Szczotki, miotły i szufelki

Szczotki i miotły – niezbędne w każdym miejscu

Szczotki, miotły, szufelki i inne narzędzia do zamiatania są akcesoriami podstawowymi w każdym domu, miejscu pracy, warsztacie, budynkach gospodarczych, ogrodzie, składzie narzędzi konserwatora obiektu itd. Zwykle o tych narzędziach zaczynasz myśleć, dopiero gdy nie możesz ich znaleźć, a są potrzebne. 

W domach można spotkać różne rodzaje szczotki przeznaczone do konkretnych zadań. Wciąż dużą popularnością cieszy się także miotła, choć część jej zadań jest przejmowana przez bezprzewodowe odkurzacze.

Szczotki służą do zamiatania, ale też szorowania (tzw. szrober), mycia, czyszczenia, a w specyficznych zastosowaniach także do nakładania niektórych preparatów i substancji. 

Nieodłącznym akcesorium do szczotek są szufelki, czyli narzędzia do zbierania zanieczyszczeń. Najczęściej wykonywane z tworzyw sztucznych, do zastosowań zewnętrznych także z blachy stalowej lub aluminiowej. 

Rodzaje i odmiany szczotek 

Miotła to odmiana szczotki. Potocznie nazywa się tak narzędzie składające się z długich włókien przyczepionych do trzonka. Dawniej włókna były z cienkich gałązek lub tekstylne, obecnie najczęściej jest to miotła plastikowa.

Producenci wydzielają miotły ze szczotek jednak nie ze względu na kształt, ale ich przeznaczenie. Miotła to szczotka do zamiatania powierzchni zewnętrznych. Może służyć do zamiatania liści z alejki, zamiatania chodnika czy placu przed budynkiem. Do betonu i innych nawierzchni utwardzonych stosuje się szczotki poprzeczne (część robocza umieszczona jest prostopadle do trzonka) ze stosunkowo krótkim i twardym włosiem. Do ziemnych alejek używa się szczotki o tradycyjnym kształcie, gdzie długie, miękkie włosie umieszczone jest wzdłuż trzonka.

Szczotka do zamiatania w domu ma cieńsze, bardziej miękkie włókna. Przeważnie trzonek umieszczony jest w jednej płaszczyźnie z częścią roboczą (w miotłach do betonu zwykle pod kątem). 

Specyficzną odmianą szczotki domowej jest zmiotka, czyli szczotka z krótkim trzonkiem. W przypadku narzędzi domowych zwykle występuje w zestawie zmiotka i szufelka, służy do zamiatania niewielkich powierzchni i trudno dostępnych miejsc. 

Zmiotka i szufelka spotykane są w dwóch odmianach. Krótsza ma trzonek ustawiony wzdłuż części zmiatającej, a szufelka jest płaska. Jej użycie wymaga ugięcia się do ziemi. Długa zmiotka i szufelka może być obsługiwana na stojąco, w lekkim pochyleniu, ponieważ oba elementy wyposażono w prostopadłe do podłoża trzonki. 

Szufelki do zastosowań zewnętrznych są większe i przeważnie wykonywane z ocynkowanej blachy stalowej lub aluminiowej.

Nie każda szczotka służy do zamiatania. Popularne są szczotki do szorowania, niekiedy określane jako szrober. Mają one krótsze, twardsze i gęstsze włosie niż szczotka do zamiatania, powinny być odporne na działanie detergentów i mieć mocniejszą konstrukcję, ponieważ zwykle przy ich używaniu niezbędne jest przyłożenie większej siły niż przy zamiataniu. Za pomocą szrobera można czyścić mocno zabrudzone, ale odporne na zarysowania powierzchnie czy usuwać z tarasów, ganków itp. mech i roślinność. Takie szczotki stosowane są też do prania dywanów i wykładzin.

Specyficzną odmianą narzędzia z tej grupy jest szczotka do smoły. Z punktu widzenia jej funkcji jest to pędzel z długim trzonkiem, przeznaczony do gorących substancji o dużej lepkości. 

