Co to jest jastrych? Wylewka podłogowa - rodzaje i zastosowanie

Spis treści:

• Co to jest jastrych?
• Jastrych – rodzaje
• Jastrych – zastosowanie

Co to jest jastrych?

Odpowiedź na pytanie: co to jest jastrych, z pewnością przyda się podczas każdego remontu. Jastrych to nic innego, jak wylewka podłogowa. Jest to warstwa podkładu, którą układa się na betonowej płycie czy stropach. Stosuje się go w domach, garażach oraz piwnicach. Istnieje wiele rodzajów posadzki jastrychowej. Co to jest za typ posadzki i który z nich wybrać? Tego dowiesz się w dalszej części artykułu.

Głównym zadaniem jastrychu jest wyrównanie podłoża pod podłogę lub stropu pod materiał wykończeniowy. Dzięki niemu materiał wierzchni może swobodnie pracować pod obciążeniem. Podczas remontu lub budowy domu można zastosować suchy jastrych lub ten w postaci płynnej. Oba rodzaje mają swoje wady i zalety, a także charakterystyczne właściwości, pasujące do różnych pomieszczeń.

Jastrych płynny występuje w postaci mokrej mieszanki. Można wymienić następujące rodzaje płynnego jastrychu:

• jastrych cementowy,

• anhydrytowy,

• magnezjowy,

• asfaltowy,

• epoksydowy.

Główne różnice zachodzą w składzie samej mieszanki. W zależności od dodanego materiału, wylewka wykazuje inne cechy wytrzymałościowe, a także różni się czasem wysychania. Jastrych płynny często występuje w formie wylewki samopoziomującej. Jej rzadka konsystencja wyrównuje wszelkie różnice w poziomie podłogi i tworzy równą powierzchnię.

Konstrukcja jastrychu jest dopasowywana w zależności od podłoża, na którym planujemy obciążenie. Może być ona ogrzewana, pływająca lub wykonana na warstwie odcinającej. Niektóre rodzaje jastrychu wymagają zbrojenia za pomocą siatki stalowej lub z tworzywa sztucznego. Przy dużej powierzchni wylewki należy zastosować dylatację, która również powinna oddzielać podkład od ścian. Inne tworzą gładką powierzchnię o grubości od kilku centymetrów do kilku milimetrów.

Najczęściej jastrych ma grubość około 10–60 mm i mówiąc najprościej, jest to monolityczna i cienka warstwa, która pełni kilka funkcji:

• sprawia, że podłoże jest równe,

• wygłuszone akustycznie,

• zabezpieczone przed ogniem, wilgocią i przenikaniem zimna.

Jastrych – rodzaje

W zależności od rodzaju jastrychu i sposobu jego położenia uzyskuje się inne posadzki jastrychowe. Co to jest jastrych gipsowy lub magnezjowy i czym różni się jastrych betonowy od cementowego? Znajomość każdego rodzaju pomoże w wyborze właściwej posadzki.

W zależności od umiejscowienia jastrychu wyróżnia się:

• jastrych związany ze stropem – zazwyczaj przybiera postać zaprawy cementowej o grubości 2 cm. Kładziony jest bezpośrednio na konstrukcje stropu. Po wyschnięciu tworzy ze stropem nierozerwalną warstwę;

• jastrych na warstwie rozdzielczej – zazwyczaj osiąga grubość 3 cm. Pomiędzy konstrukcją stropu a warstwą jastrychu kładzie się folię budowlaną lub papę podkładową. Dodatkowa warstwa między konstrukcją stropu umożliwia zmianę wielkości jastrychu, który po wyschnięciu kurczy się lub pęka. W tym przypadku należy zadbać o ciągłość warstwy rozdzielczej;

• jastrych pływający – pomiędzy konstrukcją stropu znajduje się warstwa izolacyjna i warstwa rozdzielcza. Ten rodzaj jastrychu nie styka się także ze ścianami budynku – zazwyczaj osiąga grubość 3,5 cm.

Spośród rodzajów wylewki stosowanych najczęściej w czasie remontu należy wymienić płynny jastrych. Co to jest za rodzaj już zostało wspomniane powyżej. Na tym etapie warto jednak wyróżnić rodzaje płynnego jastrychu.

