Do czego wykorzystuje się szkło wodne?
Środki czystości, materiały ceramiczne i ognioodporne – wszystkie zawierają w sobie dodatek szkła wodnego. Wynalezione na początku XIX wieku w pierwszej kolejności znalazło zastosowanie w przemyśle mydlarskim, obecnie jest wykorzystywane w wielu gałęziach przemysłu. Z czego się składa i co sprawia, że szkło wodne jest tak często spotykanym składnikiem wielu produktów?
Początki przemysłowej produkcji szkła wodnego datuje się na 1825 rok, kiedy pracę nad tym materiałem udokumentował niemiecki specjalista od mineralogii i chemii Johann Nepomuk von Fuchs. On też był pomysłodawcą nazwy „szkło wodne”. Prace nad efektem rozpuszczenia piasku w ciekłym roztworze wodorotlenku prowadzone były następnie w Stanach Zjednoczonych, gdzie opatentowano specjalne naczynie do pozyskiwania tego produktu – wannę szklarską. Otrzymywany w niej krzemian sodu początkowo był wykorzystywany w przemyśle mydlarskim, gdzie, zastępując kalafonię, wspomagał ówczesne detergenty, znacznie polepszając ich właściwości piorące. Później znalazł zastosowanie przy produkcji blachy falistej, jednak największy wzrost zainteresowania przypadł na czas użycia szkła wodnego jako lepiszcza.
Obecnie produkowane szkło wodne to:
- szkło wodne sodowe, które spotykamy jako składnik środków czyszczących, w budownictwie natomiast jest jednym z elementów do wykonywania materiałów ceramicznych i odpornych na działanie wysokich temperatur. Szkło wodne sodowe jest niezbędne również jako spoiwo – stanowi składnik klejów i masy formierskiej (odlewnictwo, hutnictwo) oraz mas uszczelniających w zaprawach murarskich. Można je wykorzystywać również do wybielania takich materiałów jak papier i płyty wiórowe oraz do uzdatniania wody.
- szkło wodne potasowe, które wykorzystywane jest w pierwszej kolejności z racji swoich właściwości odpornościowych i wysokotemperaturowych. Jest składnikiem spotykanych w budownictwie materiałów odpornych na działanie ognia, mas uszczelniających, służy także do produkcji elektrod.
Więcej zastosowań ma pierwsze z wymienionych, szkło wodne sodowe, które wykorzystywane jest nie tylko w budownictwie. Jest składnikiem tak różnorodnych materiałów, jak proszki do prania czy żywność – tutaj spotkać możemy je pod postacią dodatku do produktów spożywczych oznaczonego symbolem E550. Najpowszechniej z dobrodziejstw szkła wodnego czerpie jednak przemysł budowniczy. Od farb, przez żywice silikonowe, formy odlewnicze, kit, kleje, aż do wspomnianych wyżej materiałów ogniotrwałych – wszelkiego rodzaju lepiszcza, wraz z wyspecjalizowanymi produktami odpornymi na działanie wysokich temperatur i silikonów, mają w sobie zawartość szkła wodnego sodowego. Zarówno ono, jak i szkło potasowe są substancjami, które są potencjalnie niebezpieczne dla zmysłu wzroku, szczególnie potasowe o module molowym większym niż 3,2. Utylizacja odpadów, po ich zebraniu z pomocą kwasu solnego i piasku, powinna być zgodna z wytycznymi terenowej placówki ochrony zdrowia.