Szczotka do smoły używana jest do rozprowadzania lepików, smół, i innych mas bitumicznych lub podobnych substancji (np. żywic). Używa się jej przy tworzeniu izolacji wodnej stropów i nawierzchni asfaltowych, przy naprawach dachów (w tym do dociskania papy dachowej) itp. 

Ze względu na to, że duża część prac z masami bitumicznymi odbywa się na gorąco, włosie szczotki do smoły nie mogą być wykonane z materiałów topliwych. Zwykle stosuje się włókna bambusowe i inne włókna roślinne odporne na temperatury. 

Szczotki mogą mieć także wiele innych, bardziej lub mniej wyspecjalizowanych form. Przykładem mogą być takie do czyszczenia butelek do mycia naczyń czy szczotki do mycia samochodów, które wyposażono w złącze do węża wodnego i dysze, które pozwalają zmywać na mokro. Wspomnieć należy też ściągacze i szczotki gąbkowe, których używa się do mycia szyb o większych powierzchniach. 

Jak wybrać szczotkę dla siebie?

Wybór szczotki do zamiatania jest nie tylko pozornie prosty. Miotła czy szczotka domowa muszą być dopasowane do tego, jaką nawierzchnię masz zamiar nimi obsługiwać. Do kostki brukowej czy betonu stosuje się inne szczotki, niż do sprzątania z liści alejki wysypanej kruszywem. 

Warto pamiętać o prostej zależności. Im większe jest włosie, tym mniejsze cząsteczki jest w stanie zmiatać. Sztywna miotła do betonu pozwoli zmieść liście, duże zanieczyszczenia i piach. Można jej też użyć na nawierzchni wilgotnej, a nawet do usuwania błota, ale nie poradzi sobie z domowym kurzem. Miękka, domowa szczotka do zamiatania pozwala na dokładniejsze usunięcie drobnych pyłków, ale na twardych i szorstkich nawierzchniach, szybko się zużyje, a po kontakcie z błotem będzie wymagała czyszczenia. 

Dla komfortu powinieneś też zwrócić uwagę na trzonek szczotki. W miotle trzonki zwykle są dłuższe, ustawione pod kątem do główki i podczas zamiatania prowadzi się ją przed sobą. Zbyt długi trzonek spowoduje, że trudno będzie przełożyć bezpośrednio siłę na nawierzchnię, a zbyt krótki będzie wymuszał schylanie się, co spowoduje, że zamiatanie będzie nadmiernie męczące. 

Długość trzonka ma mniejsze znaczenie w przypadku szczotki domowej. Zamiata się nią niemal pionowo, zwykle z boku od swojego ciała, można więc łatwo dostosować chwyt do swojego wzrostu. W domu jednak istotna może być przestrzeń do przechowywania.

W obu opisanych przypadkach dobrym rozwiązaniem jest trzonek teleskopowy, który w miotle da możliwość dopasowania długości do wzrostu, a w szczotce do domu pozwoli na łatwiejsze schowanie jej, na czas gdy będzie nieużywana. 

Szufelki należy dobierać do szerokości szczotki. Jeżeli kupujesz je w zestawie ze zmiotką, będą one kompatybilne. Szufla powinna być nieco szersza od główki szczotki, ułatwi Ci to zagarnianie na nią zabrudzeń. 

Szczotki do szorowania mogą mieć włosie z tworzywa sztucznego lub naturalne (roślinne) i trzonek do pracy na stojąco lub na kolanach. Wybór powinien być podyktowany rodzajem powierzchni, do jakiej dana szczotka ma być przeznaczona. 

Inne szczotki, specjalistyczne, dobiera się na podstawie ich zastosowania. W większości przypadków wybranie odpowiedniej szczotki nie sprawi Ci problemu. Musisz mieć jedynie świadomość tego, do czego ma Ci ona konkretnie posłużyć.