Co to jest kalafonia i do czego służy?

Przejdź do następnych akapitów:

• Co to jest kalafonia?
• Rodzaje kalafonii
• Do czego służy kalafonia?
• Kalafonia lutownicza – jak jej używać?
• Kalafonia – do czego służy – podsumowanie

Co to jest kalafonia?

Co to jest kalafonia? To miękka żywica pochodzenia naturalnego. Jest mocno aromatyczną, bardzo krucha substancją, która w połączeniu z innymi składnikami pozwala na tworzenie past i mas o różnym czasie stygnięcia. 

Kalafonia jest topliwa i łatwopalna. Skutecznie rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, np. acetonie, alkoholu etylowym i metylowym, benzynie lub olejku terpentynowym. Nie rozcieńcza się w wodzie. Można ją zmydlić za pomocą gorących roztworów zasad.

Większość domowych majsterkowiczów i zaawansowanych specjalistów kalafonię kojarzy wyłącznie ze spawaniem. Rzeczywiście – to produkt, który pomaga w wielu pracach związanych ze spawaniem i łączeniem metali pod wpływem wysokiej temperatury. Nie mniejszą popularnością cieszy się wśród muzyków. Bez jej działania trudno byłoby wyobrazić sobie skuteczne i długotrwałe zabezpieczenie strun czy smyczka. Kalafonia jest także popularna w jubilerstwie jako bursztyn, czyli surowiec, który posiada rozmaite zastosowanie.

Nazwa kalafonia pochodzi od greckiego słowa kolophonia i oznacza miękką żywicę o naturalnym pochodzeniu. Stanowi pozostałość po oddestylowaniu terpentyny z żywicy drzew iglastych. Najpopularniejszym drzewem, z którego się ją produkuje, jest sosna. Kalafonia jest wyjątkowo krucha, ma szklistą i półprzeźroczystą postać. Może przybierać barwę od żółtej do ciemnoczerwonej, a niekiedy nawet brązowej. Jest delikatna i łatwo poddaje się obróbce, wymaga to jednak pewnej wprawy.

Głównym składnikiem kalafonii są izomery kwasów żywicznych, abietynowego i pimarowego. Do tego w składzie możesz znaleźć pochodne wymienionych kwasów oraz zanieczyszczenia organiczne. Występuje w naturze jako ciało stałe. Wyróżnia się charakterystycznym zapachem i silnym błyszczeniem się.

Kalafonia daje się łatwo formować i pozwala uzyskać zróżnicowane struktury. Pamiętaj przy tym, że naturalna żywica ma silne właściwości alergizujące i dlatego nie każdy może z niej korzystać. Jeśli jesteś uczulony na sosnę i jej pochodne, postaw na żywice syntetyczne lub inne substancje używane podczas spawania.

Rodzaje kalafonii

Kalafonia jako naturalny materiał jest wykorzystywana w różnych dziedzinach życia. Może różnić się kolorem i - w nieznacznym stopniu - właściwościami. W sklepach jest dostępna zarówno w naturalnej, czystej postaci, jak i jako produkty o łączonym składzie. Wybór odpowiedniej zależy od tego, jakie prace planujesz wykonać.

Różnice między rodzajami kalafonii są bardzo subtelne. Indywidualne cechy produktu najprościej jest stwierdzić, kiedy ocenia się jej kolor i odcień barwy. Kalafonia topi się w temperaturze 130–140 stopni. Posiada dużą łatwość topienia się w ługach i sodzie. Wskaźnikami jakości kalafonii są, oprócz koloru, liczba kwasowa i liczba zmydlenia. Im wyższe poszczególne parametry, tym jakość i wszechstronność jej użycia będą korzystniejsze.

Zastosowanie kalafonii, ze względu na indywidualne cechy poszczególnych rodzajów tego surowca, jest najczęstsze w przypadku konserwacji i pielęgnacji instrumentów. Gdy mowa o kalafonii do lutowania, tu bardziej liczą się dodatki, które wpływają na jakość i trwałość produktu.

