Czyszczenie kotła centralnego ogrzewania — jak to zrobić?

Czyszczenie centralnego ogrzewania – dlaczego jest takie ważne?

Każdy rodzaj kotła centralnego ogrzewania w procesie eksploatacji podlega zużyciu oraz zabrudzeniu. Częstotliwość czyszczenia i konieczność regularnego dbania o jego wnętrze zależna jest od rodzaju paliwa. Zdecydowanie rzadziej jest to konieczne, gdy używasz paliwa płynnego. Problem zaczyna się wówczas, gdy kocioł jest wypełniany węglem kamiennym, ekogroszkiem lub pelletem. Wszystkie te materiały pozostawiają określoną ilość sadzy, popiołu lub przyczepiają się w postaci brudzącej mazi do komina i przewodów wentylacyjnych.

Brudny piec to prosta droga do zniszczenia instalacji centralnego ogrzewania. Jej naprawa wiąże się z ogromnymi kosztami i niemożnością korzystania ze źródła ciepła przez dłuższy czas. Jest to wyjątkowo uciążliwe, gdy na zewnątrz jest zimno i pada deszcz, a w domu przebywają  małe dzieci lub osoby chore i starsze.

Regularne czyszczenie pieca wpływa znacząco na jego wydajność, podnosi skuteczność ogrzewania i zmniejsza koszty eksploatacji. Jeśli zapomnisz o systematycznym czyszczeniu, będziesz także narażony na wdychanie szkodliwych substancji i oparów, które nie będą miały ujścia przez przewód kominowy.

Objawem tego, że kocioł jest w opłakanym stanie, są ściany, które powleka sadza lub lepka smoła. Wiele osób uważa to za normalny element spalania, jednak długo utrzymujący się taki stan powoduje nieestetyczne zacieki, które z czasem zaczynają śmierdzieć i są niemal niemożliwe do usunięcia.

Niekiedy spaliny wydostają się poza kotłownię, w mieszkaniu czuć nieprzyjemny zapach, a z komina wypływa cuchnąca i gęsta ciecz. To ostatni dzwonek, by zacząć działać. W innym wypadku smoła i szkodliwe substancje mogą się zapalić, z komina może wydostać się ogień, który stanowi prawdziwe zagrożenie dla zdrowia i życia mieszkańców.

Przyczyn takiego stanu rzeczy jest kilka. Pierwsza to niewłaściwe używanie kotła. Jeżeli nigdy wcześniej nie korzystałeś z pieca centralnego ogrzewania, poproś przeszkolonego fachowca lub specjalistę, który wykonuje w Twoim domu instalację, o pomoc i szkolenie. Każdy piec ma swoją specyfikę i czasami wystarczy drobny szczegół, by urządzenie działało dłużej i sprawniej.

Czyszczenie centralnego ogrzewania będzie konieczne także wtedy, gdy doprowadza się do tzw. ćmienia opału. Kocioł na paliwo stałe pracuje wówczas na stałym niedostatku powietrza. Jest to złudne działanie, które w opinii niektórych użytkowników powinno prowadzić do zaoszczędzenia na zużyciu węgla. Przyczyna może leżeć także w słabej wentylacji kotłowni. W niezwykle rzadkich przypadkach – słabym ciągu kominowym.

Ogrzewanie centralne nie zadziała dobrze, jeśli piec jest przewymiarowany. Gdy zdecydujesz się na bardzo duży kocioł, który jest za duży na potrzeby Twojego domu, kocioł nie może się dostatecznie rozkręcić podczas pracy. Wówczas spalanie odbywa się w niepełnej temperaturze, a na ścianach komina i wentylacji osiadają wszystkie możliwe niepożądane produkty uboczne błędnego spalania.

Czyszczenie kotła będzie też wymagane przy zbyt niskiej temperaturze wody wychodzącej z kotła, np. przy źle zwymiarowanej mocy i pracy grzejników. Wyjątkowo popularnym problemem jest źle przechowywane i niedostatecznie wysuszone drewno. Podczas jego spalania powstaje bardzo dużo dymu, a ten oblepia wszystko w drodze do wylotu komina.

Czyszczenie kotła krok po kroku

Na rynku jest dostępnych wiele preparatów, które mają za zadanie doraźnie maskować skutki nieprawidłowej pracy instalacji grzewczej. Są to jednak półśrodki, które nie rozwiążą problemu i w dłuższej perspektywie czasu doprowadzą do konieczności gruntownej i drogiej konserwacji wszystkich elementów ogrzewania. Jeśli zależy Ci na długowieczności poszczególnych urządzeń, zadbaj o dokładne i systematyczne czyszczenie kotła.

