Przejdź do następnych akapitów:

Co to jest wertykulator?
Wertykulator – budowa urządzenia
Wertykulator – do czego służy?
Wertykulator czy aerator? Czym się różni?

Co to jest wertykulator?
Urządzenie o długich ostrzach stosowane do prac w ogrodzie, zwłaszcza przy trawnikach – to właśnie jest wertykulator. Do czego służy jego nietypowa budowa? Ostrza podczas prowadzenia urządzenia przez użytkownika wbijają się w ziemię i tworzą charakterystyczne, poziome nacięcia przypominające rowki. W efekcie pozytywnie wpływają one na wygląd trawnika w ciepłych miesiącach.

Wertykulator przeznaczony jest do regularnego dbania o jakość trawnika. Dzięki nacięciom prowadzonym w glebie narusza jej wierzchnią warstwę, polepszając warunki wzrostu dla trawy. Pamiętaj jednak, że użycie wertykulatora to tylko jedna z części procesu polepszania jakości trawnika. Co więcej, w niektórych przypadkach urządzenie to nie jest odpowiednie, a jego użycie nie daje zadowalających efektów. W takiej sytuacji musisz zdecydować, co wybrać – wertykulator czy aerator.

Wertykulacja, kiedy przeprowadzana jest regularnie, usuwa mchy oraz narusza warstwę filcu, umożliwiając jego usunięcie. Tak zwany filc to warstwa trawy, która powstaje w wyniku regularnego koszenia oraz użytkowania trawnika i znajduje się na powierzchni gleby. Zabieg z użyciem wertykulatora najlepiej wykonywać wczesną wiosną, a jeśli sytuacja tego wymaga, powtarzać go późną jesienią.

Zależnie od tego, do czego służy wertykulator i jaką powierzchnię ma pielęgnowany trawnik, wyróżnić można urządzenia o różnych typach napędów. Wśród nich znajdziemy wertykulatory:

spalinowe – najbardziej profesjonalne ,
elektryczne,
ręczne,
w formie przyczepek do ciągników.
Ostatni rodzaj stosowany jest przede wszystkim na bardzo dużych powierzchniach, zwłaszcza intensywnie użytkowanych. Z kolei wertykulatory ręczne to dobre rozwiązanie na niewielkiej przestrzeni – wymagają one jednak dużej siły fizycznej.

Najbardziej popularne są wertykulatory elektryczne. Mogą one występować w formie maszyn o jednym zastosowaniu albo z dodatkowymi aeratorami. W takim wypadku nie musisz zastanawiać się, co wybrać: wertykulator czy aerator. Warto jeszcze wspomnieć, że urządzenia elektryczne dzielą się na dwa rodzaje:

zasilane z sieci za pomocą kabla,
akumulatorowe.
Wertykulator – budowa urządzenia
Wiesz już, co to jest wertykulator – czas na poznanie jego budowy. Urządzenie to, niezależnie od napędu, o czym za chwilę, wyposażone jest w specjalne noże czy ostrza tnące, które wykonują pionowe nacięcia. Z tego powodu wertykulacja nazywana bywa również pionowym koszeniem trawnika. W zależności od napędu, jaki posiada wertykulator, budowa urządzenia jest zbliżona do kosiarki albo nietypowych grabi.

Ostrza w wertykulatorze mają zmienną długość, zależnie od charakterystyki danego modelu i jego napędu. Zazwyczaj w najdłuższe ostrza, wykonujące nacięcia do 20 milimetrów, wyposażony jest spalinowy wertykulator. Działanie ostrzy bez względu na długość jest takie samo, różnice dotyczą jedynie głębokości wykonywanych nacięć. Pamiętaj, że noże są częścią wymagającą najczęstszej wymiany z uwagi na zużycie – powinny być zawsze ostre.

Dobrze dopasowane ostrza muszą być wykonane ze stali nierdzewnej, jako że jest ona odporna na rdzę i szybkie niszczenie w kontakcie ze środowiskiem gleby.

Mogą mieć one różne kształty. Najbardziej popularne są:

noże płaskownikowe,
noże tarczowe,
noże łukowe.
Do prac na przydomowym trawniku zazwyczaj używane są noże płaskownikowe o różnych kształtach i systemach mocowania. Z kolei trawniki bardzo zniszczone i intensywnie użytkowane, zwłaszcza o dużych powierzchniach, wymagają zastosowania jednego z dwóch ostatnich rodzajów noży.

Wertykulatory ręczne przeznaczone są do użytku na niewielkich powierzchniach. Zazwyczaj posiadają wał wyposażony w jedną albo dwie linie ostrzy. Niektóre modele dodatkowo mają po bokach kółka, które ułatwiają poruszanie się po trawniku. Tego typu wertykulator wymaga napędzania siłą mięśni – wyposażony jest w specjalny trzon, który służy do jego prowadzenia.

Wertykulatory elektryczne dzielą się na kablowe oraz akumulatorowe. Ich zastosowanie zazwyczaj sprawdza się przy trawnikach, których powierzchnia nie przekracza ośmiuset metrów kwadratowych. Jednakże modele o wyjątkowo dużej mocy, przekraczającej 1000 W, mogą być z powodzeniem używane do wertykulacji większych trawników. Zaletą silników elektrycznych jest cicha praca i brak emisji spalin, przez co są one przyjazne dla środowiska.

Do największych oraz najtrudniejszych pod względem gleby trawników poleca się stosować wertykulatory spalinowe. Są one często najcięższe, ale ich zaletą jest duża mobilność oraz niezależność od sieci elektrycznej. Do wad zaliczają się głośna praca i emisja spalin. W rzeczywistości do wszystkich trawników powyżej tysiąca metrów kwadratowych odpowiednie będą urządzenia spalinowe z uwagi na swoją moc, niezawodność oraz wytrzymałość.

