Domowa instalacja elektryczna bez puszek – czy to możliwe?
Stając przed wyzwaniem wykonania instalacji elektrycznej w naszym domu, z pewnością chcemy, aby była jak najbardziej funkcjonalna i bezpieczna. Do wyboru mamy tutaj starszą technologię puszkową oraz nowszą bezpuszkową. Zobaczmy, czym cechują się te rozwiązania i dlaczego warto skłonić się ku temu drugiemu!
Klasyczna instalacja puszkowa – co warto o niej wiedzieć?
Puszkowa instalacja elektryczna to technologia, którą dziś znajdziemy zasadniczo tylko w budynkach starszych niż 10 lat. Poprowadzenie jej polega na ułożeniu na ścianie przewodów instalacyjnych w poziomej linii i połączenie nimi kolejnych puszek instalacyjnych rozgałęziających. Dopiero z tych puszek odchodzą prostopadłe do nich przewody, które docierają do łączników i gniazdek. Dzisiejsi elektrycy uważają takie rozwiązanie za przestarzałe. Oto argumenty, które są najczęściej wysuwane na jego niekorzyść:
- usterka w tradycyjnej instalacji puszkowej może równać się nawet kilkudniowym poszukiwaniom przyczyny całej awarii. Po pierwsze nigdy nie wiemy, w której puszce wystąpił problem, więc musimy je sprawdzać po kolei, a po drugie dostęp do nich jest utrudniony – może się okazać, że konieczne będzie skucie tynku;
- wszelkie naprawy instalacji są co najmniej niewygodne dla elektryka – puszki znajdują się tuż pod samym sufitem, co niemalże uniemożliwia przybranie wygodnej pozycji podczas pracy;
- instalacje elektryczne wymagają przeprowadzenia przeglądu co kilka lat. W tej sytuacji musimy liczyć się z odpryskami farby, gdyż elektryk będzie musiał dotrzeć do każdej puszki z osobna, uszkadzając przy tym powierzchnię ściany;
- w takich instalacjach przewody zasilające oświetlenie i gniazda elektryczne najczęściej są umieszczane w jednej puszcze pod sufitem. W efekcie tego w przypadku usterki obwodu elektrycznego dojdzie też do awarii oświetlenia, a naprawienie powstałych szkód zajmie nam sporo czasu.
Uwaga!
W instalacjach bezpuszkowych rezygnuje się jedynie z montażu puszek rozdzielczych. Nadal stosuje się w nich jednak puszki instalacyjne pod osprzętem elektrycznym, czyli pod gniazdkami i łącznikami.
Instalacja elektryczna bez puszek – co zyskamy, decydując się na nią?
Instalacja bezpuszkowa różni się od wcześniej przedstawionego modelu głównie tym, że nie posiada puszek łączeniowych umieszczonych na ścianie. Przewody są prowadzone od skrzynki z bezpiecznikami do pierwszego punktu elektrycznego, a z niego do kolejnego. W tej sytuacji przede wszystkim mamy bezpośredni dostęp do wszystkich połączeń, gdyż znajdują się bezpośrednio pod łącznikami i gniazdkami.
Zlokalizowanie miejsca awarii nie zajmie nam więc dużo czasu, a jej naprawienie będzie po prostu wygodniejsze – chociażby dlatego, że będziemy mogli przybrać komfortową pozycję i ułożyć wszystkie narzędzia wokół siebie, zamiast balansować na drabinie i jednocześnie manewrować narzędziami w puszce. Dzięki temu obowiązkowy przegląd instalacji elektrycznej przebiegnie szybko i sprawnie – wszystkie miejsca wymagające sprawdzenia będą łatwo dostępne.
| Czy wiesz, że... W prawidłowo wykonanej instalacji bezpuszkowej wszystkie przewody od gniazdek są prowadzone pionowo w dół, a potem pod posadzką. Przewody od łączników kierowane są z kolei pionowo w górę, a następnie wzdłuż sufitu. W ten sposób zyskujemy sporo wolnego miejsca na ścianach. |
Układ przewodów w bezpuszkowej instalacji elektrycznej jest wyjątkowo prosty – wszystkie przewody wychodzą w końcu prosto z gniazdek czy łączników. Dzięki temu łatwo jest przewidzieć, w którym miejscu na ścianie przebiegają kable – możemy to jeszcze sprawdzić specjalnymi urządzeniami do wykrywania przewodów. Taka organizacja instalacji sprawia, że ryzyko przewiercenia kabli w czasie remontu jest bardzo niskie, a my zyskujemy dużą dowolność podczas aranżowania ściany.
Bezpuszkowa instalacja elektryczna jest także uważana za bardziej estetyczną. Dlaczego? Wszystkie punkty łączeniowe znajdują się bezpośrednio pod gniazdkami czy łącznikami, dlatego też ich nie widać. Na ścianie pod sufitem nie ma też szpecących dekielków zakrywających puszki rozgałęziające – nie trzeba zatem zastanawiać się nad tym, czym je zakryć, aby nie wpływały negatywnie na wystrój pomieszczenia.