Jastrych betonowy (cementowy)

Zazwyczaj produkowany jest na bazie cementu portlandzkiego. Tworzy wyjątkowo równą i gładką powierzchnię, która jest jedną z najmocniejszych. Właściwości jastrychów cementowych pozwalają na późniejsze prowadzenie prac posadzkarskich, w tym układanie paneli, wykładziny lub płytek ceramicznych.

Dużym plusem wylewki cementowej jest jej niska cena. Należy do półsuchych rodzajów jastrychu, ponieważ gotowa mieszanka ma grubą ziarnistość i postać mniej płynną niż np. wylewka samopoziomująca. Jastrych betonowy zazwyczaj wykazuje właściwości wodoodporne i mrozoodporne. Można go stosować zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz pomieszczeń. Równie dobrze sprawdza się w pomieszczeniach o dużej wilgotności takich jak łazienka czy pralnia.

Jastrych cementowy zazwyczaj wymaga dodatkowego zbrojenia, aby uniknąć naturalnego kurczenia się materiału. Wadą tego rodzaju jastrychu jest długi czas wysychania, który może wynosić nawet 28 dni. Do tego czasu dalsze prace remontowe są niemożliwe.

Jastrych gipsowy i anhydrytowy

Jastrych gipsowy nie różni się dużo od anhydrytowego. Mają podobne właściwości i zastosowanie. W obu rodzajach jastrychu nie ma potrzeby wykonywania wielu dylatacji, a na powierzchni nie tworzą się odkształcenia, które normalnie powodują uniesienie powierzchni przy ścianach nazywane potocznie efektem „miski”. Jastrych gipsowy i anhydrytowy ma jedną dużą zaletę. Można po nich chodzić nawet po 24 godzinach od zakończenia pracy. Dalsze prace wykończeniowe można rozpocząć już po 7–14 dniach.

Oba rodzaje wylewki dają równą powierzchnię. Nie należy jednak stosować ich w pomieszczeniach o dużej wilgotności takich jak łazienki, toalety czy pralnie.

W przypadku wylewki anhydrytowej materiałem, który ją wiąże, jest syntetyczny lub naturalny anhydryt – odmiana gipsu. Do mieszanki dodaje się odpowiednie spowalniacze wiązania, aby wysychała w wyznaczonym czasie. Cechuje ją także rzadka konsystencja, co powoduje, że po wylaniu sama się wyrównuje i nie trzeba jej dodatkowo wyrównywać za pomocą pac czy innych narzędzi.

Jastrych anhydrytowy po wyschnięciu w bardzo małym stopniu ulega skurczeniu, co pozwala na uniknięcie zakładania dodatkowego zbrojenia. Można stosować go także na ogrzewaniu podłogowym, ponieważ nie rozszerza się pod wpływem ciepła. Niestety minusem tego rodzaju jastrychu jest jego cena, która wynosi o wiele więcej niż jastrychu cementowego. Jastrychu anhydrytowego nie należy także stosować na zewnątrz czy w pomieszczeniach nieogrzewanych – nie wykazuje on odporności na niskie temperatury.

Jastrych magnezjowy

Materiałem wiążącym w tego rodzaju wylewkach jest magnezyt kaustyczny – specjalne połączenie tlenku magnezu i chlorku magnezu. Mieszankę wypełnia się także substancjami organicznymi i nieorganicznymi np. trocinami. Posadzki wykonane za pomocą tej wylewki są bardzo twarde. Zazwyczaj stosuje się je w pomieszczeniach termoizolowanych np. składach drewna.

Jastrych asfaltowy

Produkowany jest z lanego asfaltu, mączki kamiennej z dodatkiem piasku. Kładziona jest ona na gorąco. Dużą jej zaletą jest to, że po ostygnięciu nadaje się do użytku.

Jastrych epoksydowy

Wykonywany jest z żywicy epokcydowej. Jastrychy żywiczne można stosować wszędzie. Nawet po kilkudziesięciu minutach od aplikacji można poddawać je dalszej obróbce lub oddawać do użytku. Cechuje je duża wytrzymałość. Niestety należą do najdroższych rodzajów wylewek.

Jastrych mokry i jastrych suchy – co to jest i czym się różni?