W zależności od sposobu produkcji kalafonii, rozróżnia się jej dwa podstawowe rodzaje:

• kalafonia balsamiczna - ma w pełni naturalne pochodzenie, uzyskuje się ją z sosny, pozyskiwana jest wyłącznie naturalnymi metodami. Ma silny, aromatyczny zapach;
• kalafonia ekstrakcyjna - jest produkowana dzięki ekstrakcji pni sosnowych.

Oba rodzaje kalafonii stanowią domieszkę podczas przygotowywania emulsji pianotwórczych w budownictwie. Jest składnikiem w produkcji żywic syntetycznych, lakierów olejnych, sykatyw, klejów lub kitu. Czysta kalafonia może stanowić wartościowy ekstrakt lub być podstawą do tworzenia zaawansowanych i skutecznie działających produktów o właściwościach konserwacyjnych, ochronnych, izolujących i mocujących.

Do czego służy kalafonia?

Kalafonia - do czego służy? Podstawowe zastosowanie kalafonii to przede wszystkim prace związane ze spawaniem. Używana jest jako bardzo dobry topnik podczas lutowania stopem cynowo-ołowiowym. Rzadko kiedy jednak wspomina się, że kalafonia zastosowanie znajduje także w wielu innych dziedzinach życia.

Kolejnym obszarem, w którym kalafonia znajduje zastosowanie, jest medycyna. Stanowi składnik niektórych plastrów aptecznych, a także opatrunków o wysokiej przyczepności i trwałości. Wchodzi w skład wielu środków czyszczących, leków i maści o właściwościach ochronnych i łagodzących podrażnienia. Daje większy poślizg kremom stosowanym do nawilżenia i zabezpieczenia ran lub delikatnych stłuczeń, a dzięki naturalnemu pochodzeniu jest bezpieczna dla zdrowia.

Do czego służy kalafonia? Zdecydowanie króluje w świecie muzyki. Kalafonia wykorzystywana jest do nacierania włosia smyczków instrumentów. Dzięki temu jest ono bardziej szorstkie i mocniej trzyma się strun. Ta sama funkcja znajduje zastosowanie w przypadku sportowców – wielu z nich kalafonią smaruje ręce, by skuteczniej łapać piłkę. Baletnice nacierają nią baletki i pointy, aby lepiej trzymały się podłoża. Podobną rolę pełni w akrobatyce powietrznej.

Kalafonia jako naturalna żywica jest używana podczas produkcji kosmetyków. Zwiększa ich lepkość dając kremom tzw. film. Znajdziesz ją także w gumach do żucia i woskach do nabłyszczania owoców. To wszechstronny i wielofunkcyjny produkt, który niemal niezauważony, ułatwia nasze codzienne funkcjonowanie.

W budownictwie i inżynierii króluje jednak kalafonia lutownicza. Zazwyczaj jest wspomagana dodatkowym aktywatorem, który ułatwia lutowanie. Zapobiega utlenianiu się złączy i eliminuje powstawanie zimnych lutów. Chociaż można lutować bez jej użycia, kalafonia znacząco ułatwia tę czynność. Stanowi bardzo popularny produkt i sprawdza się przy nawet najbardziej zaawansowanych pracach.

Kalafonia lutownicza – jak jej używać?

Kalafonia lutownicza – do czego służy i jak jej używać? Kalafonii, jak sama jej nazwa na to wskazuje, używa się do lutowania. Lutowanie to trwałe łączenie metalowych elementów za pomocą odpowiedniego spoiwa, czyli lutu. W tym celu dopasowuje się odpowiednią temperaturę lutowania, która nie może być wyższa od temperatury topnienia lutu i niższa od temperatury topnienia łączonych ze sobą elementów.

Kalafonia ułatwia równomierne pokrycie odizolowanego końca przewodu cyną. Niekiedy wykorzystuje się ją także do pokrycia i zabezpieczenia świeżo wytrawionych ścieżek. W wielu przypadkach, aby łatwiej było ją stosować, kalafonię rozpuszcza się do postaci płynnej przy pomocy odpowiedniego rozpuszczalnika. W tym celu często używa się spirytusu, denaturatu, czy też innego właściwego rozpuszczalnika.