Zacznij jednak od wyczyszczenia komina. To z niego mogą spadać do kotła niepotrzebne odpady i szkodliwe substancje. W przypadku śmierdzących wycieków z komina możesz pomyśleć o zamontowaniu wkładu kominowego. To jednak nie jest idealne rozwiązanie, ponieważ po wydaniu kilku tysięcy złotych cały brud, zamiast iść do góry, zacznie spływać prosto do kotłowni.

Jednym ze sposobów na usunięcie smoły, która już jest w kominie, a także dłuższą żywotność kotła, jest zmiana złych nawyków związanych ze sposobem palenia i dostosowanie parametrów kotła. Wówczas nowa sadza nie będzie się osadzać, a stara po pewnym czasie wyschnie i sama odpadnie. Nie jest to jednak metoda stuprocentowo skuteczna, ponieważ odpadną tylko większe kawałki, a na zadowalający efekt trzeba będzie niekiedy bardzo długo czekać.

Wydrapywanie lub ręczne czyszczenie kotła lub komina ze smoły jest niezwykle trudne i wymaga podgrzania smoły do wyższej temperatury. Nie próbuj samodzielnego wypalania smoły od góry komina, gdyż grozi to poważnymi oparzeniami, a efekt i tak jest znikomy. Jeśli zabrudzenia nie są zbyt duże, spróbuj zastosować specjalne środki chemiczne do czyszczenia kominów. By efekt był zadowalający, zabieg powtórz kilkukrotnie.

Zobacz też: Hałas w rurach c.o. – możliwe przyczyny i rozwiązania

Kiedy chcesz wstępnie wyczyścić komin i kocioł, użyj do tego ostrej szczotki. Usunie ona najlżejsze zabrudzenia i odsłoni ewentualne większe osady. Będziesz potrzebował:

• specjalnej szczotki kominiarskiej;
• niewielkiego obciążnika;
• kilkunastu metrów stalowej linki, którą będziesz w stanie chwycić w ręce (o takiej grubości, która nie będzie wrzynać się w ręce).

Teoretycznie linka może być zastąpiona silnym sznurem lub liną, ale na tyle stabilną i mocną, by była w stanie wyciągnąć szczotkę z komina, gdy ta utknie na wysokości większego zabrudzenia.

Obciążnik, którego użyjesz, powinien być obły lub kulisty, aby nie zaczepił się i utknął w przewodzie. Gdy zaczynasz czyszczenie komina, mocno zamocuj razem wszystkie elementy i wpuść szczotkę do komina. Staraj się dokładnie opracować wszystkie miejsca, nawet kilkukrotnie.

Czyszczenie kotła rozpocznij po wyczyszczeniu komina. Będziesz pewien, że wszystkie większe zabrudzenia spadły i Twoja praca nie będzie wymagała powtórzenia. Wygarnij ze środka całą sadzę, popiół i te zanieczyszczenia, które spadły z przewodu kominowego. Ściany i brzegi kotła wyszoruj twardą i ostrą szczotką. Jeśli warstwa nie jest duża, może wystarczyć popryskanie całości specjalnym płynem do mycia kotłów centralnego ogrzewania, odczekanie kilka minut i umycie całości.

Czyszczenie pieca możesz wykonać z pomocą szczotki, wygarniacza, wyciora, skrobaka, łopatki, szczotki drucianej i zmiotki. Użyj takich narzędzi, które są dla Ciebie najbardziej wygodne. Warto, abyś zainwestował w ubranie ochronne – ubierz rękawice, okulary i maskę oraz robocze ubranie, które może się zniszczyć. Wietrz dokładnie kotłownię i staraj się robić przerwy podczas pracy.

Czyszczenie pieca – co dalej?

Ogrzewanie centralne wymaga od użytkownika regularnego dbania o poszczególne elementy. To jedyna skuteczna metoda, by piec funkcjonował właściwie przez lata. Czyszczenie pieca przeprowadzaj zawsze wtedy, gdy masz wątpliwości odnośnie jakości spalanego surowca. Zwłaszcza, gdy chodzi o mokre i źle przechowywane drewno.

Bardziej gruntowne prace przeprowadzaj zawsze po sezonie grzewczym, czyli późną wiosną. Nie zostawiaj tego na czas po wakacjach, gdyż brud zaschnie i nie będzie się go dało usunąć. Jeżeli piec jest użytkowany całorocznie, zaleca się czyszczenie go minimum 3-4 razy w roku. Możesz to zrobić sam lub powierzyć zadanie fachowcom.

Gdy wiesz, że samodzielnie będziesz zajmował się wszystkimi pracami, dobierz model kotła, który będzie prosto wyczyścić. Łatwiejsze w obsłudze są piece z otwieraniem z przodu, które dają prosty dostęp do każdej przestrzeni. Piece otwierane od góry musisz rozkręcać i dzielić na elementy, dlatego wymagają większej wprawy i doświadczenia. Niezależnie na jaki model się zdecydujesz, systematyczność i rutyna w sprzątaniu to niezawodny klucz do sukcesu.