W odpowiedzi na pytanie co to jest jastrych nie może zabraknąć jego rozróżnienia na płynny i suchy jastrych. Jastrych do układania na mokro służy głównie do stosowania na podłogach w nowych budynkach. Z reguły mają one postać gotowych zapraw samopoziomujących lub podkładów betonowych.

Ostatnim rodzajem jest suchy jastrych. Co to jest i jak się go kładzie? Jest to materiał, który sprawdzi się podczas remontów podłóg i adaptacji poddaszy. Tworzy się go z płyt gipsowo-kartonowych, gipsowo-włóknowych, cementowych, OSB i MFP. Stanowi szybki sposób na wyrównanie podłoża pod podłogę lub strop. Już następnego dnia po położeniu można kontynuować swoje prace remontowe. Łatwy i szybki montaż wyróżnia spośród innych wylewek suchy jastrych.

Ten rodzaj jastrychu tworzy się z ułożonych warstwowo suchych płyt, które niestety są dość drogie. Zazwyczaj stosuje się je w zabudowie drewnianej, gdzie nie można dodatkowo obciążać konstrukcji. Układa się je w dwóch lub nawet trzech warstwach. W przypadku trójwarstwowego jastrychu wybiera się cieńsze płyty o grubości do 8 mm. Każda kolejna warstwa powinna być obrócona do poprzedniej o 90 stopni. Kolejne płyty łączy się za pomocą specjalnych wkrętów lub ocynkowanych zszywek.

Należy pamiętać, że suchy jastrych nie nadaje się do pomieszczeń o wilgotności powyżej 85%. Przy zastosowaniu płyt w kuchniach i łazienkach, należy je dodatkowo zabezpieczyć przed działaniem wody za pomocą folii polietylenowej i emulsji uszczelniającej.

Przed wyborem jastrychu, warto dowiedzieć się, jaki materiał będzie pasował do danego rodzaju podłoża. Inne jastrychy stosuje się bowiem na podłoża z ogrzewaniem podłogowym, inne do przykrycia warstwy izolacji termicznej i akustycznej.

Jastrych – zastosowanie

Jastrych znajduje swoje zastosowanie podczas wszelkich prac remontowo-budowlanych. Wielokrotnie bez niego nie są możliwe dalsze prace budowlane. Stanowi podstawę podłóg i stropów.

Wyrównanie powierzchni

Jastrych stosuje się głównie w celu wyrównania powierzchni, na której następnie będzie układana podłoga. Dzięki niemu cała powierzchnia podłogi w pomieszczaniach jest na tym samym poziomie, niwelowane są wszelkie dziury i ustępy. Po jego położeniu możliwe jest kładzenie płytek na cienkiej warstwie kleju. Na wylewkach samopoziomujących najlepiej kładzie się panele. Dzięki niej eliminuje się wszelkie trzeszczenie i wygięcia paneli, które prowadzą do szybszego zużywania się podłogi.

Równie dobrze sprawdza się jako warstwa pod wykładziny dywanowe, parkiety czy wykładziny PCV.

Wykończenie powierzchni

Jastrych może stanowić także najbardziej zewnętrzną warstwę podłogi w pomieszczeniach niemieszkalnych takich jak piwnica czy garaż. Wówczas należy zastosować odpowiedni rodzaj jastrychu odporny na dużą wilgotność czy obciążenia. Za pomocą jastrychu można tworzyć także skosy i pochyłości na podłożu – np. w przypadku balkonów w celu odprowadzenia nadmiaru wody.

Ochrona akustyczna

Dodatkowa warstwa jastrychu może stanowić skuteczną barierę dźwiękową. Pomiędzy konstrukcję stropu lub ściany można zastosować dodatkowe materiały dźwiękoszczelne.

Funkcja termoizolacyjna

Tak samo jak w przypadku ochrony akustycznej jastrych stosuje się w celu montażu warstwy termoizolacyjnej na ścianach budynków lub stropów.

Wybór odpowiedniego jastrychu, jest kluczem do sukcesu w przypadku tworzenia podłogi. Jeśli interesuje Cię tematyka wylewek pod podłogę, dodatkowe informacje znajdziesz również w artykule – Wybór wylewki podłogowej – niezbędne informacje.

Data aktualizacji: 27.08.2024