Kalafonia podczas lutowania oblewa się niejako wokół lutowanego miejsca lub przedmiotu. W ten sposób tlen nie dociera do gorących elementów. Ponieważ podczas procesu lutowania występuje bardzo wysoka temperatura, następuje też szybki proces utleniania się lutowanych miejsc. Wpływa to na proces dyfuzji cyny w miedź. Dlatego kalafonia usprawnia cały proces oraz podnosi jakość lutowania.

Pamiętaj jednak, by dopasować ilość kalafonii do lutowanej powierzchni. Niekiedy kalafonia zupełnie nie jest potrzebna. Wystarczy tzw. lutowie z topnikiem. Niezależnie od tego jaką wolisz metodę łączenia, pamiętaj, aby nie doprowadzić do powstania tzw. fazy międzymetalicznej. Na skutek takiego procesu powstaje „zimny lut” i, w najgorszym przypadku, cały proces będzie wymagał powtórzenia. Po zakończeniu lutowania powinieneś usunąć nadmiar kalafonii z powierzchni.

By proces lutowania przebiegał pomyślnie, stosuj elementy nowe i w pełni sprawne. Nie wykorzystuj starych kondensatorów, oporników czy podstawek – mogą mieć utlenione wyprowadzenia i gorzej lutować. Dodatkowo, na drucie mogą powstawać siarczki, które także negatywnie wpływają na jakość procesu lutowania i jego skuteczność.

Im szybciej chcesz coś zlutować, tym większej mocy potrzebuje Twoja lutownica. Do niewielkich elementów warto jednak zastosować słabsze urządzenie, gdyż bardzo delikatne i drobne elementy mogą się po prostu stopić. Bardzo często zamiast czystej kalafonii używa się innych rodzajów topników, np. mieszanek i past, które zawierają w sobie kalafonię. Wybór produktu zależy w głównej mierze od rodzaju wykonywanych prac i doświadczenia osoby lutującej.

Kalafonia – do czego służy – podsumowanie

Jeśli chcesz odpowiedzieć sobie na pytanie jak działa kalafonia – co to jest i kiedy najbardziej się przydaje, posłuż się podręcznikami do lutowania. Możesz też po prostu zapoznać się z ofertą sklepów, które oferują produkty i półprodukty do lutowania. Bardzo często czysta kalafonia może być używana zarówno przez inżynierów i majsterkowiczów, jak i muzyków.

To bardzo prosta i wydajna substancja, która znajduje wielorakie zastosowanie w domu, warsztacie czy pracowni. Łatwo ją przechowywać, nie jest podatna na zmiany temperatury  -zmienia swój stan skupienia, ale nie wpływa to na jej właściwości użytkowe i jakość. Łatwo ją usunąć po zakończonej pracy, a jej użycie nie sprawi problemu nawet początkującym majsterkowiczom.

Użycie kalafonii nie jest obowiązkowe podczas lutowania, jednak wiele osób, które zawodowo się tym zajmują, nie wyobraża sobie właściwego wykonania pracy bez jej udziału. Kalafonia funkcjonuje od wielu stuleci i przez to jest doskonale rozpoznawana. Dzięki uniwersalnemu  zastosowaniu pojawia się na wielu polach eksploatacji i dyscyplinach.

Jeśli nie masz doświadczenia w spawaniu z użyciem kalafonii, możesz nabyć zestawy do ćwiczenia różnych rodzajów lutu lub przetestować jej użycie na niepotrzebnym kawałku drutu czy metalu. Pozwoli to uniknąć ryzyka zniszczenia powierzchni, którą docelowo chciałbyś zlutować. Możesz też zaczerpnąć porady bardziej doświadczonych specjalistów i zainwestować w sprawdzony i polecany produkt. Dzięki temu ryzyko niepowodzenia będzie mniejsze, a Ty zyskasz kolejną niezwykle cenną umiejętność. 

Data publikacji: 26.04.2019