W przypadku bezpuszkowej instalacji elektrycznej mamy również do czynienia z wyraźnym rozdzieleniem obwodów o różnym przeznaczeniu. Co to oznacza w praktyce? Przewody doprowadzające energię do gniazd wtyczkowych oraz do oświetlenia są prowadzone osobno. Dzięki temu w przypadku awarii instalacji w gniazdku nie musimy martwić się tym, że dojdzie do reakcji łańcuchowej i uszkodzeniu ulegnie również obwód elektryczny zasilający lampy.
| Uwaga! Na technologię bezpuszkową warto zdecydować się w sytuacji, gdy chcemy w przyszłości rozbudować ją w instalację inteligentnego domu. W przypadku instalacji puszkowych jej wykonanie może być co najmniej utrudnione, a w niektórych przypadkach wręcz niemożliwe. |
Warto również wspomnieć o tym, że w przypadku instalacji bezpuszkowej trudniej o popełnienie błędu podczas jej wykonywania. Wszystko za sprawą tego, że łączenia przewodów znajdują się na tyle nisko, że instalator może do nich swobodnie zajrzeć, jak również bez problemu manewrować przy nim narzędziami. Poza tym w tej sytuacji mamy też do czynienia z mniejszym zagęszczeniem przewodów, przez co trudniej o pomyłkę w ich poprawnym połączeniu.
Wady instalacji bezpuszkowej
Oczywiście instalacja bezpuszkowa nie jest zupełnie pozbawiona wad. Na jej niekorzyść przemawia przede wszystkim to, że jej wykonanie wymaga więcej wysiłku ze strony instalatora oraz wyższego nakładu finansowego – chociażby ze względu na to, że potrzeba do tego znacznie więcej przewodów niż w przypadku puszkowej instalacji elektrycznej.
| Porada eksperta Szczególnie dużo przewodów elektrycznych zużywa się wtedy, gdy instalacja jest prowadzona w sposób podwójny i tworzy zamkniętą pętlę. Polega to na tym, że oba końce przewodów zostają doprowadzone do skrzynki z bezpiecznikami. Efekt? W przypadku awarii można szybko przywrócić funkcjonalność instalacji poprzez przełączenie przewodów – każdy punkt elektryczny może być bowiem zasilany przy pomocy tylko jednego z dwóch kabli, do których jest podpięty. |
Jak wykonać bezpuszkową instalację elektryczną?
Poprawnie wykonana instalacja bezpuszkowa powinna być trójprzewodowa. Podczas jej montowania warto uwzględnić kilka ważnych wskazówek:
- przewody muszą być zawsze prowadzone w linii prostej – niedopuszczalne jest kierowanie ich po skosie;
- kable zasilające są wyprowadzane z rozdzielni z bezpiecznikami i kierowane do kolejnych punktów elektrycznych;
- załamania przewodów na narożnikach również powinny być wykonywane pod kątem prostym i w jednej linii;
- przewody znajdujące się w puszce instalacyjnej należy najpierw połączyć ze sobą, a dopiero później można poprowadzić od nich zasilanie gniazdka czy łącznika;
| Porada eksperta Decydując się na właśnie taką kolejność łączenia przewodów, sprawimy, że w przypadku awarii tego jednego gniazdka, inne gniazdka w tym samym obwodzie będą normalnie działać – pozostała część obwodu będzie zasilana bez przeszkód. |
- do wykonywania tych połączeń najczęściej wykorzystuje się szybkozłączki, choć można je również zlutować. Pod żadnym pozorem nie należy pozostawiać w puszce jedynie skręconych ze sobą kabli;
- instalacja oświetleniowa powinna zostać wykonana przy użyciu przewodów z żyłami o przekroju 1,5 mm, do wykonania instalacji gniazd wtyczkowych przydadzą nam się z kolei przewody o przekroju 2,5 mm;
- przewody prowadzone w posadzce (wychodzące z gniazdek elektrycznych) powinny być obowiązkowo zabezpieczone peszlami – ochronią je przed urazami mechanicznymi;
- w przypadku instalacji elektrycznej bezpuszkowej warto wyodrębnić kilka osobnych obwodów: dla oświetlenia, gniazd wtyczkowych w pomieszczeniach standardowych, gniazd wtyczkowych w pomieszczeniach mokrych oraz dla urządzeń, które pobierają szczególnie dużo energii elektrycznej i dlatego wymagają specjalnego zabezpieczenia (może to być np. pralka czy piekarnik);
- podczas łączenia przewodów w puszce instalacyjnej unikajmy ich zbytniego wyginania – po pewnym czasie może to doprowadzić do ich uszkodzenia.
Koniecznie przeczytajmy też o tym, jakie błędy są najczęściej popełniane przy planowaniu domowej instalacji elektrycznej i jak ich unikać.