew i kuchenkę. Inaczej ma się sytuacja w bardzo małych pomieszczeniach. Jak wtedy powinna wyglądać aranżacja kuchni? Ergonomia zezwala, aby odległość tę zmniejszyć do 90 cm. Wygodna przestrzeń między lodówką a palnikami wynosi od 120 do 270 cm.

Tak rozdzielone główne sprzęty w kuchni tworzą tzw. trójkąt roboczy, który jest istotny podczas projektowania układu wnętrza. Ustawienie sprzętów w taki sposób i w tych odległościach sprawia, że zyskujesz wygodę oraz swobodę pracy – ergonomia kuchni jest zachowana bez względu na ułożenie pozostałych szafek.

Praktyczna kuchnia – wymiary, ergonomia i układ wnętrza

Funkcjonalność, trendy i ergonomia w kuchni? Prezentacja wnętrza nie musi być banalna. Trójkąt roboczy i zasady projektowania tego pomieszczenia nie ograniczają, a jedynie pozwalają stworzyć w domu praktyczną strefę. Odpowiedni układ, który wyznacza lodówka, kuchenka i zlew, możesz ustawić dwurzędowo, w kształt litery G, U, L, albo dodać wyspę.

Meble kuchenne możesz też ustawić w jednej linii, jednak nie utworzysz wtedy trójkąta roboczego. Gdzie zaprojektować taki układ? Przede wszystkim zastosuj go w aneksie, wnęce lub bardzo małym wnętrzu. Linię zabudowy kuchni rozpocznij wtedy od lodówki. Jak zaprojektować pozostałe kształty pomieszczenia?

Szafki w dwóch rzędach

Taki układ sprawdzi się w krótkich, szerokich pomieszczeniach i najczęściej zakłada ustawienie szafek kuchennych po obu stronach wnętrza. Pod jedną ze ścian zamontuj blat roboczy, zlew i kuchenkę, a pod drugą długi blat, lodówkę i wysoką szafkę. Rozważając dwurzędowy układ, skontroluj odległość między zabudową, w którą wyposażona zostanie kuchnia. Wymiary? Ergonomia zakłada odległość od 90 do 120 cm pomiędzy dwoma liniami. Nie zmniejszaj jej – w przeciwnym wypadku możesz mieć problem z otwarciem szaf, piekarnika czy nawet wysunięciem szuflad.

Kuchnia w kształcie litery L

Układ ten uchodzi za jeden z najbardziej funkcjonalnych. Sprawdzi się małych i dużych wnętrzach oraz tych, które płynnie przechodzą w salon. Decydując się na niego, przy dłuższej ścianie umieść lodówkę i zlew, z kolei przy krótszej – kuchenkę. W narożniku zorganizuj miejsce na blat roboczy.

Kuchnia w „U”

Taki model kuchni wykorzystaj w otwartym wnętrzu lub tym z dużym oknem. Zabudowę rozplanuj przy trzech ścianach. Przy dłuższych murach umieść lodówkę i kuchenkę (po dwóch stronach). Pod oknem wyznacz blat roboczy, a w rogu zamocuj zlew.

Układ z półwyspem

Dysponujesz dużym metrażem w kuchni? Weź pod uwagę układ w kształcie litery G. W tym przypadku meble kuchenne ustawione są przynajmniej przy trzech ścianach. Półwysep przeznacz na przechowywanie dużych naczyń i urządzeń. Stwórz z niego też praktyczny blat, zastępujący stół.

Ergonomia w kuchni z wyspą

Wyspa kuchenna tworzy dodatkową strefę w kuchni i uchodzi za jeden z lepszych wyborów pod względem ergonomii. Sprawdzi się w pomieszczeniach otwartych na salon oraz dużych wnętrzach. Taki układ daje dużą swobodę tworzenie trójkąta roboczego. Blat wyspy wykorzystaj jako strefę przygotowania posiłków lub miejsce na zlew czy kuchenkę. Ergonomia w kuchni z wyspą? Przede wszystkim pamiętaj o odległościach. Oddal wyspę od zabudowy o ok. 120 cm. Do swobodnego otwarcia lodówki wystarczy 90 cm.

Idealna wysokość blatu kuchennego

Ergonomia w kuchni to przede wszystkim wygoda podczas przygotowywania posiłków. Zapewnij ją sobie i poza odpowiednim układem szafek zadbaj też o komfortową długość oraz wysokość blatów. Przede wszystkim dopasuj wymiary do potrzeb swoich oraz pozostałych domowników. Im więcej uda Ci się wygospodarować powierzchni roboczej, tym lepiej.

Jaka jest uśredniona wysokość blatu kuchennego? Ergonomia zakłada umiejscowienie go na wysokości 85 cm, licząc od podłogi. Takie wymiary sprawdzą się szczególnie w małych, wąskich kuchniach, które są pozbawione przestronnych wnętrz. Często zaleca się jednak zróżnicować wysokość blatu i dostosować ją do czynności wykonywanych w kuchni. W myśl tej zasady zlew umieść 90–100 cm nad ziemią, kuchenkę 80–90 cm, a przestrzeń do obierania warzyw najwyżej, na wysokości około 100–110 cm.