Wertykulator – do czego służy?
W poprzednich akapitach zostało już ogólnie określone, do czego służy wertykulator. Urządzenie to ma za zadanie napowietrzyć glebę oraz usunąć wszystkie przeszkody, które stoją trawnikowi na drodze do bujnego wzrostu. Górna warstwa gleby po nacięciu nie jest już tak zbita jak przedtem, przez co woda i powietrze mają lepszy dostęp do korzeni. Usuwane są również warstwy filcu czy mchu.

Warto wiedzieć – wybierając takie urządzenia jak aerator, wertykulator – kiedy stosować je na przydomowych czy działkowych trawnikach. W przypadku wertykulacji polecane jest wykonanie zabiegu po pierwszym bądź drugim, wczesnowiosennym koszeniu trawnika. Istotne jest to, aby gleby nie pokrywała warstwa śniegu. Podłoże nie może być zbyt wilgotne ani zbyt suche – w tym drugim przypadku powinieneś je najpierw podlać i poczekać, aż lekko przeschnie. Trawa nie powinna być dłuższa niż jeden centymetr. Pamiętaj o tym podczas ustawiania długości koszenia.

Przed rozpoczęciem wertykulacji za pomocą odpowiednich grabi usuń wszystkie pozostałe po zimie zanieczyszczenia, a także resztki skoszonej trawy, kamienie czy drobne gałązki. Następnie wykonaj wertykulację trawnika w jedną stronę, a jeśli producent sprzętu to przewiduje – również prowadząc maszynę powtórnie, pod kątem prostym do poprzednich nacięć. Niekiedy, zwłaszcza w przypadku użycia wertykulatorów ręcznych, konieczne jest powtórzenie czynności. Zdarza się to w przypadku gęstych, ciężkich gleb.

Po skończeniu wertykulacji ponownie oczyść trawnik z warstwy podłoża wydobytej na wierzch przed urządzenie. To bardzo ważne, bo pozwala usunąć między innymi zarodniki grzybów i inne materie organiczne, które mogłyby osłabić trawnik. Takich odpadów nie należy wyrzucać na kompost, bo może prowadzić to do jego zagrzybienia.

Jest jeszcze jeden powód, dla którego warto zaplanować, jak zostanie użyty aerator i wertykulator. Kiedy stosować te urządzenia, jeśli planujesz dosianie trawnika? Oczywiście, w takim przypadku lepiej wybrać termin opisany tutaj, czyli wczesnowiosenny. W takim przypadku w rowki powstałe po wertykulacji, prócz torfu czy kompostu, warto wysypać również nasiona trawy. Zabieg wertykulacji można powtórzyć późną jesienią, jeśli stan trawnika tego wymaga.

Wertykulator czy aerator? Czym się różni?
Aby trawa rosła bujnie i równo, konieczna jest regularna wertykulacja i aeracja trawnika. Kiedy przeprowadzać te zabiegi? Jak zostało wcześniej wspomniane, wertykulacja powinna być przeprowadzana raz w roku, rzadko kiedy częściej. Niekiedy jednak nie jest wystarczająca, a wtedy niezbędne jest użycie takich narzędzi jak aeratory. Warto dodać, że wetrykulacja oraz aeracja podłoża mogą być stosowane wymiennie (zwłaszcza w przypadku mniejszych trawników) albo uzupełniać się.

W pewnym stopniu wertykulacja uważana jest za jeden ze sposobów przeprowadzania płytkiej aeracji. Ten drugi zabieg to bowiem napowietrzanie gleby, polegające przede wszystkim na stworzeniu w niej otworów o sporej średnicy w regularnych odstępach. Otwory te są głębsze niż rowki po wertykulatorze, a jednocześnie mają inny kształt, bo wykonywane są zwykle za pomocą specjalnych kolców o zróżnicowanej średnicy. Aerator ma więc podobne jak wertykulator działanie, ale jest ono często niewymagane w przypadku przydomowych trawników.

Aeracja może być przeprowadzana na dwa sposoby:

aeracja wgłębna – zalecana przy bardzo ciężkim, gęstym podłożu; polega na stworzeniu otworów w glebie o głębokości nawet do ośmiu centymetrów, w odstępach dziesięciocentymetrowych;
aeracja płytka – stosowana w przypadku luźniejszego, piaszczystego podłoża; w trakcie tej czynności tworzy się otwory do trzech centymetrów głębokości, rozmieszczając je co piętnaście centymetrów.
Jest jeszcze jedna rzecz, którą łączy aerator i wertykulator – budowa. Maszyny te mają podobne napędy, a często nawet wyglądają tak samo i dla niewprawnego oka są nie do odróżnienia. Zdarza się, że obie funkcje – wertykulacji i aeracji – są połączone w ramach jednego urządzenia. To wygodne rozwiązanie wybierane zwłaszcza przez właścicieli przydomowych trawników.

Różnice między aeracją a wertykulacją dotyczą również przygotowania podłoża. Trawa powinna być skoszona na trzy centymetry, a więc pozostawiona dłuższa niż w przypadku powierzchniowej wertykulacji. Jej resztki wraz z przeszkodami trzeba zagrabić, a następnie trawnik podlać i poczekać, aż wyschnie. Aerację przeprowadza się zazwyczaj dwa razy do roku, rzadko jednak na przydomowych trawnikach, choć nie jest to przeciwwskazane. Najlepszymi terminami są lipiec oraz wrzesień, co wynika z charakterystyki klimatu w Polsce.

Data publikacji: 29.03.2019