Po czym poznasz odpowiednio dobrany blat? Twoje łokcie nie mogą się o niego opierać, ale znajdować się kilka cm nad nim. Zauważyłeś, że przestrzeń robocza w obecnej kuchni jest za nisko? Możesz ją nieco podnieść bez konieczności kupowania nowych szafek. W tym celu wyreguluj nóżki lub użyj grubszego materiału na blat.

Ergonomia wnętrza określa także wygodną szerokość powierzchni do przygotowywania posiłków. Jeśli chcesz wygodnie wypakowywać zakupy i swobodnie obrabiać produkty, zwróć uwagę, żeby blat roboczy miał szerokość od 40 do 60 cm.

Zadbaj o funkcjonalność strefy roboczej

Nawet najlepszy układ wnętrza i doskonale wymierzony blat nie będą funkcjonalne, jeśli nie wyposażysz ich w odpowiednie przedmioty czy praktyczne rozwiązania. Co wybrać, aby ułatwić sobie pracę w kuchni i stworzyć przestrzeń łatwą w czyszczeniu?

Miej na uwadze hydraulikę

Właśnie przebudowujesz swoją kuchnię, aby mieć w niej bardziej ergonomiczny układ? Poza wymianą zabudowy zaplanuj także zmianę hydrauliki i instalację nowych rur. W tym celu skorzystaj z wiedzy fachowca.

Praktyczny blat to nie tylko wymiary

Wiesz już, jakie wymiary powinna mieć przestrzeń strefy roboczej i jak wysoko umieścić blat, aby wygodnie przygotowywać na nim posiłki. Weź również pod uwagę – poza ergonomią kuchni – jakość powierzchni i materiał, z którego ją wykonano. Jako że jest to wyjątkowo eksploatowane miejsce, szukaj blatu łatwego w montażu i czyszczeniu. Dobrze, żeby był także odporny na zarysowania oraz wysoką temperaturę. Wszystkie te wytyczne spełnia matowy blat laminowany GoodHome Berberis.

Zadbaj o porządek na blacie

Nawet ergonomiczna kuchnia nie będzie funkcjonalna, gdy na blacie zalegać będą niepotrzebne przedmioty. Strefa przygotowywania posiłków łatwo się brudzi i szybko zapełnia mniejszymi czy większymi akcesoriami lub naczyniami. W efekcie do przygotowania posiłków zostaje Ci naprawdę niewiele miejsca.

Dobrym pomysłem będzie użycie paneli magnetycznych Pecel. Pomogą Ci one jeszcze lepiej wykorzystać przestrzeń między górnymi a dolnymi szafkami. Przyczep do nich na przykład przybory kuchenne czy drobiazgi potrzebne podczas gotowania. Niezbędne akcesoria będziesz mieć zawsze pod ręką, bez konieczności ciągłego poszukiwania ich w szafkach i szufladach.

Nie może zabraknąć światła

Odpowiednie oświetlenie kuchni to przede wszystkim kwestia bezpieczeństwa. Słabe doświetlenie strefy roboczej zwiększa ryzyko skaleczenia oraz potęguje niedokładność np. podczas krojenia. Chcesz zapobiec takim sytuacjom? Zamontuj w kuchni półkę podświetlaną GoodHome Caraway (w podstawie szafki wiszącej, umieszczonej nad strefą roboczą). To funkcjonalne światło stworzy idealnie rozjaśnioną strefę nad blatem. Co istotne, to rozwiązanie bardzo nowoczesne i wyposażone w intuicyjnie sterowanie – włączysz je ruchem ręki.

Idealna kuchnia – ergonomia i funkcjonalność

Przygotowanie posiłków często wiąże się z długim przebywaniem w kuchni. W końcu nie da się przyspieszyć precyzyjnego krojenia, dokładnego mycia produktów ani ich gotowania. Nie trać dodatkowo sił na poruszanie się po źle zaplanowanej kuchni, by znaleźć niezbędne akcesoria czy produkty. Dzięki podstawowym zasadom ergonomii rozplanujesz to pomieszczenie w taki sposób, aby praca w nim przebiegała sprawnie oraz bez większego wysiłku. O czym musisz pamiętać?

Ważny jest przede wszystkim podział wnętrza na 5 stref i odpowiednie ich usytuowanie. Istotną rolę odgrywa także ciąg kuchenny, zwany również trójkątem roboczym, który określa ustawienie i odległości między trzema najważniejszymi urządzeniami – lodówką, zlewem i kuchenką. Tworząc ergonomiczne wnętrze, nie zapomnij też o odpowiedniej długości blatu oraz akcesoriach ułatwiających funkcjonalną aranżację kuchni.

Data aktualizacji: 25.06.2024